Ανδρέας Μπελεγρής

Το πάθος της εθνικής θύμησης για ένα εθνικό/λαϊκό γεγονός, πού θα πρέπει να τελειώνει; Η υπενθύμιση της ιστορικής τραγωδίας βάζει εμπόδια στο μελλον; Οι ιστορικοί δεν αρκούν για να απαντήσουν σε τέτοια ερωτήματα που τίθενται ξανά και ξανά σε ημέρες εθνικών επετείων. Μια πολιτική ελίτ που δεν εκφράζει παρά ελάχιστα το κοινωνικό σύνολο σίγουρα είναι η λιγότερο ικανή να επιβάλει μια άποψη, όπως η κατάργηση των παρελάσεων. Άλλωστε πρόκειται για ένα αρχαίο γεγονός που λαμβάνει χώρα σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Είναι ένδειξη επαρχιωτισμού να συζητά κανείς την κατάργησή τους, όμως τελευταία το θέμα των παρελάσεων έχει περάσει σε μια άλλη σφαίρα προβληματισμού.

Πριν από τρισήμιση χρόνια στη Θεσσαλονίκη μια προγραμματισμένη παρέλαση ακυρώθηκε από τη βίαιη διάθεση πλήθους που συνέρρευσε στο κέντρο της πόλης. Ήταν η αρχή των συνεπειών του μνημονίου. Ήταν το γεγονός που εξώθησε τον Γιώργο Παπανδρέου να πάρει την απόφαση της ανακοίνωσης του δημοψηφίσματος που δεν έγινε.  Οι παρελάσεις συνεχίστηκαν. Και επί Παπαδήμου και επί Σαμαρά. Συνεχίστηκαν κατά βάση μόνο για τους επισήμους. Κάγκελα, κιγκλιδώματα, αστυνομικές δυνάμεις ήταν το σκηνικό των εθνικών εορτών.

Οι παρελάσεις τα τελευταία χρόνια αναδείκνυαν την απόσταση μεταξύ πολιτικής ηγεσίας και λαϊκού αισθήματος. Προετοίμαζαν πολιτικά το έδαφος της πρωτοφανούς εκτόξευσης ενός μικρού κόμματος, του ΣΥΡΙΖΑ, σε κυρίαρχη πολιτική δύναμη.

Οι παρελάσεις δεν λειτουργούσαν πλέον ως επέτειοι, αλλά ως ένα νέο ιστορικό υλικό που σμιλευόταν από τα κάτω της κοινωνίας, για να στραφεί κατά του παλιού πολιτικού προσωπικού. Οι παραπομπές στις παρελάσεις των τελευταίων χρόνων πλέον αποτελούν εργαλείο ανάλυσης για το τι συνέβαινε πραγματικά στην κοινωνία των πολιτών - μακριά από αυτή την απλοϊκή προσέγγιση περί μιλιταριστικής έκφρασης εθνικών αποθυμένων.

Η χθεσινή παρέλαση είχε όντως οπισθοδρομικές αναφορές που δεν είναι δυνατόν να  αποτελούν το στίγμα του μέλλοντος μιας ευρωπαϊκής χώρας. Θα περίμενε κανείς από μια νέα κυβέρνηση που φέρνει το φορτίο της ευθύνης της νέας εποχής να αναθεωρήσει τους εορτασμούς, χωρίς να τραυματίσει τη μνήμη. Ωστόσο, οι χθεσινές παρελάσεις σε όλη την επικράτεια κατέδειξαν ότι η ελληνική κοινωνία είναι συμφιλιωμένη με την πρόσφατη εκλογική ετοιμηγορία της. Δεν υπήρξαν "επεισόδια". Υπάρχει ακόμα υπομονή να ξοδευτεί. Οι επίσημοι δεν έμειναν μόνοι στη σκηνή.

Και εν πάση περιπτώση, ήταν αυτό που πρέπει να είναι, δηλαδή η ευκαιρία του έθνους να γιορτάζει τις στιγμές αυτοπεποίθησής του, και ουδόλως η αφορμή να διαμαρτύρεται για την ματαίωση των προσδοκιών του.