Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα ανάκαμψης από αντίξοες και στρεσογόνες καταστάσεις και μπορούμε να την ενισχύσουμε με καθημερινές ασκήσεις
Πολλοί από εμάς έχουν την τάση να κάνουν αρνητική αυτοκριτική και να αγχώνονται για την εργασία, την οικογένεια και τα προβλήματα υγείας. Κάποιοι όμως διαχειρίζονται καλύτερα τα προβλήματά τους. Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα ανάκαμψης από αντίξοες και στρεσογόνες καταστάσεις. Οι ανθεκτικοί άνθρωποι όμως δημιουργούνται, δεν γεννιούνται. Δεν υπάρχει κάποιο γονίδιο ή κάποιο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που να την καθορίζει. Σύμφωνα με τη δρ. Ρόουζαν Μπίσοπ, ψυχίατρο και ψυχολόγο της Mayo Clinic, είναι μια δεξιότητα που μπορούμε να εξασκήσουμε και να ενισχύσουμε, όπως ακριβώς θα κάναμε με έναν μυ. Το να γίνουμε πιο ανθεκτικοί ψυχικά είναι κάτι που μπορούμε να αναπτύξουμε σε οποιαδήποτε ηλικία ή φάση της ζωής κάνοντας καθημερινές ασκήσεις.
Χτίζουμε την ανθεκτικότητα
Προσδιορίζουμε τρία καλά πράγματα στην αρχή ή στο τέλος της ημέρας μας.
Δεν χρειάζεται να είναι κάτι εξαιρετικό. Για τους περισσότερους ανθρώπους, τα θετικά γεγονότα είναι της τάξης του μικρού έως μέτριου μεγέθους, όπως το να συναντήσουμε τυχαία έναν φίλο στον δρόμο, να βρούμε ένα ξεχασμένο εικοσάευρο στην τσέπη μας ή να μάθουμε ότι ο περίεργος θόρυβος στο αυτοκίνητό μας μπορούσε να διορθωθεί γρήγορα και οικονομικά. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι η ένταση των ευχάριστων εμπειριών, αλλά η συχνότητα αναγνώρισής τους. Αυτή η άσκηση βοηθάει να εκπαιδεύσουμε τον εγκέφαλό μας να δίνει μεγαλύτερη προσοχή στα θετικά. Προσπαθώντας να εντοπίσουμε τρία καλά πράγματα κάθε μέρα για δύο εβδομάδες, θα αρχίσουμε αυτόματα να αναγνωρίζουμε αυτά τα θετικά στοιχεία.
Εξασκούμαστε στην ευγνωμοσύνη
Οι έρευνες δείχνουν ότι όσοι εκφράζουν μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη γι΄ αυτά που τους συμβαίνουν και γι΄ αυτά που έχουν, μπορούν να ζήσουν έως και μια δεκαετία περισσότερο από εκείνους που δεν το κάνουν. Για να εξασκηθούμε σε αυτήν την δεξιότητα ανθεκτικότητας, αρκεί να σημειώνουμε τακτικά σε ένα ημερολόγιο για τι είμαστε ευγνώμονες.
Δοκιμάζουμε κάτι διαφορετικό
Ο εγκέφαλός μας λατρεύει το καινούργιο. Γι΄ αυτό φροντίζουμε να επιλέγουμε διαφορετικές διαδρομές στις βόλτες μας, να μπαίνουμε σε καταστήματα που δεν είχαμε ξαναμπεί, ή να δοκιμάσουμε καινούργιες γεύσεις.
Περνάμε χρόνο στη φύση
Η φύση είναι γεμάτη ομορφιά. Βρίσκεται παντού: στα σύννεφα στον ουρανό, στα μοτίβα του φλοιού ενός δέντρου, στο πώς το φως ρέει μέσα από τα κλαδιά μετά από μια καταιγίδα. Φροντίζουμε να περνάμε έστω και 5 λεπτά την ημέρα στο πάρκο, σημειώνοντας νοερά τι βλέπουμε, τι μυρίζουμε, τι ακούμε και τι νιώθουμε.
Εστιάζουμε σε ό,τι μπορούμε να ελέγξουμε
Ας πούμε πως έχουμε κολλήσει στην κίνηση. Δεν υπάρχει τίποτα που μπορούμε να κάνουμε γι΄ αυτό. Δεν υπάρχει λόγος να αγχωθούμε. Θα πάρουμε μερικές βαθιές ανάσες και θα αξιολογήσουμε την κατάσταση. Κινδυνεύουμε; Όχι. Θα χάσουμε κάποια πτήση; Το πιθανότερο είναι πως όχι. Υπάρχει κάποια διέξοδος μπροστά μας; Ναι. Είναι τραγωδία ή ταλαιπωρία αυτό που ζούμε; Προφανώς ταλαιπωρία. Θα έχει σημασία σε 10 ημέρες από τώρα; Όχι. Εστιάζουμε σε αυτό που μπορούμε να ελέγξουμε: την αντίδρασή μας στην κατάσταση.
Καλλιεργούμε τις σχέσεις
Οι σχέσεις είναι απαραίτητες για την ανθεκτικότητα. Μπορεί να είμαστε ουσιαστικά συνδεδεμένοι με φίλους και συγγενείς, για διαφορετικούς λόγους. Τους εκτιμάμε και μας εκτιμούν. Θα είναι εκεί για εμάς όταν αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις της ζωής, μεγάλες και μικρές.
Έχουμε ενσυνειδητότητα
Η ενσυνειδητότητα είναι η εστίαση στη στιγμή. Και είναι δύσκολη. Ο εγκέφαλος εύκολα κατακλύζεται από σκέψεις του παρελθόντος και του μέλλοντος και επικριτικές σκέψεις για τον εαυτό μας και τους άλλους. Την επόμενη φορά που θα βρεθούμε σε μια συζήτηση και το μυαλό μας αρχίσει να περιπλανιέται σε αυτό που θα πούμε ως απάντηση, θα πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας πίσω στον ομιλητή.
Δεν χρειάζεται να εφαρμόσουμε όλες αυτές τις στρατηγικές ταυτόχρονα. Η ενδυνάμωση της ανθεκτικότητας είναι ένα ταξίδι. Η εξάσκηση σε αυτήν την δεξιότητα σε όλη μας τη ζωή θα μας βοηθήσει να αναπτυχθούμε. Είναι επίσης μια δεξιότητα που μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά και να τα προετοιμάσουμε ώστε να είναι πιο ανθεκτικά καθώς αντιμετωπίζουν τα σκαμπανεβάσματα της ζωής.
