Salem: Ένα παιχνίδι μαγείας και εκδίκησης

Το 1692 στο Σάλεμ της Μασαχουσέτης μία παρέα έφηβων κοριτσιών παρουσιάζει περίεργες συμπεριφορές, όπως κραυγές, βλασφημίες και σπασμούς. Οι κάτοικοι της πόλης, πεπεισμένοι ότι πρόκειται για έργο σατανικό, πιέζουν τα κορίτσια να πουν ποιοι ήταν αυτοί που τα πίεσαν να συνάψουν συμφωνία με τον Διάβολο διαφορετικά θα κατηγορηθούν για μαγεία και θα θανατωθούν. Κάπως έτσι η φρενίτιδα και ο σκοταδισμός κυριαρχεί σε μία ολόκληρη πόλη και μέσα σε έναν χρόνο έχουν οδηγηθεί στο ικρίωμα 27 άνθρωποι και έχουν πάει φυλακή άλλοι 200.

Η πραγματικότητα φυσικά, πίσω από την περίπλοκη αυτή υπόθεση, ουδεμία σχέση είχε με τον… Διάβολο. Όπως όλα δείχνουν, το ένα από τα κορίτσια, η Αμπιγκέιλ, ήταν παράφορα ερωτευμένη με έναν μεγαλύτερο άνδρα, που την απέρριψε και παντρεύτηκε μια άλλη γυναίκα. Προκειμένου να τον φέρει πίσω, η Αμπιγκέιλ υποκύπτει με τις φίλες της στη μαγεία. Γίνονται όμως αντιληπτές από τους κατοίκους του χωριού και κατηγορούνται για μάγισσες. Προκειμένου να γλιτώσουν την εκτέλεση τα κορίτσια αρχίζουν να διασπείρουν φήμες και ψεύδη για άλλους κατοίκους της πόλης στοχοποιώντας για σατανισμό ανυποψίαστους ανθρώπους. Μία από αυτούς είναι και η γυναίκα του άντρα που αγάπησε η Αμπιγκέιλ…



Το 1953 ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας Άρθουρ Μίλλερ εμπνέεται από την ιστορία του Σάλεμ και γράφει το θεατρικό του έργο “Crucible” (στα ελληνικά μεταφράστηκε ως «Η Δοκιμασία», ενώ έχει μεταφερθεί και στο σινεμά ως «Οι Μάγισσες του Σάλεμ»). Ο Μίλλερ επιχειρεί με αυτόν τον τρόπο να κάνει ένα σχόλιο για τον Μακαρθισμό, που εκείνη την περίοδο ανθεί στις ΗΠΑ και έχει φέρει αντιμέτωπους με διώξεις και απομόνωση χιλιάδες ανθρώπους κατηγορώντας τους ως κομμουνιστές ή πράκτορες των Σοβιετικών. Όποιος αρνείται να καταδώσει αυτούς που θεωρεί υπόπτους μπαίνει κι αυτός στη μαύρη λίστα.

63 χρόνια μετά ο νεαρός ηθοποιός και σκηνοθέτης, Μάνος Βαβαδάκης, που αποφοίτησε με άριστα από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου το 2013, κοιτάζει την ιστορία μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα στην παράστασή του “Salem”, που κάνει πρεμιέρα στις 11 Φεβρουαρίου στο θέατρο Θησείον για μόνο οκτώ παραστάσεις. Τοποθετώντας τη δράση σ’ ένα εφηβικό δωμάτιο στην Αμερική των αρχών του ’50, ο Μάνος θέτει ερωτήματα πάνω στη σαρωτική δύναμη της ερωτικής απογοήτευσης. Τι μας κινεί στον έρωτα; Και τι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε όταν αισθανθούμε ότι χάνουμε το παιχνίδι;

«Σε ένα παιδικό δωμάτιο στην Αμερική του ’50 στήνεται ένα πάρτυ», ξεκινάει να μου λέει όταν του ζητάω να μου πει δυο λόγια για την παράστασή του. «Τέσσερα κορίτσια, τέσσερις έφηβες πληγωμένες στα πρώτα τους ερωτικά χτυποκάρδια, θα οδηγηθούν στη σκληρότητα χρησιμοποιώντας τη μαγεία σαν παιχνίδι εκδίκησης. Είναι τα ίδια κορίτσια που το 1692 οδήγησαν 27 ανθρώπους στην κρεμάλα με την κατηγορία της μαγείας. Είναι τα ίδια κορίτσια που και σήμερα θα έψαχναν την έξοδο από τον λαβύρινθο του πένθους, της απώλειας, του πληγωμένου τους εγωισμού.



»Χρησιμοποιώντας τις μαρτυρίες και τις ανακρίσεις από τις δίκες των Μαγισσών του Salem προσπαθούμε σκηνικά να ανιχνεύσουμε τα όρια της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε αυτή την ακραία συναισθηματικά κατάσταση, της ερωτικής απογοήτευσης. Η παράσταση ακροβατεί μεταξύ πραγματικού και μυθοπλασίας, μεταξύ ιστορικής αλήθειας και της δικής μας σύγχρονης αντίληψης, προσδοκώντας να δημιουργήσει ερωτήματα που ακουμπούν στην εμπειρία των θεατών. Η πραγματική μαγεία, το ανεξερεύνητο της ανθρώπινης ψυχής είναι ότι, ενώ ξέρουμε ότι ο έρωτας τελειώνει, ξεκινάμε πάλι με την ίδια ελπίδα».

Με όχημα το έργο του Μίλλερ, αλλά και κείμενα σύγχρονων λογοτεχνών που ανακατεύονται με τα λόγια των κοριτσιών, η παράσταση επιχειρεί στην ανάγκη του ανθρώπου να εξηγήσει τον Έρωτα. Πρωταγωνιστούν οι νέες ηθοποιοί Ελεάνα Καυκαλά, Άννα Κλάδη, Μαρία Μοσχούρη και Έλλη Χατζηεϊπίδου.