Η κρίση, κρίση αλλά τα ακίνητα αντέχουν

Στα ύψη παραμένουν οι τιμές των ακινήτων στη χώρα μας, παρά την κρίση στον κατασκευαστικό κλάδο. Όπως επισημαίνεται στην έκθεση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργου Προβόπουλου, οι τιμές των κατοικιών κινούνταν ανοδικά έως και το τέλος του 2008, παρά την επιταχυνόμενη πτώση που καταγράφεται στην οικοδομική δραστηριότητα από τις αρχές του 2007 και μετά.  

Η τάση αυτή δείχνει να αναστρέφεται ελαφρώς από φέτος αλλά, όπως όλα δείχνουν, θα χρειαστεί καιρός ακόμα για να «συναντηθούν» πωλητές και αγοραστές σε πιο πρόσφορα επίπεδα τιμών. 

Σύμφωνα με την Έκθεση, διόρθωση τιμών (αν μπορεί να θεωρηθεί ως τέτοια) παρατηρείται μόλις στο α΄ τρίμηνο του 2009, κατά 1,4% (που μαζί με πληθωρισμό 1,5% οδηγεί σε «μείωση αξίας» κάτω από 3%. 

Δεδομένου όμως ότι η παραγωγή νέων κατοικιών έχει παγώσει (-33%), η πτώση των τιμών αντανακλά και την απαξίωση λόγω παλαιότητος.  

Στην έκθεση τονίζεται μάλιστα ότι το όποιο αγοραστικό ενδιαφέρον κατευθύνεται πλέον σε παλαιά και μικρότερα διαμερίσματα. Αυτό δείχνει και η πτώση στις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων, τόσο σε απόλυτα ποσά, όσο και ως προς το πλήθος (98.000 νέα στεγαστικά δάνεια το 2008, έναντι 125.000 το 2007). 

Παρά το «φρενάρισμα» -επί μια τριετία ουσιαστικά- της κατασκευαστικής δραστηριότητας, οι τιμές συνέχιζαν να «ξεφεύγουν» προς τα πάνω, ταχύτερα από το ρυθμό αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών: 2,6% το 2008, 4,6% το 2007, 10,9% το 2006. 

Ωστόσο οι αναλυτές της ΤτΕ διαπιστώνουν νέο «πάγωμα» στην  αγορά κατοικίας από τις αρχές του 2009, εξέλιξη την οποία αποδίδουν στους εξής λόγους:

• στην αβεβαιότητα των νοικοκυριών για τα μελλοντικά τους εισοδήματα και τη διάρκεια της κρίσης.
• στις προσδοκίες των καταναλωτών για νέες μειώσεις επιτοκίων.
• στην ανησυχία (ή προσδοκία) για μεγαλύτερη πτώση τιμών στα ακίνητα.
• στην αυξημένη προσφορά νεόδμητων κατοικιών το προηγούμενο χρονικό διάστημα και
• στο μεγάλο απόθεμα «κλειστών» κατοικιών που διατηρούν οι κατασκευαστικές εταιρείες.

Σε ειδική έρευνα πού πραγματοποίησαν υπηρεσίες της ΤτΕ σε κτηματομεσίτες, το 67% των ερωτηθέντων απάντησε ότι πιστεύει πως η αγορά θα παραμείνει και φέτος περίπου στα ίδια επίπεδα, το 17% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι θα είναι ελαφρώς καλύτερη, ενώ το 16% αναμένει μεγαλύτερη πτώση.  

Σύμφωνα με την Έκθεση, οι κατασκευαστές δείχνουν απρόθυμοι να ρίξουν τις τιμές, καθώς την τελευταία δεκαετία οι τεχνικές εταιρείες έχουν σωρεύσει σημαντικά κέρδη εξαιτίας της ραγδαίας ανόδου των τιμών στην αγορά κατοικίας ενώ, οι «παλιοί» του κλάδου, έχουν εκτεθεί ελάχιστα στο δανεισμό και δεν πιέζονται ιδιαίτερα να πουλήσουν. 

Δηλώνουν μάλιστα ότι δεν μπορούν να πουλήσουν φτηνότερα, επικαλούμενοι το υψηλό κόστος κατασκευής που, σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία, αυξανόταν με ρυθμούς αύξηση 4,5% - 5% την τελευταία διετία. 

Ως νέος καθοριστικός παράγων πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία της Έκθεσης, αναδεικνύονται οι προωθούμενες από το ΥΠΕΧΩΔΕ πολεοδομικές ρυθμίσεις τις οποίες αναμένει αγορά, για την προσφορά περισσότερης πολεοδομημένης γης (εντάξεις στο σχέδιο πόλης) που θα χαλαρώσει τις πιέσεις στις τιμές των οικοπέδων ενώ μπορεί να οδηγήσει και τους κατασκευαστές σε «απεγκλωβισμό» από τα υψηλά κόστη του παρελθόντος και «ανακύκλωση» κεφαλαίων με σκοπό την συνέχιση και αύξηση της παραγωγής νέων κατοικιών.