Ρ. Ραχού, o «Ινδός Μέιντοφ» που βρέθηκε πίσω από τα σίδερα

Το εν λόγω σκάνδαλο αφορά στη «Satyam Computer Services», την τέταρτη μεγαλύτερη εταιρεία νέων τεχνολογιών στην Ινδία και τον 54χρονο ιδρυτή της και πρόεδρο κ. Ραμαλίνγκα Ραχού, ο οποίος τον περασμένο Ιανουάριο ομολόγησε ότι επί χρόνια παρουσίαζε τα έσοδα της εταιρείας πολύ υψηλότερα από ό,τι ήταν στην πραγματικότητα. Η απάτη, η οποία πριν από τη συγκλονιστική ομολογία του κ. Ραχού δεν είχε γίνει αντιληπτή, είχε ως αποτέλεσμα να αποκαλυφθεί μία «φούσκα» 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία φαίνεται ότι στην πραγματικότητα ποτέ δεν υπήρξαν στα ταμεία της εταιρείας.

Σύμφωνα με καταγγελίες, όμως, ο κ. Ραχού δεν «φούσκωνε» απλώς τα έσοδα της εταιρείας, αλλά είχε βρει τρόπους ώστε να βάζει μεγάλα ποσά από αυτά στην τσέπη του. Συγκεκριμένα, οι αρμόδιες για τη διαλεύκανση της απάτης Αρχές έχουν εντοπίσει έναν «λαβύρινθο» 300 περίπου εταιρειών που σχετίζονται είτε με τον κ. Ραχού είτε με μέλη της οικογένειάς του και μέσω των οποίων ξεπλένονταν χρήματα που προέρχονταν από τη «Satyam».

Εκτός από τα μεγάλα ποσά που έχουν κάνει φτερά, αρκετά εικάζεται ότι είναι και τα εμπλεκόμενα στην απάτη πρόσωπα, καθώς πολλοί είναι αυτοί σε κρίσιμα πόστα που θα έπρεπε να κάνουν τα στραβά μάτια. Οι διαστάσεις που έχει πάρει το σκάνδαλο κάνουν πολλούς μάλιστα να μιλούν για την «Enron της Ινδίας», ενώ ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας έκανε λόγο για «στιγματισμό της εικόνας της Ινδίας στο εξωτερικό».

Η προσπάθεια εξαγοράς των «Maytas»

Το πρώτο καμπανάκι που έκανε τους επενδυτές να σκεφτούν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με τη «Satyam» χτύπησε στο τέλος του περασμένου χρόνου, όταν ο κ. Ραχού ενέκρινε την εξαγορά των δύο εταιρειών «Maytas», οι οποίες ελέγχονταν από την οικογένειά του, έναντι 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο κ. Ραχού, όμως, αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει μέσα σε λίγες ώρες, μετά την έντονη αντίδραση των θεσμικών μετόχων.

Η συγκεκριμένη συναλλαγή θα κόστιζε στη «Satyam» περισσότερα από 1 δισεκατομμύρια δολάρια σε ρευστό και θα της άφηνε χρέη περίπου 400 εκατομμυρίων δολαρίων. Τότε η κίνηση αυτή θεωρήθηκε... ωμή απόπειρα της οικογένειας που είχε τον έλεγχο να βάλει χέρι στα αποθέματα της εταιρείας. Σύντομα, όμως, αποκαλύφτηκε ότι δεν ήταν παρά το κερασάκι της τούρτας.

Οπως αποκάλυψε στη συνέχεια ο ίδιος ο κ. Ραχού, το 8% της εταιρείας είχε δεσμευτεί έναντι δανείων από θεσμικούς δανειστές. Μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και την πτώση των μετοχών, οι θεσμικοί αυτοί παράγοντες άρχισαν να ρευστοποιούν τις μετοχές. Με το μερίδιό του στην εταιρεία να συρρικνώνεται και κινδυνεύοντας να χάσει τον έλεγχο, ο κ. Ραχού φαίνεται ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να ομολογήσει τα πάντα.

