Πληρώνει ακριβά όποιος δανείζεται

Χωρίς αντίκρυσμα παραμένει η αγωνιώδης αναζήτηση χρηματοδότησης των επιχειρήσεων κυρίως των μικρών και μεσαίων, από τις τράπεζες οι οποίες εξακολουθούν να εμφανίζονται φειδωλές στις χορηγήσεις δανείων ικανοποιώντας περίπου το ¼ των αιτήσεων χρηματοδότησης.  

Η απόρριψη αιτήσεων για νέα δάνεια έχει δημιουργήσει συνθήκες ασφυξίας στην αγορά οι οποίες συνεχώς επιδεινώνονται.   

Οι συστάσεις της κυβέρνησης και της Τράπεζας της Ελλάδος δεν είναι ικανές να ενεργοποιήσουν το σύστημα πιστώσεων, ελλείψει ρευστότητας σε συνδυασμό με το ακριβό κόστος χρήματος.  

Σήμερα, από αιτήσεις επιχειρήσεων κάθε μεγέθους οι οποίες αθροιστικά ζητούν δάνεια συνολικού ύψους 1,5 – 2 δισ. ευρώ χορηγούνται μόνον τα 500 εκ. περίπου.  

Αναγνωρίζοντας τα προβλήματα η Τράπεζα της Ελλάδος, επιδιώκει την ταχύτερη δυνατή ενεργοποίηση των μέτρων, τα οποία μπορούν να αρχίσουν να εφαρμόζονται από την κατάθεση του νομοσχεδίου και όχι από την ψήφισή του.  

Η ΤτΕ ευελπιστεί πως οι τράπεζες θα κάνουν χρήση των μέτρων άμεσα και δεν θα εξαντλήσουν το χρόνο που τους παρέχει το ν/σ για ένταξή τους στο πακέτο μέτρων μέχρι τον Φεβρουάριο.  

Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται να υπάρξουν και ορισμένες βελτιώσεις στο σκέλος των δεσμεύσεων που ζητά το δημόσιο από τις τράπεζες προκειμένου αυτές να κάνουν χρήση της παροχής ομολόγων του δημοσίου για την άντληση ρευστότητας. Με τις βελτιώσεις αυτές που προτάθηκαν από τις τράπεζες, το σύστημα των εγγυήσεων αναμένεται να γίνει πιο ελαστικό.  

Μεγάλα θύματα πάντως της στενότητας που επικρατεί στην αγορά είναι κατά κύριο λόγο οι μικρές, εμπορικές και βιοτεχνικές, επιχειρήσεις πολλές εκ των οποίων βρίσκονται στα πρόθυρα της πτώχευσης. Πέραν της έλλειψης ρευστότητας που οδήγησε τις τράπεζες να κλείσουν τις στρόφιγγες, έχουν αυστηροποιηθεί ιδιαίτερα και τα κριτήρια για την έγκριση νέων δανείων, ενώ τα επιτόκια εξακολουθούν να παραμένουν υψηλά παρά τις πρόσφατες μειώσεις του επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του euribor και libor.  

Η διατήρηση των υψηλών επιτοκίων οφείλεται στο ότι οι τράπεζες διατηρούν πολύ υψηλά spreads για να καλύψουν, όπως ισχυρίζονται, τον πιστοδοτικό κίνδυνο, με αποτέλεσμα τα περιθώρια να εξακολουθούν να κινούνται στα επίπεδα του 2-2,5% για τη χρηματοδότηση των μεγάλων επιχειρήσεων (το αντίστοιχο κόστος πριν από δύο χρόνια κυμαινόταν μεταξύ 0,60% - 1%).  

Για τις μικρότερες επιχειρήσεις το κόστος προσαυξάνεται κατ’ αναλογίαν του κινδύνου που αντιπροσωπεύει η επιχείρηση για την τράπεζα.  

Παράλληλα, εκτός από τις αιτήσεις που απορρίπτονται, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου οι τράπεζες καλύπτουν ένα μέρος μόνον του αιτηθέντος δανείου, βάζοντας ένα άτυπο «πλαφόν» στο όριο χρηματοδότησης, το οποίο κυμαίνεται στις 200.000 ευρώ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Λίγο πιο εύκολη είναι η χρηματοδότηση μεγάλων επιχειρήσεων από τις τράπεζες αν και έχει αυξηθεί σημαντικά το κόστος.  

Ο περιορισμός της ρευστότητας αντανακλάται στην αγορά, όπου έχουν αρχίσει ήδη να καταγράφονται οι πρώτες άμεσες επιπτώσεις με περιορισμό των απασχολούμενων ανά επιχείρηση εργαζομένων.  

Οι τράπεζες επικαλούνται την έλλειψη ρευστότητας λόγω παγώματος των αγορών χρήματος και της διατραπεζικής αγοράς και αναφέρουν ότι η ενεργοποίηση του πακέτου μέτρων και κυρίως η ενεργοποίηση των κρατικών  εγγυήσεων για την παροχή ρευστότητας, θα διευκολύνουν τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων αλλά και των νοικοκυριών και κατά κύριο λόγο της στεγαστικής πίστης.  

Ωστόσο όπως διαφαίνεται δεν πρόκειται να μειώσουν το κόστος ενώ αναμένεται περαιτέρω αυστηροποίηση των κριτηρίων για τη χορήγηση δανείων.