Γιουτζήν Τσάπλιν: Ο γιος του «Σαρλό» και εγγονός του Ευγένιου Ο’Νιλ μιλά για τον πατέρα του
Λίγο πριν από τις δύο πολυαναμενόμενες παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Συνέντευξη στη Μαρία Λεμονιά
O Γιουτζήν Τσάπλιν, γιος του Τσάρλι Τσάπλιν και εγγονός του Ευγένιου Ο’Νιλ γνώριζε από μικρό παιδί ότι δεν γεννήθηκε σε μια συνηθισμένη οικογένεια. Ο πατέρας του ως αστέρας του βωβού κινηματογράφου σηματοδότησε με το ταλέντο του μια ολόκληρη εποχή και ο παππούς του υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς θεατρικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα. Ηχολήπτης και σκηνοθέτης, ο Γιουτζήν Τσάπλιν ζει στο Βεβέ της Ελβετίας, όπου και γεννήθηκε. Στην ίδια περιοχή λειτουργεί και ένα από τα πιο δημοφιλή μουσεία στον κόσμο αφιερωμένο στον Τσάρλι Τσάπλιν, το οποίο στεγάζεται σε ένα από τα παλιά ακίνητα της οικογένειας.
«Κατάλαβα σε πολύ μικρή ηλικία πόσο πολύ ψηλά ήταν ο πήχης. Αλλά έμαθα, τόσο από τον πατέρα μου όσο και από τη μητέρα μου (σ.σ.: Ονα Τσάπλιν), ότι είναι πολύ πιο σημαντικό να είμαι ο εαυτός μου παρά να συγκρίνω τον εαυτό μου μαζί του. Και ήμουν αρκετά έξυπνος για να συνειδητοποιήσω νωρίς ότι θα γινόμουν καλός ηθοποιός», μου λέει στο τηλέφωνο, όταν τον ρωτώ πόσο δύσκολο είναι να μεγαλώνεις στη σκιά ενός θρυλικού καλλιτέχνη.
«Ενα αναγνωρίσιμο επώνυμο σαφώς και ανοίγει πόρτες. Από κει και πέρα, όμως, πρέπει να αποδείξεις τις δικές σου δυνατότητες. Κάθε νόμισμα έχει πάντα δύο όψεις». Ο Γιουτζήν Τσάπλιν ακούγεται απλός, ανθρώπινος, επικοινωνιακός. Αυτές τις μέρες ετοιμάζεται να έρθει στην Ελλάδα για να αφηγηθεί την ιστορία του πατέρα του, με όχημα τις συγκλονιστικές μουσικές του, σπάνιο οπτικό υλικό, ανέκδοτες ιστορίες και προσωπικές αναμνήσεις. H μετάκληση της παράστασης «Chaplin Pianissimo» πραγματοποιείται σε παραγωγή του Πολιτιστικού Οργανισμού «Λυκόφως», στο πλαίσιο του διημέρου Piano Days, της μεγάλης γιορτής του πιάνου που διοργανώνεται από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Σάββατο 27 Ιανουαρίου, και μόνο για δύο παραστάσεις την ίδια μέρα (18.30 και 21.00).