Στο γράμμα-ομολογία που έστειλε στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας εξηγούσε τι ακριβώς είχε κάνει και χαρακτήρισε την υπόθεση «Maytas» ως μια τελευταία προσπάθεια να αντικαταστήσει τα φανταστικά έσοδα της «Satyam» με πραγματικά. Ισχυρίστηκε, επίσης, ότι ούτε ο ίδιος ούτε ο αδερφός του κ. Ράμα Ραχού, στέλεχος της εταιρείας, καταχράστηκαν ουδέποτε ούτε μία ρουπία από τα ταμεία της «Satyam». Τελείωνε αναφέροντας ότι «είναι έτοιμος να υποταχθεί στους νόμους της χώρας και να αντιμετωπίσει τις όποιες συνέπειες».

Στο κόλπο και ελεγκτικές υπηρεσίες

Το μέγεθος του σκανδάλου, ωστόσο, εγείρει και πολλές απορίες σχετικά με τον ρόλο που έπαιξαν οι ελεγκτικές υπηρεσίες της χώρας, αρμόδιες να εντοπίζουν τέτοιου είδους απάτες, καθώς και η «PricewaterhouseCoopers», ελεγκτής της «Satyam» από το 2001, όταν η εταιρεία εντάχθηκε στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και η οποία επίσης φαίνεται ότι δεν στάθηκε ικανή να αντιμετωπίσει μια τέτοιων διαστάσεων συστηματική απάτη.

Ο ίδιος ο κ. Ραμαλίνγκα Ραχού είναι σήμερα προφυλακιστέος και αντιμετωπίζει κατηγορίες για πλαστογραφία, κατάχρηση εμπιστοσύνης, απάτη και inside trading. Ενα νέο διοικητικό συμβούλιο διορίστηκε από την κυβέρνηση της Ινδίας για να βρει τρόπους ανάκαμψης, καθώς η αξία των μετοχών της εταιρείας κατακρημνίστηκε κατά 80% μετά τις αποκαλύψεις του κ. Ραχού, κατεβάζοντας τη συνολική αξία της «Satyam» από 7 δισεκατομμύρια δολάρια που ήταν μέχρι πριν από έξι μήνες, σε μόλις 500 εκατομμύρια δολάρια σήμερα.

Τα γεγονότα, όμως, δεν άφησαν άλλο περιθώρια στη «Satyam» από να δεχτεί την προσφορά εξαγοράς που κατέθεσε για αυτήν η επίσης ινδική «Tech Mahindra», εξέλιξη για την οποία ο ίδιος ο κ. Ραχού εξέφρασε από τη φυλακή την ικανοποίησή του.

Who is who

• Το 1987 ο κ. Ραμαλίνγκα Ραχού ιδρύει τη «Satyam Computer Services».
• Το 1991 η εταιρεία κάνει το ντεμπούτο της στο Χρηματιστήριο Αξιών του Μουμπάι (BSE).
• Το 1999 η «Satyam» γίνεται η πρώτη ινδική εταιρεία υπηρεσιών Internet που εγγράφεται στον NASDAQ. Δύο χρόνια αργότερα ακολουθεί η εγγραφή στον NYSE (SAY).
• Το 2007 η «Satyam» γίνεται ο επίσημος παροχέας υπηρεσιών Internet για το Παγκόσμιο Κύπελο της FIFA το 2010 στη Νότιο Αφρική και το 2014 στη Βραζιλία.
• Το 2008 η εταιρεία εξαγοράζει την αμερικανική «Bridge Strategy Group» με έδρα το Σικάγο.
• Μέχρι πρόσφατα η εταιρεία προσέφερε τις υπηρεσίες της σε 654 εταιρείες σε όλον τον κόσμο, 185 από τις οποίες ανήκουν στη λίστα του περιοδικού «Fortune» με τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως