Μεγάλη κρίση …πριν την κρίση στα ξενοδοχεία

Χτύπημα οικονομικής κρίσης, πριν από την κρίση που έφερε τα «πάνω-κάτω» στην παγκόσμια οικονομία, δέχτηκαν τα ελληνικά ξενοδοχεία. Ο ξενοδοχειακός κλάδος βρέθηκε σε ελεύθερη πτώση καθώς, σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα της STAT BANK, οι 870 μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου εμφάνισαν πέρσι συνολικές ζημίες της τάξεως των 79 εκατομμυρίων ευρώ έναντι κερδών 61 εκατομμυρίων ευρώ το 2007.

Βάσει των στοιχείων της έρευνας της STAT BANK το ποσοστό των ζημιογόνων εταιριών του κλάδου ανέρχονταν το 2007 στο 42% του δείγματος. Ένα χρόνο μετά το αντίστοιχο ποσοστό ανέβηκε στο 51%. Κατανοεί λοιπόν κανείς ότι η πορεία της ελληνικής ξενοδοχίας κινείται σε καθοδική τροχιά ειδικά εάν λάβει υπόψη ότι φέτος αναμένεται να υπάρξει περαιτέρω μείωση του αριθμού των ξένων επισκεπτών της χώρας (ως και 10%) και συνακόλουθα των τουριστικών εσόδων (μίνιμουμ 15%).

Και, βεβαίως, καθώς ο ξενοδοχειακός κλάδος στην Ελλάδα «βουλιάζει», η ανεργία καλπάζει αφού εκτινάχθηκε στο 9,4% τον Απρίλιο φέτος έναντι 7,7% τον ίδιο μήνα πέρυσι.

Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε στο Reuters ο επικεφαλής της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος Μανώλης Κοντοπυράκης  ο κυριότερος λόγος της αύξησης της ανεργίας είναι ότι πολλά ξενοδοχεία δεν άνοιξαν την 1η Απριλίου, άνοιξαν αργότερα, ενώ ο δεύτερος λόγος είναι η πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας.

Στην έρευνα συμμετείχαν όλες οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που είχαν δημοσιεύσει ισολογισμό ως τις 10 Ιουλίου 2009. Σύμφωνα λοιπόν με τα συμπεράσματα της έρευνας της STAT BANK από τις 866 επιχειρήσεις του δείγματος (με συγκρίσιμα στοιχεία) οι 424 εμφάνισαν κέρδη και οι 442 ζημιές. Αξίζει στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι κανένας κλάδος επιχειρηματικής δραστηριότητας (από το εμπόριο, τη βιομηχανία και τις  υπηρεσίες) δεν εμφάνισε τόσο υψηλό ποσοστό ζημιογόνων επιχειρήσεων.

Δυσοίωνα είναι τα στοιχεία και για το 2009 καθώς το ποσοστό των επιχειρήσεων που θα εμφανίσουν επιδείνωση των οικονομικών τους αποτελεσμάτων, θα είναι υψηλότερο. Αυτό θα εκφραστεί σε αύξηση του ποσοστού των ζημιογόνων επιχειρήσεων καθώς επίσης και σε περαιτέρω επιβάρυνση των υποχρεώσεων των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Αυτό  αναμένεται να οδηγήσει σε συγκέντρωση του κλάδου.

Η ακτινογραφία των σημαντικότερων επιχειρήσεων

Η έρευνα μάλιστα δίνει και μία ακτινογραφία των σημαντικότερων εταιριών του κλάδου.

*  Η εταιρεία της αλυσίδας των Classical Hotels, που διευθύνεται από τον κ. Γιάννη Δασκαλαντωνάκη βρέθηκε στην πρώτη θέση του καταλόγου των επιχειρήσεων με τον μεγαλύτερο κύκλο εργασιών. Πρόκειται για την επιχείρηση Ελληνική Τουριστική, που – μεταξύ άλλων - ελέγχει τα ξενοδοχεία  Athens Imperial, King George, Makedonia Palace και Egnatia.  Η επιχείρηση εμφάνισε τζίρο που υπερέβη τα 47 εκατομμύρια ευρώ. Η αύξηση – κατά 5,5% του τζίρου της – δεν βοήθησε την επιχείρηση να βελτιώσει τα αποτελέσματά της: έτσι οι ζημιές της αυξήθηκαν σημαντικά για να υπερβούν τα 5 εκατομμύρια ευρώ. Αντιστοίχως, ενώ τα ίδια κεφάλαια της εταιρίας μειώθηκαν κατά 15,5%, οι υποχρεώσεις της αυξήθηκαν κατά 2,6% για να φτάσουν τα 136,6 εκατομμύρια ευρώ.

Ας σημειωθεί ότι τα Classical Hotels αποτελούν την πρώτη ελληνική πολυεθνική αλυσίδα ξενοδοχείων .  Στην Αθήνα η αλυσίδα λειτουργεί τα ξενοδοχεία: King George Palace,  NJV Athens Plaza,  Athens Imperial, Baby Grand Hotel, Acropol, Grand O Hotel, 2 Fashion House Hotel  και Vouliagmeni Suites. Στη Θεσσαλονίκη το Makedonia Palace. Στη Λάρισα το Larissa Imperial. Στην Καλαμάτα το Filoxenia. Στην Αλεξανδρούπολη το  Grand Hotel Egnatia. Στην Πορταριά το αντίστοιχο Classical και στο Ρέθυμνο το Plaza Spa  & Suites.  Ξενοδοχεία πόλεων διαθέτει η αλυσίδα στο Βελιγράδι, στη Βουδαπέστη,  στο Μποντρούμ και στη Σόφια.

* Σταθερά ανοδική πορεία ακολούθησε η εταιρία Κάραβελ Ξενοδοχεία ΑΕ, που διευθύνεται από τον κ. Σπ. Διβάνη. Η συγκεκριμένη επιχείρηση αποτελεί μια από τις πιο νοικοκυρεμένες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις της χώρας. Μετά από αύξηση 2,4% ο κύκλος εργασιών της επιχείρησης προσέγγισε τα 46 εκατομμύρια ευρώ. Το ίδιο έτος η κερδοφορία της εταιρίας αυξήθηκε κατά 4% και να φτάσει τα 8,8 εκατομμύρια ευρώ. Έτσι, η εταιρεία παρέμεινε στη δεύτερη καλύτερη θέση από άποψη τζίρου και μια από τις πρώτες θέσεις στον κατάλογο της κερδοφορίας. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο στην πορεία της εταιρίας είναι ότι ενώ αύξησε τα τα ίδια κεφάλαιά της κατά 8,9% μείωσε τις υποχρεώσεις της κατά 14%,  γεγονός που την κατατάσσει στις πλέον υγιώς αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τους δέκα δείκτες της αξιολόγησης «Diamonds» της STAT BANK, η συγκεκριμένη επιχείρηση παρέμεινε στην πρώτη θέση.   

* Η Ιονική Ξενοδοχειακή, που ανήκει στον όμιλο της Alpha Bank και η οποία εκμεταλλεύεται το ξενοδοχείο Hilton, βρέθηκε στη τρίτη καλύτερη θέση από άποψη κύκλου εργασιών. Συγκεκριμένα, ο τζίρος της εταιρίας προσέγγισε  τα 43 εκατομμύρια ευρώ μετά από αύξηση 3%. Το 2008 ήταν μια δύσκολη χρονιά για τα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης αφού τα κέρδη της μειώθηκαν από 5,7 σε 1,3 εκατομμύρια ευρώ το 2008. Το ενδιαφέρον στη περίπτωση της επιχείρησης είναι ότι οι υποχρεώσεις της εμφανίζουν σημαντική μείωση της τάξεως του 30%.

