Ηπειρώτικο μοιρολόι από την… Αγγλία

Το βράδυ της 19ης Φεβρουαρίου είχα την τύχη να παρακολουθήσω τη συναυλία του Kyklos Ensemble που έκλεισε το διήμερο συνέδριο «Σύνθεση και Μεσόγειος». Σε αυτήν ακούστηκαν έργα από συνθέτες με καταγωγή από χώρες της Μεσογείου. Ένα από αυτά έκλεψε την παράσταση: το “Grief gestures” αποτελεί έμπνευση ενός Έλληνα μόλις 28 χρονών.

Ο Δημήτρης Σκύλλας κατάγεται από τον Βόλο και ζει μόνιμα από το 2005 στη Βρετανία, όπου ακολούθησε τις σπουδές του στο πιάνο, τη μουσικολογία και στη σύνθεση, κερδίζοντας πολλές υποτροφίες. Ο ίδιος δεν κρύβει το πάθος του για τη σύγχρονη κλασική μουσική, κάτι που δεν συνηθίζεται για μουσικούς της ηλικίας του, οι οποίοι στρέφονται ως επί το πλείστον σε άλλα είδη μουσικής. Ο Δημήτρης μας μιλά μεταξύ άλλων για το έργο που παρουσιάστηκε στη Στέγη, για το επερχόμενο ρεσιτάλ του στο Athenaeum στο Θησείο την Πέμπτη 2 Απριλίου, αλλά και τα μελλοντικά του σχέδια

Ήσουν παρών στην παρουσίαση του έργου σου “Grief Gestures” στη Στέγη. Έλαβε το πιο θερμό χειροκρότημα της βραδιάς. Τι σημαίνει για εσένα αυτή η ανταπόκριση του κοινού;
Φυσικά και είναι απόλυτα τιμητικό για μένα, δε θα μπορούσα να ζητήσω κάτι περισσότερο… Βέβαια, η ανταπόκριση του κοινού δεν είναι μια αξία σταθερή, ίσως δηλαδή σε κάποιο άλλο περιβάλλον, με διαφορετικούς μουσικούς και διαφορετικούς κώδικες επικοινωνίας, να μην είχε την ίδια δεκτικότητα. Ως τώρα όμως, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Σκοτία, το “Grief Gestures” έχει εκτιμηθεί ιδιαίτερα και δεν κρύβω ότι μου δίνει τεράστια χαρά. Αυτό σημαίνει πως η μουσική μου ίσως περιέχει ένα στοιχείο τα οποίο μπορεί να επικοινωνήσει τόσο με το μουσικό όσο και το ευρύτερο κοινό. Και έτσι, μόλις εξέφρασα μία βασική μου ανάγκη ως δημιουργός.



Το “Grief Gestures” είναι σαφώς επηρεασμένο από παραδοσιακά ακούσματα. Φοβάσαι ότι η διαμονή σου στο Λονδίνο θα σε απομακρύνει σταδιακά από αυτά; Πιστεύεις ότι η μουσική που θα συνθέσεις στο μέλλον θα έχει περισσότερα δυτικοευρωπαϊκά και λιγότερο ελληνικά στοιχεία;
Πιστεύω πως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο! Στη διάρκεια των πρώτων φοιτητικών μου χρόνων, τα δυτικά στοιχεία ήταν περισσότερο έντονα στα έργα μου, ίσως επειδή ένιωθα την ανάγκη να ενταχθώ σε μια ομάδα συνθετών με κοινή αισθητική. Μεγάλο λάθος... Μέσα στα επόμενα χρόνια και νιώθοντας ένα είδος γλυκιάς νοσταλγίας για τη χώρα μας, η παράδοση ξύπνησε μόνη της μέσα μου, κάτι σαν μητρική γλώσσα του ήχου. Δεν χρησιμοποιώ παραδοσιακά στοιχεία σε όλες τις συνθέσεις μου, όλες όμως κρύβουν μέσα τους μια βαθιά ελληνικότητα. Αυτό σημαίνει πως έχουν επιρροές από στοιχεία όπως οι λεκτικοί και σωματικοί κώδικες επικοινωνίας, το φως και η φιλοξενία!