«Πρόκειται για μια μουσική αφήγηση βαθιά συγκινητική, μέσα από αναμνήσεις και ανέκδοτες ιστορίες που σχετίζονται με την κινηματογραφική κληρονομιά του πατέρα μου και αναδεικνύουν τη σημασία της μουσικής στις ταινίες του. Ο Zαν-Πασκάλ Μπεντίς και ο Σιλβάν Μοριζέ, δύο από τους καλύτερους ενορχηστρωτές και διασκευαστές στον κόσμο του κινηματογράφου, αποτίουν φόρο τιμής στον μουσικοσυνθέτη Τσάπλιν, μένοντας πιστοί στον ήχο του και μεταγράφοντας τις πιο διάσημες παρτιτούρες του σε σουίτες για δύο πιάνα. Μέσα από την προβολή εικόνων της καριέρας και της ζωής του και υπό τον ήχο των δύο πιάνων, οι θεατές θα ταξιδέψουν στην ατμόσφαιρα της εποχής των διαχρονικών αριστουργημάτων της έβδομης τέχνης για να βιώσουν την εξίσου σπάνια μουσική ιδιοφυΐα του Τσάρλι Τσάπλιν», τονίζει ο ταλαντούχος γιος, και του ζητώ να ανατρέξει σε μια ανάμνηση που διατηρεί από τον πατέρα του. «Ω, δεν ξέρω τι να πρωτοαναφέρω. Θυμάμαι σίγουρα έναν άνθρωπο που δούλευε πάντα πολύ. Ομως, όσες υποχρεώσεις και να είχε, το βράδυ όλη η οικογένεια θα βρισκόταν μαζί. Τότε ζητούσε να μάθει πώς πήγε η ημέρα μας και τι δυσκολίες αντιμετωπίζουμε στο σχολείο. Ηταν ένας ζεστός πατέρας που ήθελε να μας μάθει τη ζωή. Το πρόγραμμά του ήταν ασφυκτικά γεμάτο καθημερινά, ωστόσο, όταν επέστρεφε στο σπίτι ήταν ο μπαμπάς, δεν κουβαλούσε τη διασημότητα Τσάπλιν μαζί του».
Πώς βρέθηκε στην Ελβετία η οικογένειά του; «Ηταν το 1952, ο πατέρας μου δεν ήθελε να επιστρέψει στις ΗΠΑ, η μητέρα μου ήταν έγκυος σε μένα και τον πίεζε να βρει ένα μέρος για να εγκατασταθούν. Ξεκίνησαν την αναζήτηση από τη νότια Γαλλία λόγω του μεσογειακού κλίματος, αλλά μετά ανακάλυψαν αυτό το σπίτι πάνω από το Βεβέ, στην Ελβετία. Εγώ είμαι το πέμπτο από τα οχτώ παιδιά τους που γεννήθηκαν εδώ». Αγαπώντας από μικρός τις τέχνες, αλλά γνωρίζοντας ότι δύσκολα θα μπορούσε να αναμετρηθεί με τον παγκοσμίως λαοφιλή Τσάρλι Τσάπλιν, ο Γιουτζήν προτίμησε να δραστηριοποιηθεί στον χώρο του θεάματος ως σκηνοθέτης και ηχολήπτης.
Μιλούσαν με τον πατέρα του για τη μουσική; «Οχι συχνά, αλλά η μουσική υπήρχε διαρκώς στη ζωή μου. Ο πατέρας μου ήταν ο πρώτος στον χώρο που συνειδητοποίησε πλήρως τη σημασία της μουσικής στις κινηματογραφικές ταινίες. Γι’ αυτό άρχισε να συνθέτει κομμάτια ο ίδιος. Και του άρεσε η μουσική. Με θυμάμαι παιδί να κάθομαι και να τον ακούω να παίζει πιάνο. Διοργανώναμε επίσης πολλές μουσικές βραδιές στο σπίτι. Η πιανίστα Κλάρα Χάσκιλ, για παράδειγμα, μας είχε συντροφεύσει πολλές φορές». Η οικογένεια Τσάπλιν διατηρούσε φιλία και με τον Τρούμαν Καπότε. «Ο Καπότε ήταν πολύ στενός φίλος της μητέρας μου. Ηταν εξαιρετικά επιδεικτικός, του άρεσε να προκαλεί τον πατέρα μου. Θυμάμαι μια φορά, καθόμασταν στο σαλόνι και άρχισε να λέει ότι μόλις είχε τελειώσει ένα βιβλίο για τη θανατική ποινή και ότι τώρα υπήρχε ένας νέος, φανταστικός τρόπος να σκοτώνεις ανθρώπους χωρίς να τους κάνεις να υποφέρουν. Ο πατέρας μου είχε τρομοκρατηθεί. Ο Καπότε επέμεινε ότι αυτό ήταν υπέροχο. Είχε μια περίεργη αίσθηση του χιούμορ».
