Ο Συνήγορος του Πολίτη για τα ΜΜΕ και την «μικρή Μαρία»

Ανακοίνωση με αφορμή τον χειρισμό των ΜΜΕ αναφορικά με την υπόθεση της τετράχρονης Μαρίας, που βρέθηκε σε καταυλισμό Ρομά, και η ιστορία της συγκλόνισε όλη την Ελλάδα, εξέδωσε ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος ζητά σεβασµό της ιδιωτικής ζωής των ανηλίκων 
και κάνει λόγο για αναπαραγωγή στερεότυπων αντιλήψεων από τα μέσα ενημέρωσης. 
 
Με αφορµή την περίπτωση της μικρής Μαρίας, όπως αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση, τα ζητήµατα που απασχολούν την Αρχή ως  προς τον ρόλο των ΜΜΕ είναι κυρίως: 

1) Η κατ’ εξακολούθηση και καθ’ υπερβολή προβολή και ο σχολιασµός της εικόνας 
και των στοιχείων της προσωπικής ζωής του ανηλίκου, ενώ έχει εκλείψει ο λόγος 
δηµοσιοποίησης της εικόνας του. 

2) Η αυθαίρετη γενίκευση αρνητικών σχολίων σε βάρος µιας συγκεκριµένης 
πληθυσµιακής οµάδας (των Ροµά εν προκειµένω), µε αφορµή περιστατικό που αφορά 
συγκεκριµένα πρόσωπα, καθώς και η εκτεταµένη αναπαραγωγή, ιδίως από ορισµένα 
µέσα ενηµέρωσης, στερεοτύπων και ρατσιστικών αντιλήψεων. 

Όπως σημειώνει, «βάσει της νοµοθεσίας, της νοµολογίας και των αποφάσεων των οικείων αρχών (ΕΣΡ, ΑΠ∆ΠΧ), η παρουσίαση ανηλίκων θυµάτων ή ευρισκοµένων σε δύσκολη κατάσταση κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται µόνον εφόσον είναι αναγκαία για την ενηµέρωση του κοινού,  δεν προκαλεί πόνο ή βλάβη στην προσωπικότητα του ανηλίκου και, σε κάθε περίπτωση, ύστερα από γραπτή άδεια των ασκούντων τη γονική µέριµνα ή επιµέλεια. Το δικαίωμα προστασίας της ιδιωτικής ζωής περιορίζεται στις περιπτώσεις εξαφάνισης και κινδύνου, οπότε και ενεργοποιείται ο µηχανισµός του Amber Alert και η εισαγγελική παρέµβαση». 

«Αλλά και οι περιορισµοί αυτοί πρέπει να διέπονται από τα κριτήρια της προσφορότητας  και της αναλογικότητας, να µην υπερβαίνουν το µέτρο της αναγκαιότητας και να µη  γίνονται προς εκµετάλλευση της τηλεθέασης. Σύµφωνα επίσης µε την οικεία νοµοθεσία,  δεν επιτρέπονται χαρακτηρισµοί και σχόλια ρατσιστικού, σεξιστικού ή ξενοφοβικού περιεχοµένου και η ενθάρρυνση µισαλλόδοξων στάσεων», προσθέτει. 

Ο Συνήγορος του Πολίτη, ακόμη, «θεωρεί ότι οι αναφορές θα πρέπει να περιορίζονται στην  εξυπηρέτηση του παραπάνω σκοπού και να µην επαναλαµβάνονται άνευ µέτρου. Όταν  οι λόγοι της δηµοσιοποίησης εκλείπουν, η µετάδοση περαιτέρω εικόνων και  περιγραφών πρέπει να διακόπτεται». 

Τέλος, επισηµαίνει «ότι στερεότυποι χαρακτηρισµοί και φοβικά σύνδροµα εναντίον πληθυσµιακών οµάδων κατ’ αυτό τον τρόπο διαχέονται, παγιώνονται και οδηγούν περαιτέρω σ’ έναν φαύλο κύκλο µισαλλοδοξίας και αδυναµίας σεβασµού του διαφορετικού». 


Μάλιστα, ο Συνήγορος του Πολίτη απέστειλε προς το ΕΣΡ και την ΕΣΗΕΑ έγγραφο προτείνοντας:

α) την έκδοση οδηγιών σχετικά αφενός με τη χρήση της εικόνας και των προσωπικών στοιχείων των παιδιών, αφετέρου με τον τρόπο παρουσίασης προσώπων και γεγονότων, ώστε να μην ενθαρρύνεται ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και η μισαλλοδοξία.

β) την εγρήγορση των φορέων εποπτείας ως προς τον εντοπισμό και έλεγχο παρόμοιων περιστατικών αντιδεοντολογικού χειρισμού από τα ΜΜΕ.

γ) την οργάνωση σεμιναρίων επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης των δημοσιογράφων σχετικά με τη δεοντολογία και τον ενδεδειγμένο χειρισμό υποθέσεων στις οποίες εμπλέκονται ανήλικοι.

Στην εκπαίδευση αυτή, ο Συνήγορος του Πολίτη είναι διατεθειμένος να συνδράμει με τη γνώση και την εμπειρία του στο πεδίο της προάσπισης και προαγωγής των δικαιωμάτων του παιδιού, επισημαίνει.