*  Η Ξενοδοχεία Λούης ΑΕ, που ελέγχεται από τον κύπριο επιχειρηματία κ. Κωστάκη Λοίζου βρέθηκε στην τέταρτη καλύτερη θέση από άποψη τζίρου μεταξύ των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων της χώρας, ενώ κατέγραψε μια θεαματική μείωση των ζημιών Η διοίκηση του ομίλου  συνέχισε την προσπάθεια βελτιστοποίησης της κεφαλαιακής δομής της επιχείρησης.  Έτσι, ενώ σχεδόν διπλασίασε τα ίδια κεφάλαιά της μείωσε τις υποχρεώσεις της κατά 8,4%. Ο όμιλος Λούη, παρά τις δυσκολίες που πέρασε κατά το πρόσφατο παρελθόν δείχνει έτοιμος για ανάκαμψη όχι μόνον στον ξενοδοχειακό τομέα αλλά και τις υπόλοιπες δραστηριότητές του στον τουριστικό τομέα.

*  Σταθερά ανοδική  εμφανίζεται και η πορεία της επιχείρησης ΣΑΝΗ που ελέγχεται από τους αδελφούς Σταύρο και Ανδρέα Ανδρεάδη και τον κ. Φωκίωνα Ζησιάδη. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο τουριστικό συγκρότημα που διαθέτει ξενοδοχεία, βίλες, πολυτελείς σουίτες, μπαγκαλόους, μαρίνα, τουριστικό χωριό, καταστήματα, κέντρα θαλασσοθεραπείας, συνεδριακούς χώρους. Στην πραγματικότητα το ξενοδοχειακό συγκρότημα Sani αποτελεί την πρώτη περιοχή ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης της χώρας. Στην τελευταία της χρήση η ΣΑΝΗ ΑΕ αύξησε τον κύκλο εργασιών της κατά 21% για να φτάσει προσεγγίσει τα 38  εκατομμύρια ευρώ και τα καθαρά της κέρδη κατά 4% για να αγγίξει σχεδόν τα 5 εκατομμύρια ευρώ.

*  Στα ίδια περίπου επίπεδα από άποψη τζίρου βρέθηκε η  Λάμψα ΑΕ που ελέγχει το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» στο Σύνταγμα της Αθήνας,  το ξενοδοχείο Hyatt Regency στο Βελιγράδι και το Hilton Ρόδου.  Αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία Λάμψα, συμφερόντων Αδελφών Λασκαρίδη,  παρά τη μείωση της κερδοφορίας της, συνεχίζει να υλοποιεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα διεύρυνσης της παρουσίας της στον ξενοδοχειακό τομέα. Στα πλαίσια αυτά η διοίκηση της εταιρίας Λάμψα από κοινού με τον όμιλο επιχειρήσεων Σμπώκου συνεχίζουν να υλοποιούν το πρόγραμνμα εκσυγχρονισμού στο Hilton Ρόδου. Ο όμιλος επιχειρήσεων Σμπώκου είναι ένας από τους ταχύτερα και υγιέστερα αναπτυσσόμενους ξενοδοχειακούς ομίλους της χώρας και η συμμαχία του με τους αδελφούς Λασκαρίδη δημιουργεί θετικές προσδοκίες τόνωσης της υγιούς συγκέντρωσης της ελληνικής ξενοδοχίας.  Τόσο η Λάμψα όσο και οι επιχειρήσεις Σμπώκου έχουν μια στενή συνεργασία με τον πολυεθνικό ξενοδοχειακό κολοσσό Starwood, που έχει ουσιαστικό ρόλο στο μάνατζμεντ ελληνικών ξενοδοχείων.

*  Ανοδική εμφανίζεται η πορεία της Aldemar που ελέγχεται από την οικογένεια του κ. Νίκου Αγγελόπουλου και στο τιμόνι της οποίας ευρίσκεται ο γιος κ. Αλέξανδρος Αγγελόπουλος. Η επιχείρηση αύξησε τον κύκλο εργασιών της κατά 9,8% για να προσεγγίσει τα 36 εκατομμύρια ευρώ και τα καθαρά της κέρδη κατά 33% για να υπερβεί το 1 εκατομμύριο ευρώ.  