Ορισμένες δημιουργίες σου αναδεικνύουν μία μεταφυσική, απόκοσμη αίσθηση. Πού οφείλεται αυτό;
Ευχαριστώ πολύ. Αν μπορώ να δεχτώ ότι αυτό συμβαίνει, πιστεύω πως προέρχεται από το γεγονός ότι η μουσική μου συντελείται και από εξωμουσικά στοιχεία, όσο κι αν αυτό ακούγεται περίεργο. Έχω μια τρομερή ανάγκη να συγχρονιστώ με κάτι ανώτερο από εμάς τους ίδιους. Κάποιοι το αποκαλούν Θεό, άλλοι έρωτα, άλλοι σύμπαν…

Ξεχωρίζεις προς το παρόν κάποιο από τα έργα σου;
Αυτή η ερώτηση με δυσκολεύει. Σίγουρα το “Grief Gestures”, μαζί με μερικά άλλα, βρίσκεται στην κορυφή της προτίμησης μου. Κάθε έργο εκφράζει κάτι διαφορετικό. Υπάρχει βέβαια και ένα άλλο έργο το οποίο ξεχωρίζω ήδη και το οποίο δεν έχει γραφτεί ακόμη, τουλάχιστον στο χαρτί. Το έχω σκεφτεί όμως καλά και είναι πιθανό να κατακτήσει την πρώτη θέση στην προτίμησή μου, όταν έρθουν οι σωστές συγκυρίες ώστε να το παρουσιάσω.


Φωτογραφία: Αλεξάνδρα-Ζωή Γεωργίου

Ένας πίνακας ζωγραφικής σε ενέπνευσε για ένα από τα έργα σου που θα παρουσιαστούν στο Athenaeum. Μίλησέ μας για την επερχόμενη συναυλία.
Η συναυλία είναι ένα ρεσιτάλ πιάνου με τίτλο «Πιάνο και Παρόν», στον χώρο Αthenaeum στο Θησείο, στις 2 Απριλίου. Γίνεται σε συνεργασία με την συνθέτρια Λίνα Τόνια και τους πιανίστες Θοδωρή Ιωσηφίδη και Μαρία Μυλαράκη. Ο σκοπός μας ήταν να συνυπάρξουμε σε μια «ζεστή» μουσική βραδιά και να παρουσιάσουμε κάποια σύγχρονα έργα, γι’ αυτό άλλωστε επιλέξαμε έναν μικρό χώρο. Είναι όμορφο να συνεργάζεσαι με καλλιτέχνες της ηλικίας σου, ιδιαίτερα όταν στο ενδιάμεσο υπάρχει και φιλία.
Και αναφέροντας τη λέξη φιλία, το έργο που βασίζεται πάνω στον πίνακα «The Last Judgement» του Ιερώνυμου Μπος, είναι γραμμένο και αφιερωμένο στον Θ. Ιωσηφίδη. Είμαι απόλυτα σίγουρος πως η δυνατή μας φιλία επηρέασε έντονα την αισθητική του έργου, το οποίο, χωρίς αυτόν, δε θα είχε όλα αυτά τα στοιχεία που θα δείτε ζωντανά στις 2 Απριλίου.

Πώς κρίνεις τη συνεργασία σου με το Kyklos Ensemble;
Κρίνω τη συνεργασία μου με το Kyklos Ensemble απλά εξαιρετική. Είμαι ένας νέος συνθέτης στο ξεκίνημα της πορείας μου και το να μου δοθεί η δυνατότητα συνεργασίας με ένα τέτοιο σύνολο είναι ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να μου συμβεί. Το μεγάλο προτέρημα του Kyklos είναι ότι, με λίγα λόγια, συνδυάζει τα πάντα! Καταπληκτική τεχνική, απόλυτη σοβαρότητα και ήθος, αίσθηση οικειότητας στις πρόβες και ένα τεράστιο εύρος ρεπερτορίου που ξεκινά από την παλιά μουσική και φτάνει μέχρι τα έργα που ένας νέος σαν κι εμένα θέλει να γράψει ειδικά γι αυτούς.

Έχεις δηλώσει ότι όλοι πρέπει να ξέρουν τι είναι η σύγχρονη κλασική μουσική. Με ποιους τρόπους πιστεύεις ότι θα μπορούσε η σύγχρονη κλασική μουσική να γίνει περισσότερο δημοφιλής στο κοινό; Πώς νομίζεις ότι θα μπορούσες να συμβάλεις εσύ προς αυτή την κατεύθυνση;
Κατά τη γνώμη μου ένας πολύ βασικός παράγοντας είναι η ενημέρωση. Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει, να μάθει το ποιόν της δουλειάς μας, για να μπορεί στη συνέχεια να το καταλάβει. Ας υποθέσουμε πως ένα εξαιρετικό εστιατόριο έχει ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον μενού, όμως για να το διαβάσει κανείς, θα πρέπει πρώτα να πληροφορηθεί για το ίδιο το εστιατόριο! Για να γίνει πιο δημοφιλής η σύγχρονη μουσική πρέπει βέβαια να το επιθυμούν και οι δημιουργοί. Εμένα προσωπικά με εξιτάρει η ιδέα πως αυτό που γράφω θα παρουσιαστεί μπροστά σε ανθρώπους. Με τρελαίνει. Στοχεύω, κυρίως ως ανάγκη και λιγότερο με λογική σκέψη, σε έναν ψυχοσωματικό συντονισμό με τον ακροατή, ο οποίος, αποτελεί μια ενιαία μάζα με το υλικό και τη δομή του έργου.
Εάν κάνεις κάτι προσωπικό και ειλικρινές προς τον εαυτό σου, τότε είναι σχεδόν σίγουρο πως αυτή η ενέργεια θα αγγίξει και άλλους ανθρώπους.



