Απελευθέρωση επαγγελμάτων και μεταρρυθμίσεις για έξοδο από την κρίση

Την οδό των μεταρρυθμίσεων και της ρήξης με κατεστημένα συμφέροντα εμφανίστηκε να επιλέγει ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ. Προανήγγειλε όμως και την επαναφορά του μέτρου των αντικειμενικών κριτηρίων και τεκμηρίων, απέκλεισε το σενάριο αύξησης του ΦΠΑ αλλά όχι και  το ενδεχόμενο επιστροφής στο καθεστώς επιτήρησης των Βρυξελλών.

Ήταν χαρακτηριστικά τα λόγια του, σχετικά με τα αντιδημοφιλή μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνησή του: «προχωρώ, αναλαμβάνοντας όποιο κόστος χρειάζεται. Είμαι αποφασισμένος να συνεχίσω εντείνοντας (και όχι εγκαταλείποντας) τις μεταρρυθμίσεις. Αυτή είναι η απόφασή μου».

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, οι μεταρρυθμίσεις ενίσχυσαν δραστικά τις αντοχές της Οικονομίας απέναντι στη διεθνή κρίση. «Θα ήταν δραματικά τα πράγματα σήμερα, εάν δεν τολμούσαμε να πάρουμε συγκεκριμένα (όχι ευχάριστα, αλλά αναγκαία) μέτρα. Αναγκαστήκαμε να συγκρουστούμε με συμφέροντα και συντηρητικές αντιλήψεις. Τολμήσαμε δύσκολες μάχες. Μάχες από τις οποίες κερδίζουν όλοι οι πολίτες».

Σε αιχμή του δόρατος της οικονομικής του πολιτικής για το προσεχές διάστημα αναδεικνύεται το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Χαρακτήρισε την απελευθέρωση τομέων και κλάδων της επαγγελματικής δραστηριότητας, που παραμένουν κλειστοί, ως «απαραίτητη προϋπόθεση για την ουσιαστική ενδυνάμωση του υγιούς ανταγωνισμού, τη συγκράτηση του πληθωρισμού, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Είναι αναγκαία και κρίσιμη μεταρρύθμιση, στην οποία οφείλουμε να προχωρήσουμε. Και αυτό, ακριβώς, σχεδιάζουμε».

Ωστόσο τα σχέδια αυτά της κυβέρνησης, την φέρνουν αντιμέτωπη με μια σειρά κλάδους επαγγελματιών οι οποίοι, λίγο ως πολύ, απολαμβάνουν ιδιαίτερης προστασίας και προνομίων.

Στο στόχαστρο μπαίνουν πολιτικοί μηχανικοί, αρχιτέκτονες, φαρμακοποιοί, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, έμποροι λαϊκών αγορών, βυτιοφορείς, ιδιοκτήτες υπεραστικών λεωφορείων και ΤΑΞΙ. Για το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων πιέζουν και οι Βρυξέλες, που θεωρούν ότι τα κλειστά επαγγέλματα κοστίζουν πολύ στους πολίτες.  

Τα νέα τεκμήρια

Την Κυριακή το \ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ\ δημοσίευσε το ακόλουθο ρεπορτάζ:

Πρόσθετοι φόροι χιλιάδων ευρώ για όλους τους Ελληνες!

του Γιώργου Δημητρομανωλάκη

Τη συνταγή της εφαρμογής νέων τεκμηρίων διαβίωσης για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, Ι.Χ. αυτοκινήτων και μοτοσικλετών υιοθετεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, στο όνομα της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής και της αύξησης των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού.

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο κ. Γιώργος Αλογοσκούφης μέσα στις επόμενες ημέρες θα έχει στα χέρια του το τελικό πόρισμα της επιτροπής για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Με τα νέα όρια στα τεκμήρια διαβίωσης, πρακτικά, σχεδόν όλοι οι Ελληνες φορολογούμενοι κινδυνεύουν να πληρώσουν πρόσθετους φόρους πολλών χιλιάδων ευρώ. Μια άλλη παράμετρος είναι ότι λόγω της επαναφοράς των τεκμηρίων εκτιμάται ότι θα «παγώσει» και η αγορά της δευτερεύουσας και εξοχικής κατοικίας αλλά και των ακριβών Ι.Χ. αυτοκινήτων και των μοτοσικλετών.

Φορολογούμενος δήλωνε 15.000 ευρώ και αγόρασε το 2007 ένα SUV πολυτελείας 2.000 κυβικών, εργοστασιακής αξίας 20.000 ευρώ (αγοραία 30.000 ευρώ).