Ας  σημειωθεί ότι ο όμιλος είναι πρωτοπόρος  στον τομέα της θαλασσοθεραπείας (spa) αφού η διοίκησή του πρώτη άνοιξε – κατά το 1997 - το μεγάλο αυτό κεφάλαιο για τον ελληνικό τουρισμό. Το ελληνικό πρωτοποριακό προϊόν των πολυτελών διακοπών ευεξίας της Aldemar  βραβεύτηκε από το θεσμό των Παγκόσμιων Τουριστικών Βραβείων (World Travel Awards).  Συγκεκριμένα, το Royal Mare Thalasso στην Χερσόνησο της Κρήτης και το Olympian Village στη Σκαφιδιά Ηλείας, ανακηρύχθηκαν τα καλύτερα στον κόσμο: Τo Royal Mare Village & Thalasso απέσπασε τον τίτλο της καλύτερης ξενοδοχειακής μονάδας με κέντρο θαλασσοθεραπείας στον κόσμο (Worlds Leading Thalasso & Spa Resort 2007) για δεύτερη χρονιά (Worlds Leading Thalasso & Spa Resort 2006). Επίσης, το Olympian Village, έχοντας κατακτήσει για δύο χρονιές την Ευρώπη (Europes Leading Spa Resort) το 2006 και τον Οκτώβριο του 2007, διακρίνεται τώρα και με τον τίτλο της καλύτερης ξενοδοχειακής μονάδας με κέντρο spa στον κόσμο (Worlds Leading Spa Resort 2007).

* Η ξενοδοχειακή επιχείρηση  Αθήναιον  που ελέγχει το αθηναϊκό ξενοδοχείο InterContinental  βρέθηκε στην επόμενη θέση με κύκλο εργασιών της τάξεως των 34 εκατομμυρίων ευρώ. Η εταιρία ωστόσο εμφάνισε μείωση κερδών 19% που παρ όλα αυτά παρέμειναν στο επίπεδο των 2,7 εκατομμυρίων ευρώ. Παρά τη σημαντική αύξηση των υποχρεώσεων  η σχέση ιδίων προς ξένα κεφάλαια είναι υγιής.

 *   Η επιχείρηση  Μήτσης Company Ξενοδοχεία Ελλάδος αν και διατήρησε τον τζίρο της στα ίδια επίπεδα εμφάνισε αρνητική πορεία στα οικονομικά της αποτελέσματα.  Συγκεκριμένα, από 1,8 εκατομμύρια που ήταν τα καθαρά κέρδη της επιχείρησης το 2007 η επιχείρηση εμφάνισε ζημιές 1,3 εκατομμύρια ευρώ το 2008.  Οι συνολικές υποχρεώσεις της εταιρίας μετά από ελάφρυνση της τάξης του 10% διαμορφώθηκαν στα 44,6 εκατομμύρια ευρώ.

 Ας σημειωθεί ότι ο όμιλος που ελέγχεται και διευθύνεται από τον κ. Κων/νο Μήτση διαθέτει 9 εταιρείες, στις οποίες ανήκουν τα 19 ξενοδοχεία της Mitsis Hotels.  Μετά την εξαγορά του ξενοδοχείου Sofitel Athens Airport στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», αντί του ποσού των 53 εκατομμυρίων ευρώ, ο όμιλος Μήτση συνεχίζει να υλοποιεί το επενδυτικό σχέδιο  65 εκατομμυρίων ευρώ στα  ξενοδοχεία του.

