F1: Πόσο γρήγορα μπορεί να γίνει μια αλλαγή ελαστικών;

Ομάδες, πιλότοι και μηχανικοί αφιερώνουν εκατοντάδες ώρες δουλειάς σε μια προσπάθεια να κερδίσουν ένα με δυο δέκατα κατά τη διάρκεια της αλλαγής ελαστικών.

Όπως σε όλες τις περιπτώσεις με αντίπαλο το χρόνο έτσι και εδώ υπάρχει ένα όριο, στην περιοχή των 2 sec. Για να πετύχει όμως κανείς τόσο γρήγορη αλλαγή ελαστικών παίζουν σημαντικό ρόλο μια σειρά από παράγοντες.

Μέλη ομάδα πιτ στοπ
Φτάνουν ή και ξεπερνούν τα 20 μέλη οι ομάδες των πιτ. Σε κάθε τροχό βρίσκονται 3 τεχνικοί, ένας χειρίζεται το αερόκλειδο, ένας αφαιρεί τον παλιό τροχό και ένας τοποθετεί τον καινούργιο. Επίσης δυο χειρίζονται τον εμπρός και πίσω γρύλλο, ένας τη φορητή μίζα σε περίπτωση που σβήσει ο κινητήρας, ένας έχει την ευθύνη ρύθμισης της εμπρός αεροτομής, ένας καθαρίζει τα ψυγεία, ένας έχει την ευθύνη απελευθέρωσης του μονοθεσίου, ένας έχει το γενικό πρόσταγμα. Κάθε μέλος της ομάδας προπονείται σε συγκεκριμένο ρόλο και η προετοιμασία τους είναι εξίσου απαιτητική με των πιλότων. Απαιτούνται πολύωρες προπονήσεις, γυμναστική, άριστη φυσική κατάσταση και σωματική δύναμη. Για κάθε πιτ στοπ που πραγματοποιούν σε αγώνα έχουν κάνει τουλάχιστον άλλα 20 στην προπόνηση ώστε οι κινήσεις να είναι αυτοματοποιημένες. Εάν θέλεις να πετύχεις χρόνο αλλαγής ελαστικών στα 2 δευτερόλεπτα το σίγουρο είναι ότι δεν προλαβαίνεις να δεις τι κάνουν οι άλλοι και πρέπει να είσαι επικεντρωμένος στη δική σου δουλειά.
Ο μηχανικός που είναι επιφορτισμένος με την αποδέσμευση του μονοθεσίου πολλές φορές δε βλέπει ένα πρόβλημα ορατό από πιο ψηλά.

Μπουλόνια

Η πλύμνη του τροχού, τα μπουλόνια και οι άξονες έχουν αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια. Οι οδηγοί που χρησιμοποιούνται πάνω στον αφαλό της πλύμνης εγγυώνται πως ο τροχός ασφαλίζει με τη μία. Επίσης έχουν μειωθεί οι στροφές του μπουλονιού. Στη Ferrari το μπουλόνι ασφαλίζει σε μόνο 3 στροφές. Επιπλέον η διαμόρφωση αερόκλειδου και μπουλονιού διασφαλίζει την απρόσκοπτη μεταφορά ροπής ανάμεσά τους. Το μπουλόνι δε φεύγει τελείως αντίθετα απασφαλίζει και ασφαλίζει ξανά. Ο μηχανικός πολλές φορές βιάζεται να δηλώσει ΟΚ ενώ αφαιρώντας το αερόκλειδο βλέπει πως το μπουλόνι δεν έχει περάσει τους οδηγούς.



Αερόκλειδα
Χρησιμοποιείται πνευματικό σύστημα με κρουστικό μηχανισμό που ασκεί περιοδικά ροπή για την ασφάλιση και απασφάλιση του μπουλονιού. Οι ανοχές είναι ελάχιστες και η ποιότητα κατασκευής κορυφαία. Πέρυσι στη Mercedes χρησιμοποίησαν ήλιο για τη λειτουργία του αερόκλειδου. Αυτό απαγορεύτηκε όμως είναι ενδεικτικό της αξίας που έχει η ισχύς του αερόκλειδου. Οι ομάδες τοποθετούν αισθητήρες ροπής στο αερόκλειδο οπότε μετέπειτα μπορούν να γνωρίζουν με ακρίβεια την τιμή της ροπής που ασκήθηκε. Όμως οι κανονισμοί απαγορεύουν τη χρήση του αισθητήρα για παροχή πληροφορίας κατά τη διάρκεια του πιτ στοπ. Ο μηχανικός που χειρίζεται το αερόκλειδο έχει στη διάθεσή του ένα κουμπί που το πατάει όταν έχει τελειώσει τη δουλειά. Μετά σηκώνει το χέρι για να επιβεβαιώσει. Όπως έχει δείξει η εμπειρία στο πρόσφατο παρελθόν και στις δυο περιπτώσεις μπορεί να συμβεί κάτι απ’ τα δυο τυχαία.



Γρύλλοι ανύψωσης
Απαγορεύονται οι αυτοματισμοί οπότε οι ομάδες είναι υποχρεωμένες να χρησιμοποιούν χειροκίνητους γρύλλους. Οι συγκεκριμένες διατάξεις έχουν μηχανισμούς γρήγορης απελευθέρωσης ενώ ο εμπρός γρύλλος έχει έναν επιπλέον βαθμό ελευθερίας επιτρέποντας στο μηχανικό να τον στρίψει και να φύγει από το εμπρός μέρος του μονοθεσίου. Ο γρύλλος μπορεί να απεμπλακεί από τη στιγμή που θα τοποθετηθεί ο νέος τροχός και προτού βιδώσει το μπουλόνι καθώς ο αφαλός της πλύμνης ασφαλίζει τη θέση του τροχού σε σχέση με το αμάξωμα. Το ότι το μονοθέσιο κατέβηκε από τους γρύλλους δε σημαίνει πως είναι έτοιμο να φύγει.



Φώτα
Τα εισήγαγε πρώτη η Ferrari το 2008 και πιθανότατα κόστισαν στο Μάσα το πρωτάθλημα λόγω του λάθους που συνέβη στη Σιγκαπούρη. Μια σειρά από αισθητήρες στους γρύλλους και τα αερόκλειδα στέλνουν τα απαραίτητα σήματα και ανάβει το πράσινο για να φύγει ο οδηγός. Το σύστημα είναι πιο γρήγορο σε σχέση με τον κλασσικό σηματωρό με την πινακίδα αλλά δεν αποκλείονται προβλήματα από λάθος πληροφορίες σε αισθητήρες.

Αν όλα τα παραπάνω λειτουργήσουν άριστα μπορεί να δούμε πιτ στοπ και κάτω από τα 2 sec. Οι ομάδες το έχουν πετύχει στην προπόνηση αλλά στην πίεση του αγώνα τα πράγματα δεν είναι ποτέ απόλυτα οριοθετημένα. Το σίγουρο είναι πως ένα γρήγορο πιτ στοπ μοιάζει με καλοστημένη χορογραφία και είναι εξίσου απαιτητικό και κοπιαστικό για να επιτευχθεί.