Τώρα είναι υποχρεωμένος να πληρώσει φόρο για το ποσό των 20.000 ευρώ

Κάθε διαμέρισμα, ιδιόκτητο ή νοικιασμένο, βγάζει ένα θεωρητικό εισόδημα. Αυτό σήμερα συμβαίνει σε δύο περιπτώσεις:

■ Αν έχουμε μία δευτερεύουσα κατοικία και ένα εξοχικό η επιφάνεια των οποίων υπερβαίνει αθροιστικά τα 150 τ.μ.

■ Αν έχουμε ιδιόκτητη ή μισθωμένη κατοικία με επιφάνεια μεγαλύτερη των 200 τ.μ. Λαμβάνονται υπόψη οι κύριοι χώροι, οι αποθήκες, αλλά και τα κλειστά πάρκινγκ.

Αν τα πραγματικά μας εισοδήματα (από μισθούς, συντάξεις κ.λπ.) υπερβαίνουν αυτό το θεωρητικό εισόδημα, τότε δεν υπάρχει καμία επιβάρυνση. Σε αντίθετη περίπτωση, φορολογούμαστε με βάση το θεωρητικό εισόδημα.

Στην πράξη, το τεκμήριο ιδιοκατοίκησης μέχρι τώρα επηρέαζε μόνο όσους έχουν ιδιοκτήτη κατοικία άνω των 200 τ.μ., ανεξαρτήτως περιοχής.

Ομως, το 2009, με τη μείωση του ορίου των τεκμηρίων (και σε συνδυασμό με τις νέες αυξημένες αντικειμενικές αξίες που θα ανακοινωθούν εκτός απρόοπτου έως τον Μάρτιο του 2009), ο επιπλέον φόρος που θα πληρώσουμε μπορεί ακόμη και να διπλασιαστεί.

Χαρακτηριστικά είναι τα ακόλουθα παραδείγματα:

Εστω ότι έχουμε μια μεζονέτα με 180 τ.μ. κύριους χώρους και 70 τ.μ. αποθήκες και πάρκινγκ. Υποθέτουμε ότι δεν αυξάνονται οι αντικειμενικές αξίες, αλλά μειώνεται το όριο των τεκμηρίων στα 150 τ.μ.

Η τιμή ζώνης σήμερα διαμορφώνεται στα 1.800 ευρώ. Για τον υπολογισμό του τεκμηρίου θα ληφθούν υπόψη τα 194 τετραγωνικά (σ.σ.: όλοι οι κύριοι χώροι συν το 20% των βοηθητικών, δηλαδή άλλα 14 τ.μ.). Η επιφάνεια αυτή πολλαπλασιάζεται με την τιμή ζώνης και έναν διορθωτικό συντελεστή ο οποίος προσαυξάνει την τιμή ζώνης. Ο συντελεστής αυτός λειτουργεί ως εξής: ανάλογα με το ύψος της τιμής ζώνης το συνολικό τεκμήριο προσαυξάνεται κατά ένα ποσοστό.

Η προσαύξηση ξεκινάει από το 10% και φτάνει μέχρι το 40%, για περιοχές όπου οι τιμές ζώνης υπερβαίνουν τα 1.200 ευρώ ανά τ.μ. Αν υποτεθεί ότι το συγκεκριμένο ακίνητο είναι καινούριο, η αξία του ακινήτου επί της οποίας θα υπολογιστεί το τεκμήριο είναι 488.880 ευρώ.

Ετσι, το τελικό τεκμήριο θα διαμορφωθεί στα 34.221,6 ευρώ Αν ο ιδιοκτήτης αυτού του ακινήτου δηλώνει 30.000 ευρώ στην Εφορία, τότε θα κληθεί να πληρώσει άλλα 1.688 ευρώ λόγω της εφαρμογής του τεκμηρίου (από 6.100 ευρώ χωρίς το τεκμήριο, ο φόρος ανεβαίνει στα 7.788 ευρώ, δηλαδή αυξάνει κατά 27,6%). Αξίζει να σημειωθεί ότι το τεκμήριο ιδιοκατοίκησης προστίθεται στα υπόλοιπα τεκμήρια. Αν κάποιος έχει εκταμιεύσει δάνειο για να αγοράσει αυτή τη μεζονέτα, τότε οι τόκοι του δανείου θα αποτελούν τεκμήριο και θα προστεθούν σε αυτό της ιδιοκατοίκησης.

Ιδιοκτήτης ακινήτων έχει στην κατοχή του πρώτη κατοικία 150 τ.μ., δεύτερο διαμέρισμα 80 τ.μ. στην πόλη και ένα εξοχικό 120 τ.μ.