* Η εταιρία «Αστέρας» Βουλιαγμένης  που ανήκει στην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος μετά από αύξηση 16% εμφάνισε κύκλο εργασιών 31 εκατομμύρια ευρώ.  Ωστόσο τα καθαρά της αποτελέσματα εμφάνισαν  περαιτέρω επιδείνωση αφού οι ζημιές του 2007 αυξήθηκαν κατά 19% για να προσεγγίσουν τα 15 εκατομμύρια ευρώ. Έτσι,  ο «Αστέρας» λειτουργεί με έντονα αρνητικό περιθώριο  κέρδους.  Στο συγκρότημα αυτό που ανήκει στην Εθνική τράπεζα της Ελλάδος και το οποίο διαχειρίζεται η Starwood, ευρίσκεται σε εξέλιξη ένα ευρύ πρόγραμμα αναδιάρθρωσης όλων των λειτουργιών.  Αν προσέξει κανείς την κεφαλαιακή διάρθρωση της επιχείρησης θα δει ότι τα συνολικά ίδια κεφάλαια του «Αστέρα»  έχουν αυξηθεί κατά 71% για να υπερβούν τα 200 εκατομμύρια ευρώ ενώ από την άλλη οι συνολικές του υποχρεώσεις έχουν μειωθεί κατά 60,6% δημιουργώντας μια εξαιρετικά υγιή σχέση ιδίων προς ξένα κεφάλαια.  

*  Η ξενοδοχειακή επιχείρηση Εσπέρια, που ελέγχει αλυσίδα ξενοδοχείων στη Ρόδο, εμφάνισε μείωση τζίρου (περίπου 10%) και κερδών 57%. Κατόρθωσε ωστόσο να βελτιώσει την κεφαλαιακή της διάρθρωση αυξάνοντας τα ίδια κεφάλαια και μειώνοντας – έστω ελαφρά – τις υποχρεώσεις της.

*   Με μείωση τζίρου (2,2) και μετατροπή των κερδών σε ζημιές  κινήθηκε η ξενοδοχειακή επιχείρηση Χανδρή Ελλάς Ξενοδοχεία ΑΕ. Ας σημειωθεί ότι στον όμιλο Χανδρή υπάγονται οι ξενοδοχειακές μονάδες  Chandris Metropolitan Hotel, Corfu Chandris Hotel, Dassia Chandris Hotel,  Chios Chandris Hotel και το The MET Hotel στη Θεσσαλονίκη.  Ο εκσυγχρονισμός των τεσσάρων αυτών μονάδων απαίτησε επενδυτικά κεφάλαια πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Ο όμιλος Χανδρή έχει μια πολύχρονη και συνεχώς διευρυνόμενη παρουσία στις ξένες αγορές ενώ ιδιαίτερη σημασία δίδει σε αγορές όπως η ρωσική.

* Παρά τις δυσκολίες της ελληνικής ξενοδοχίας, πολλές επιχειρήσεις συνεχίζουν να επενδύουν στον κλάδο. Μεταξύ αυτών είναι και η TEMES SA του εφοπλιστή κ. Βασίλη Κωνσταντακόπουλου που συνεχίζει απρόσκοπτα την υλοποίηση του μεγαλύτερου επενδυτικού προγράμματος του ελληνικού τουρισμού των τελευταίων ετών. Σημαντικές είναι επίσης οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που αναπτύσσει ο κ. John Kent επικεφαλής των Aquis Hotels & Resorts. Συγκεκριμένα, με την απόκτηση μιας ακόμη νέας υπερσύγχρονης ξενοδοχειακής μονάδας, η Aquis Hotels & Resorts, που διευθύνεται από τον κ. John Kent,  συμπλήρωσε ένα χρόνο ζωής. Ο όμιλος απέκτησε το management στο 5άστερο ξενοδοχείο Vasia Hotel and Spa, που πλέον ακούει στο όνομα Aquis Vasia Beach and Spa ενισχύοντας το «στόλο» της εταιρείας, που αριθμεί ήδη 10 ξενοδοχεία. Το Aquis Vasia Beach and Spa βρίσκεται στο γραφικό ψαροχώρι του Σισίου στην Κρήτη.