Τι ήταν όμως αυτό που έκανε τον κωμικό Τσάρλι Τσάπλιν έναν αληθινό σταρ της εποχής; «Το πάθος του για την τέχνη και η ικανότητά του να μεταδίδει μηνύματα και συναισθήματα χωρίς ομιλία, μόνο με την έκφραση. Η εποχή του βωβού κινηματογράφου ήταν δύσκολη αλλά άφηνε το περιθώριο στους ηθοποιούς να ξεδιπλώσουν με μαεστρία το ταλέντο τους για να επικοινωνήσουν ουσιαστικά με το κοινό. Και μην ξεχνάμε ότι ο πατέρας μου εφηύρε μια προσωπικότητα που μπορώ να πω ότι αγαπιέται ακόμα», λέει, αναφερόμενος φυσικά στον λατρεμένο Σαρλό, τον αφελή, καλοκάγαθο ήρωα που με τις περιπέτειές του μπορεί ενίοτε να έφερνε δάκρυα στα μάτια, αλλά κυρίως προκαλούσε γέλιο μέχρι δακρύων.
Ο Τσάρλι Τσάπλιν, όμως, ήταν αστείος και όταν έσβηναν τα φώτα; «Οχι, δεν ήταν έτσι στην προσωπική του ζωή. Το ίδιο συμβαίνει με πολλούς ηθοποιούς που υποδύονται κωμικούς ρόλους, ακόμη και με τους κλόουν. Υπάρχει μια αντίληψη ότι ρόλος και πραγματικότητα έρχονται κόντρα. Από την προσωπική μου εμπειρία μπορώ να πω ότι αυτό αληθεύει. Ο πατέρας μου ήταν βαθιά προβληματισμένος για όλα όσα συνέβαιναν τότε και αναζητούσε έναν καλύτερο κόσμο για τους ανθρώπους και τα παιδιά του». Οσο για τον παππού του, τον Ευγένιο Ο’ Νιλ: «Δεν τον γνώρισα. Η μητέρα μου ήταν παιδί χωρισμένων γονιών και ουσιαστικά τη μεγάλωσε η μητέρα της. Γνωρίζω βέβαια το πόσο σημαντικός άνθρωπος υπήρξε στο παγκόσμιο στερέωμα της συγγραφής. Στο σπίτι μας αναφερόμασταν συχνά σε εκείνον και στα έργα του».
Το επόμενο Σάββατο, ο Γιουτζήν Τσάπλιν θα ξεδιπλώσει τη ζωή του αξεπέραστου πατέρα του μέσα από μια μοναδική παράσταση που σκοπό έχει να μας μεταφέρει τη μαγεία και τον ρομαντισμό του ασπρόμαυρου κινηματογράφου. «Ο πατέρας μου δεν με έπαιρνε συχνά στα γυρίσματα, γιατί αυτά ήταν πολύωρα και εγώ έπρεπε να πηγαίνω στο σχολείο. Μια ταινία στην οποία είχα πάει όμως, ήταν η “Κόμισσα του Χονγκ Κονγκ”, με τη Σοφία Λόρεν και τον Μάρλον Μπράντο. Θυμάμαι τη Λόρεν ως μια πανέμορφη γυναίκα και τον Μπράντο ως έναν πολύ ιδιαίτερο τύπο που δεν μπορούσες να προσπεράσεις. Στα διαλείμματα των γυρισμάτων είχε ασχοληθεί αρκετή ώρα μαζί μου. Ηταν ένας γλυκός άνθρωπος με μεγάλη αίσθηση του χιούμορ».
Θέτοντας στο επίκεντρο τον άνθρωπο και τις αυξημένες ανάγκες του για επικοινωνία και αλληλεπίδραση, τα νέα προγράμματα Nova Family προσφέρουν ένα απόλυτα μοντέρνο σχήμα κινητής τηλεφωνίας που εξοικονομεί χρήμα, χρόνο και ενισχύει την οικογενειακή συνδεσιμότητα.
Η Coca-Cola στην Ελλάδα ανακοίνωσε ένα καινούριο έργο που θα δημιουργήσει ανθεκτικές υποδομές απέναντι στην κλιματική αλλαγή και θα συμβάλλει στην αποκατάσταση της περιοχής που επλήγη από την κακοκαιρία Ντάνιελ.