Για το δεύτερο διαμέρισμα η αντικειμενική αξία διαμορφώνεται στα 1.600 ευρώ/τ.μ. και για το εξοχικό στα 1.300 ευρώ/τ.μ. Το τεκμαρτό εισόδημα για το εξοχικό βγαίνει στα 4.586 ευρώ (στα εξοχικά λαμβάνεται υπόψη ιδιοκατοίκηση μόνο για τρεις μήνες τον χρόνο) και για τη δευτερεύουσα κατοικία στα 11.289 ευρώ.

Αρα, αυτός που χρησιμοποιεί αυτά τα δύο ακίνητα έπρεπε να δηλώσει το 2008 εισόδημα τουλάχιστον 15.876 ευρώ για να μην πληρώσει πρόσθετο φόρο.

Με τα νέα όρια και με την αύξηση των αντικειμενικών αξιών το τεκμήριο θα υπερβεί τα 25.000 ευρώ.

Εάν ο φορολογούμενος αυτός έχει χαμηλότερο εισόδημα, τότε θα κληθεί να πληρώσει φόρο για τα 25.000 ευρώ.

Αν μάλιστα έχει στην κατοχή του και ένα αυτοκίνητο 2.000 κ.ε., τότε τα τεκμήρια θα λειτουργήσουν συνδυαστικά.

Αυτοκίνητα - μοτοσικλέτες

Η κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης των Ι.Χ. έγινε το 2003 κυρίως για προεκλογικούς λόγους αλλά και επειδή διαπιστώθηκε ότι ήταν αναποτελεσματικό μέσο καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Μετά την ουσιαστική κατάργηση του τεκμηρίου, όμως, η αγορά αυτοκινήτου και κυρίως το καταναλωτικό πρότυπο της οικογένειας αναφορικά με το Ι.Χ. άλλαξε άρδην. Ειδικότερα, την τελευταία πενταετία:

■Πολλές οικογένειες, απαλλαγμένες από την παγίδα του τεκμηρίου, απέκτησαν και δεύτερο Ι.Χ.

■ Εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά αντικατέστησαν το Ι.Χ. τους με υψηλότερου κυβισμού αυτοκίνητα (τύπου τζιπ κ.λπ.).

■ Πολλοί φορολογούμενοι που δεν έχουν εισόδημα διότι δεν εργάζονται απέκτησαν Ι.Χ. με δωρεές χρηματικών ποσών από συγγενικά πρόσωπα.

Με την επαναφορά του τεκμηρίου διαβίωσης για όλα τα Ι.Χ. όλοι αυτοί οι φορολογούμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με ένα νέο χαράτσι.

Για την εφαρμογή του τεκμηρίου κατοχής και χρήσης Ι.Χ. μπορεί να εφαρμοστεί ως κριτήριο είτε η αξία του Ι.Χ. είτε ο κυβισμός του είτε ένας συνδυασμός και των δύο.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1

Πώς θα φορολογηθεί κάποιος που απέκτησε Ι.Χ. 2.500 κ.ε. με «μηδέν» εισόδημα

Εστω ότι ένας φοιτητής έχει ένα Ι.Χ. πολυτελείας των 2.500 κ.ε., αγοραίας αξίας 50.000 ευρώ (εργοστασιακή 35.000 ευρώ.) Ο φορολογούμενος αυτός δεν έχει εισόδημα. Το Ι.Χ. το αγόρασε με δωρεά του πατέρα του (αυτό έγινε για να μπορέσει να δικαιολογήσει το «πόθεν έσχες»). Μέχρι τώρα δεν είχε την υποχρέωση να έχει εισόδημα ούτε 1 ευρώ, παρότι υπέβαλε φορολογική δήλωση. Τώρα όμως θα πιαστεί στο δόκανο της Εφορίας.

Θα φορολογηθεί για εισόδημα 35.000 ευρώ και θα πληρώσει τον αναλογούντα φόρο.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2

Μισθωτός που δηλώνει 18.000 ευρώ έχει Ι.Χ. 2.000 κ.ε., αξίας 20.000 ευρώ

Φορολογούμενος έχει στην κατοχή του Ι.Χ. κυβισμού 2.000 κ.ε., αξίας 20.000 ευρώ. Στον μισθωτό που θα δηλώσει το 2009 εισόδημα 18.000 ευρώ αντιστοιχεί φόρος εισοδήματος 1.500 ευρώ.

Ο συγκεκριμένος φορολογούμενος, λόγω του τεκμηρίου διαβίωσης, θα φορολογηθεί για τεκμαρτό εισόδημα 20.000 ευρώ και θα καταβάλει φόρο εισοδήματος 2.000 ευρώ, δηλαδή 500 ευρώ περισσότερα από αυτά που πραγματικά του αναλογούν.