«Αυτά τα φορολογικά μέτρα δεν φέρνουν έσοδα»

Αδειάζει πολιτικά τον υπουργό Οικονομικών κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου ο αδελφός του πρωθυπουργού κ. Νίκος Παπανδρέου, τη στιγμή που το κλίμα για τον «τσάρο» της ελληνικής οικονομίας, τόσο σε επίπεδο κοινωνίας όσο και κυβερνώσας παράταξης, είναι εξαιρετικά βαρύ μετά τις αποκαλύψεις του «ΘΕΜΑτος» για τον «υπουργό Express Service». 

Με πρωτοσέλιδο άρθρο του που συνιστά ηχηρό πολιτικό ράπισμα στον κ. Παπακωνσταντίνου και δημοσιεύεται αύριο στο έγκυρο οικονομικό περιοδικό «Οικονομική Επιθεώρηση», ο κ. Ν. Παπανδρέου ασκεί έντονη κριτική στον επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης αναφορικά με τον νέο νόμο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. 

Ο αδελφός του πρωθυπουργού, παραδίδοντας στον υπουργό Οικονομικών «μαθήματα συμπεριφοράς», όπως δηλαδή τιτλοφορείται το ομώνυμο άρθρο του, καταλογίζει στον υπουργό Οικονομικών, μεταξύ άλλων, «κρατικίστικη νοοτροπία», με αφορμή βασικές πτυχές της οικονομικής του πολιτικής. Δεν διστάζει μάλιστα να εκφράσει δημοσίως την ανησυχία και τον προβληματισμό του για την αποτελεσματικότητα της τελευταίας νομοθετικής πρωτοβουλίας του κ. Παπακωνσταντίνου, η οποία κατά τον ίδιο είναι πιθανό να οδηγήσει στη «μη είσπραξη εσόδων», γεγονός που, όπως γίνεται αντιληπτό, θα ισοδυναμούσε με καταστροφική εξέλιξη στις παρούσες οριακές δημοσιονομικές συνθήκες. Η νέα σκληρή κριτική του κ. Ν. Παπανδρέου στον υπουργό Οικονομικών έρχεται 7 μήνες μετά το «φροντιστήριο» που του έκανε πάλι μέσω της «Οικονομικής Επιθεώρησης», κατακεραυνώνοντάς τον αυτή τη φορά για το φοροεισπρακτικό σύνδρομο που τον διακατέχει και το οποίο έχει αναγκάσει επιχειρηματικούς κολοσσούς να εγκαταλείψουν τη χώρα, με αποτέλεσμα πολλοί εργαζόμενοι να βρεθούν στον δρόμο. 

Ειδικότερα, η πολιτική ανάλυση του αδελφού του πρωθυπουργού έχει να κάνει με την «απίστευτη νομολαγνεία» που κατατρέχει το πολιτικό μας σύστημα και έχει οδηγήσει στην εμπέδωση από μεγάλο τμήμα της κοινωνίας μίας «κρατικίστικης νοοτροπίας», η οποία βλέπει το κράτος ως αστυνόμο. Οπως σημειώνει ο κ. Ν. Παπανδρέου, η νοοτροπία αυτή «επεκτείνεται και στα μέτρα εφαρμογής ενός νόμου», καθώς «οι νόμοι συνοδεύονται -σχεδόν πάντα- από μέτρα δεσμευτικά που μπορούν να χαρακτηριστούν ως αυστηρώς αστυνομικά», ενώ θέτει δύο καυτά ερωτήματα: «Πόσοι υπουργοί έχουν καταλάβει πλήρως τον νόμο που προτείνουν; Πόσοι έχουν προλάβει να τον μελετήσουν σε βάθος και πόσοι έχουν καταλάβει τις συνέπειές του;».

Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτής της «κρατικίστικης νοοτροπίας» αποτελεί, κατά τον αδελφό του πρωθυπουργού, ο τελευταίος νόμος του υπουργείου Οικονομικών. Η προσέγγιση και κυρίως η στοχευμένη χρήση της γλώσσας από τον γνωστό συγγραφέα κυριολεκτικά σφάζει με το βαμβάκι: «Παράδειγμα αποτελεί το νέο νομοσχέδιο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, το οποίο σε πολλά, αλλά όχι σε όλα ευτυχώς, υιοθετεί την πατροπαράδοτη φιλοσοφία της αστυνόμευσης». Οι ενστάσεις του κ. Ν. Παπανδρέου έναντι της ρύθμισης αυτής αφορούν στη βασική της κατεύθυνση, δηλαδή αυτή «της σκληρότερης στάσης προς τον πολίτη για τη φοροδιαφυγή». 

Οπως χαρακτηριστικά τονίζει, ο ίδιος είναι όχι μόνο ιδιαίτερα επιφυλακτικός έναντι της εφαρμογής αστυνομικών μέτρων στον τομέα της οικονομίας, αλλά εκφράζει τις σοβαρές ανησυχίες του για την αποτελεσματικότητά τους: «Αναρωτιέται κανείς αν τα αντίποινα για τη φοροδιαφυγή θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Πιστεύω ότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει εκ των προτέρων αν η “φοβέρα” της φυλάκισης και του αυτοφώρου θα μαζέψει τα σπασμένα. Μπορεί να πούμε σε έναν χρόνο ότι ήταν το πιο πετυχημένο μέτρο. Το ελπίζω! Αλλά εκ των προτέρων επιφυλάσσομαι». 

Στο σημείο αυτό ο κ. Ν. Παπανδρέου εξαπολύει τη «βόμβα» με αποδέκτη τον αρμόδιο υπουργό: «Δεν γνωρίζουμε -γιατί εδώ είναι το ζουμί- αν τα πρόσθετα μέτρα θα δημιουργήσουν απρόβλεπτες συμπεριφορές με συνέπεια τη μη είσπραξη εσόδων»! 

Ο παραπάνω νόμος αποτελεί τυπική περίπτωση που επιβεβαιώνει την άποψη πως «οι πολιτικοί μας χαρακτηρίζονται από νομολαγνεία», ενώ ενισχύει το καίριο διπλό ερώτημα με πολλούς αποδέκτες: «Κατανοούν, άραγε, οι αρχιτέκτονες των νόμων μας την ψυχολογία του πολίτη και μάλιστα του Ελληνα πολίτη για τον οποίον προορίζουν τον νέο νόμο τους. Ή μήπως αρκούνται στην κρατικίστικη νοοτροπία που περιέγραψα και καταλήγουν στο να δημιουργούν μία ιδιότυπη αντινομία;». Στο μεταξύ, ο κ. Παπανδρέου προτείνει μία διαφορετική πολιτική πλατφόρμα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, που δεν θα στηρίζεται στην ποινικοποίηση της συμπεριφοράς των πολιτών, αλλά θα στοχεύει στην εξάλειψη μιας νοοτροπίας «που όχι μόνον επιτρέπει αλλά σχεδόν επικροτεί τη φοροδιαφυγή» και η οποία θα αξιοποιήσει πολλά εργαλεία, πέραν των αστυνομικού τύπου μέτρων: «Μελέτες, ενημέρωση, έξυπνα μέτρα, έντονη διαφήμιση, μέτρα που συνάδουν με τις συνήθειές μας, που επιβραβεύουν τον νομοταγή και δεν τον επιβαρύνουν, δεν τον μετατρέπουν σε “κορόιδο”, αστυνόμευση, αλλά και θετικά κίνητρα για τη φοροπληρωμή». Oπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «Χρειάζεται και το καρότο και το μαστίγιο».