Καταρρέουν οι προσδοκίες για την οικονομία

Στο χαμηλότερο σημείο της ιστορίας έχει φέρει η οικονομική κρίση τις προσδοκίες για την οικονομία στο σύνολο της οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Σύμφωνα με την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα υποχωρεί, για δέκατο συνεχή μήνα, όπως άλλωστε συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης διαμορφώνεται στις 54,3 μονάδες, έχοντας χάσει πάνω από 25 μονάδες σε σχέση με τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους! Πρόκειται σαφώς για τη χαμηλότερη επίδοση που έχει σημειωθεί όσο διεξάγονται στην Ελλάδα οι έρευνες οικονομικής συγκυρίας.

Αντίστοιχο ιστορικό ρεκόρ σημειώνουν συνολικά 17 χώρες της ΕΕ, μεταξύ των οποίων Ισπανία, Ην. Βασίλειο, Γερμανία, Ιταλία.

Οι επιχειρηματικές προσδοκίες σε όλους τους τομείς της οικονομίας περιορίζονται, ενώ και η καταναλωτική εμπιστοσύνη φαίνεται να σταθεροποιείται στα πολύ χαμηλά επίπεδα στα οποία κινείται τους τελευταίους τρεις μήνες.

Το μόνο θετικό στοιχείο της έρευνας είναι η διατήρηση των ήπιων προσδοκιών για το επίπεδο των τιμών τους επόμενους μήνες, καθώς στους περισσότερους κλάδους της οικονομίας αναμένεται σταθερότητα τιμών.

Μικρή αύξηση της διάθεσης για αποταμίευση και για αγορές

Οι προβλέψεις των Ελλήνων για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες βελτιώνονται και πάλι τον Δεκέμβριο, αν και παραμένουν οι δυσμενέστερες στην Ευρώπη. Το ποσοστό εκείνων που προβλέπουν επιδείνωση ή σημαντική επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης υποχωρεί κάπως,  στο 60% (63% τον Νοέμβριο), ενώ το 5% αναμένει βελτίωση ή σημαντική βελτίωση.  

Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12-μηνο παρουσιάζουν μικρή επιδείνωση μίας μονάδας, με το 78% των Ελλήνων καταναλωτών (74% τον Νοέμβριο) να είναι πάντως λιγότερο ή περισσότερο απαισιόδοξο και το 6% να αναμένει μικρή ή μεγάλη βελτίωση. 

Από την άλλη, ενισχύεται σημαντικά η πρόθεση για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες, καθώς τον Δεκέμβριο ο σχετικός δείκτης από τις -55 μονάδες τον Νοέμβριο διαμορφώνεται πλέον στις -48 μονάδες, με το 20% (19% τον Νοέμβριο) να δηλώνει ότι είναι πιθανόν να αποταμιεύσει εντός του επόμενου έτους.. 

Αντίθετα, μεγάλη είναι η επιδείνωση που παρουσιάζουν οι προβλέψεις των Ελλήνων καταναλωτών για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες, καθώς ο σχετικός δείκτης ενισχύεται κατά 10 μονάδες τον Νοέμβριο και διαμορφώνεται στο +70.

Πιο συγκεκριμένα το 65% αναμένει αισθητή ενίσχυση της ανεργίας και ένα 20% ακόμα επισημαίνει ελαφρά άνοδό της. Η ενίσχυση του φόβου για την ανεργία συνιστά πανευρωπαϊκό φαινόμενο, καθώς οι απολύσεις οι οποίες έχουν ήδη πραγματοποιηθεί αλλά και όσες αναμένονται, αυξάνουν την αβεβαιότητα των καταναλωτών και οδηγούν περισσότερους ευρωπαίους πολίτες στη διατύπωση προβλέψεων ανόδου της ανεργίας.

Έτσι η άνοδος του σχετικού δείκτη ξεπερνά τις 10 μονάδες στην περισσότερες χώρες, ενώ είναι εντυπωσιακή στη Γερμανία (από +25 μονάδες τον Νοέμβριο στο +43 τον Δεκέμβριο).   

Οι προσδοκίες ανόδου των τιμών συνεχίζουν να αποκλιμακώνονται παρόλο που η βελτίωση είναι οριακή τον Δεκέμβριο. Ο σχετικός δείκτης για την εξέλιξη των τιμών τους προσεχείς 12 μήνες «κερδίζει» μία ακόμα μονάδα και διαμορφώνεται στις +40 μονάδες. Η εξασθένιση πάντως των πληθωριστικών προσδοκιών είναι ακόμα πιο έντονη σε άλλες χώρες, με αποτέλεσμα ο σχετικός δείκτης σε ΕΕ και Ευρωζώνη να περιορίζεται στις +6 και +7 μονάδες αντίστοιχα (από +20 δύο μήνες πριν).

Σε αρκετές χώρες μάλιστα όπως Δανία, Σουηδία, Ην. Βασίλειο υπερτερούν πλέον οι καταναλωτές οι οποίοι προβλέπουν μειώσεις τιμών στο επόμενο χρόνο.

Οι προθέσεις των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών/ηλεκτρονικών συσκευών, κ.λπ.) βελτιώνονται σημαντικά κατά 11 μονάδες τον Δεκέμβριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -24 μονάδες. Συγκεκριμένα, το 13% δηλώνει πως προτίθεται να προβεί σε μείζονες αγορές προσεχώς και το 51% αναφέρει το αντίθετο (62% τον Νοέμβριο). Σε ευρωπαϊκό επίπεδο παρατηρείται σταθερότητα, τόσο στην ΕΕ, όσο και την Ευρωζώνη.

Τι συμβαίνει στην οικονομική δραστηριότητα

• στη Βιομηχανία, οι αρνητικές προβλέψεις για την πορεία των παραγγελιών και της ζήτησης συνοδεύονται πλέον, για πρώτη φορά την τελευταία τριετία, από προβλέψεις μείωσης παραγωγής στο επόμενο τρίμηνο, ενώ και το ύψος των αποθεμάτων διογκώνεται.
• στις Υπηρεσίες για πρώτη φορά εδώ και τουλάχιστον μία πενταετία οι εκτιμήσεις για την πορεία των εργασιών των επιχειρήσεων είναι αρνητικές, ενώ και η τρέχουσα ζήτηση, για την οποία διατυπώνονταν από τους περισσότερους εκτιμήσεις σταθερότητας, πλέον κρίνεται ότι έχει μειωθεί. Εντονότερη είναι όμως η απαισιοδοξία για το μέλλον, καθώς επιδεινώνονται σημαντικά οι προβλέψεις για την εξέλιξή της ζήτησης στο επόμενο τρίμηνο, σε όλους τους κλάδους που εξετάζονται.
• αρνητικό είναι το κλίμα και στο Λιανικό Εμπόριο, καθώς  ενισχύεται η απαισιοδοξία σε όλους τους κλάδους, με αρνητικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις, ακόμα δυσμενέστερες προβλέψεις για την εξέλιξή τους επόμενους μήνες, αλλά και διόγκωση των αποθεμάτων.

στις Κατασκευές το επίπεδο του προγράμματος εργασιών διατηρείται μεν σταθερό, ωστόσο οι προβλέψεις για την απασχόληση το επόμενο τρίμηνο είναι ακόμα πιο δυσμενείς.