Ποια είδη μουσικής βαριέσαι;
Βαριέμαι τα είδη μουσικής τα οποία δε μου δίνουν κάποια πρόκληση, έστω και απλή. Για παράδειγμα, ακόμη και ένα κομμάτι τέκνο με λιτά ρυθμικά στοιχεία μπορεί να με βάλει σε διαδικασία σκέψης ως προς το πώς μπορώ να το χορέψω ώστε να γεμίσω αυτά τα κενά. Βαριέμαι επίσης την καθαρά «έξυπνη» μουσική η οποία δεν με αγγίζει σε κανένα συγκινησιακό επίπεδο, εκτός αν βρει τρόπο να διεισδύσει σε αυτό. Την εκτιμώ, αλλά τη βαριέμαι.

Σου λείπει η Ελλάδα; Θα ήθελες κάποια στιγμή να γυρίσεις για να εγκατασταθείς μόνιμα; Ή θεωρείς ότι το Λονδίνο προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες για την καριέρα σου;
Δε γνωρίζω πραγματικά τι θέλω, γνωρίζω όμως τι δε θέλω, και αυτό είναι να αναγκαστώ κάποια στιγμή να επιλέξω ανάμεσα στην Ελλάδα και το Λονδίνο. Έχω την ανάγκη να χωρίσω τη ζωή μου, όχι σε δύο μέρη αλλά σε τρία: Το Λονδίνο, την Ελλάδα και τις υπόλοιπες χώρες όπου έχω σκοπό να δραστηριοποιηθώ στο μέλλον. Καθώς με ενδιαφέρουν πολύ τα παραδοσιακά ακούσματα και άλλων πολιτισμών, δεν το θεωρώ απίθανο να εξερευνήσω την Ασία, για παράδειγμα την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα.


Φωτογραφία: Αλεξάνδρα-Ζωή Γεωργίου

Ζεις στη Βρετανία από το 2005. Ως «παλιός», πώς βλέπεις τη μετανάστευση τόσο πολλών Ελλήνων στο εξωτερικό;
Είναι όμορφο όταν τα πράγματα γίνονται από επιλογή και όχι από ανάγκη. Στηρίζω απεριόριστα όσους θέλουν να ζήσουν στο εξωτερικό για να αποκτήσουν καινούργια ερεθίσματα, όπως παράλληλα στηρίζω και αυτούς που ζουν ήδη στο εξωτερικό και αποφασίζουν να γυρίσουν στη χώρα μας για να αναδημιουργήσουν ένα νέο «εγώ».

Ποια είναι τα σχέδιά σου μετά τη συναυλία στο Athenaeum;
Το αμέσως επόμενο βήμα είναι ένα τρίο για δύο πιάνα και κρουστά, μια ανάθεση για το Kyklos Ensemble για τους Δημήτρη Δεσύλλα, Γιώργο Λαζαρίδη και Στέφανο Θωμόπουλο. Αυτοί οι τρείς μουσικοί κατέχουν ένα τρομερό επίπεδο τεχνικής και εκτελεστικής αρτιότητας, το οποίο έχω ως στόχο να χρησιμοποιήσω υπέρ του έργου! Στη συνέχεια, θα ξεκινήσω μια σειρά σόλο ρεσιτάλ πιάνου με έργα κυρίως δικά μου αλλά και άλλων σύγχρονων συνθετών, το οποίο θα κάνει το ξεκίνημά του αυτό το καλοκαίρι στο... Πήλιο!


Info:
Έργα των Δημήτρη Σκύλλα και Λίνας Τόνια θα παρουσιαστούν την Πέμπτη 2 Απριλίου, στις 8 μ.μ. στο Athenaeum (Αδριανού 3, Θησείο). Είσοδος: 10 ευρώ (κανονικό), 5 ευρώ (φοιτητικό)
Η σελίδα του Δημήτρη στο Facebook: www.facebook.com/Dimitriosskyllas