Χρ. Ι. Στεφανάδης

Στρατηγική αλληλεπίδραση θεωρείται όταν το τελικό αποτέλεσµα για κάθε άνθρωπο που παίρνει αποφάσεις δεν εξαρτάται µόνο από τις δικές του επιλογές ή από την τύχη αλλά και από τις επιλογές των άλλων µε τους οποίους το άτοµο αυτό συνεργάζεται ή βρίσκεται σε σύγκρουση. 

Οι κυριότερες παράμετροι ενός παιγνίου είναι οι παίκτες (παίκτης θεωρείται όποιος παίρνει αποφάσεις στη διάρκεια του παιγνίου), οι κανόνες του, η πληροφόρηση που έχει κάθε παίκτης και η στρατηγική τους. 

Βασική υπόθεση της Θεωρίας Παιγνίων είναι αυτή της ευφυούς και λογικής συμπεριφοράς των παικτών. Ενας παίκτης χαρακτηρίζεται ευφυής όταν έχει τέλεια γνώση για το πώς να παίξει και λογικός όταν παίζει με αντικειμενικό στόχο τη μεγιστοποίηση του οφέλους του. Είναι σημαντικό να τονιστεί, όπως προαναφέρθηκε, ότι το όφελος του κάθε παίκτη ενός παιγνίου δεν εξαρτάται μόνο από τις επιλογές του, αλλά και από τις αντίστοιχες των υπόλοιπων παικτών (οι οποίοι δεν αντιμετωπίζονται υποχρεωτικά ως αντίπαλοί του).

Η Θεωρία των Παιγνίων χρησιμοποιείται ως μαθηµατικό εργαλείο σε μια σειρά από επιστημονικούς κλάδους, όπως η οικονομία, οι πολιτικές επιστήµες, οι διεθνείς σχέσεις, η στρατιωτική στρατηγική, η νοµική επιστήμη, η ψυχολογία, η διοίκηση επιχειρήσεων, ακόμα και οι βιολογικές επιστήμες. 

Σημαντική προϋπόθεση για πιθανότητα επιτυχούς έκβασης της διαπραγμάτευσης είναι να σταματήσει η άκρατη πολυφωνία, ιδιαίτερα από στελέ-χη της κυβέρνησης που δεν συμμετέχουν στη διαπραγματευτική ομάδα

Τη δεκαετία του ’50, ένας Αμερικανός νομπελίστας μαθηματικός, ο Τζον Νας, ανέπτυξε μια γενική μεθοδολογία για την ανάλυση των παιγνίων: απέδειξε ότι ορθολογική λύση επιδέχονται όλα τα παίγνια µε ορισμένο αριθµό παικτών και ορισμένο αριθµό στρατηγικών για κάθε παίκτη. Ο Τζον Νας έδειξε ότι σε κάθε στατικό παίγνιο με ορισμένο αριθμό στρατηγικών υπάρχει τουλάχιστον μία κατάσταση ισορροπίας, που σημαίνει ότι υπάρχουν επιλογές στρατηγικής οι οποίες παρέχουν τη βέλτιστη ανταπόδοση και για τους δύο παίκτες. Εδειξε, επίσης, ότι κανένας παίκτης δεν μπορεί να πετύχει κάτι καλύτερο αλλάζοντας τη στρατηγική του τη στιγμή που η στρατηγική του άλλου παίκτη παραμένει αμετάβλητη.

Η χώρα μας αυτή την περίοδο ευρίσκεται σε συνεχή διαπραγμάτευση με τους δανειστές μας σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών αλλά και σε επίπεδο κορυφής της κυβέρνησης.

Προφανής σκοπός της επίπονης αυτής διαπραγμάτευσης είναι η επίτευξη μιας συμφωνίας με τους εταίρους μας προκειμένου να μας δοθεί η αναγκαία οικονομική βοήθεια για να συνεχίσει η χώρα να λειτουργεί και να αποτραπεί μια καταστροφική χρεοκοπία.
Και η μέγιστη δυσκολία για μια ευνοϊκή συμφωνία για την πατρίδα μας προκύπτει από το γεγονός ότι υπάρχει θεμελιώδης διάσταση απόψεων μεταξύ των δύο πλευρών: οι δανειστές απαιτούν σκληρά διαρθρωτικά μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν τα χρήματά τους και η ελληνική κυβέρνηση αντιτίθεται στα περισσότερα, αφού αυτά συγκρούονται με τις υποσχέσεις της στον ελληνικό λαό.

Επομένως, η θεωρία των παιγνίων στη σκληρή αυτή διαπραγμάτευση έχει ουσιαστική εφαρμογή. Προϋποθέτει, ωστόσο, ευφυείς και λογικούς διαπραγματευτές. 
Διαπραγματευτές που να γνωρίζουν πολύ καλά τη θεωρία αυτή προκειμένου να καταλήξουν σε μια λύση ισορροπίας μεταξύ των δύο πλευρών, η οποία σίγουρα υπάρχει κατά τον Τζον Νας και η οποία με πολιτικούς όρους ονομάζεται «έντιμος συμβιβασμός»…
Σημαντική επίσης προϋπόθεση για πιθανότητα επιτυχούς έκβασης της διαπραγμάτευσης είναι να σταματήσει η άκρατη πολυφωνία, ιδιαίτερα από στελέχη της κυβέρνησης -και γενικότερα της κυβερνώσας παράταξης- που δεν συμμετέχουν στη διαπραγματευτική ομάδα.
Και ακόμα βασικότερη προϋπόθεση είναι να εμπεδώσουν οι διαπραγματευτές μας ότι τη θεωρία των παιγνίων τη γνωρίζουν και οι δανειστές μας…
Τη γνωρίζει, όπως φαίνεται, πολύ καλά και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών!

Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης*
www.stefanadis.gr  

*Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης  είναι καθηγητής Καρδιολογίας