Μαριάννα Λούρμπα: Ιστορίες με υφές και σχήματα
Η πολυτάλαντη εικαστικός εμπνέεται από τον μινιμαλισμό των Κυκλάδων και την ελληνική μυθολογία και δημιουργεί έργα με πολλαπλά μέσα, περνώντας από την καλλιτεχνική έκφραση στη βαθύτερη αφήγηση
Gala: Eχετε καταγωγή από τη Σύρο και την Τήνο. Οι Κυκλάδες σάς εμπνέουν, σας κινητοποιούν καλλιτεχνικά;
Μαριάννα Λούρμπα: Με τις Κυκλάδες υπάρχει βαθιά σύνδεση και αγάπη. Το ελληνικό φως, μοναδικό σε αυτό το νησιωτικό σύμπλεγμα, με τα λευκά σοκάκια, τους ξεθωριασμένους μπλε τρούλους και την απέριττη αρχιτεκτονική, αποτελεί πάγια πηγή έμπνευσης. Το διηνεκές παιχνίδισμα ανάμεσα στο φως και τη σκιά, στο λευκό και το γαλάζιο, αντικατοπτρίζεται στο υδάτινο στοιχείο. Μέσα από τις σκιές γεννιούνται νέες φόρμες, νέες αφηγηματικές γραμμές που ξεπηδούν από την απλότητα και τη λιτότητα του τοπίου. Τα χρώματα της θάλασσας και η λιτότητα των τοπίων είναι βαθιά χαραγμένα στο υποσυνείδητο των Ελλήνων. Αυτό το αδιάκοπο ταξίδι ανάμεσα στο τοπικό και το οικουμενικό, στο φυσικό και το υπερβατικό, με κινητοποιεί δημιουργικά, προσφέροντάς μου αέναες αφορμές για νέες μορφές έκφρασης και χειρισμού της ύλης.
«Το “less is more” υπήρξε πάντα οδηγός μου. Η λιτότητα δεν σημαίνει απουσία βάθους· αντίθετα, εμπεριέχει μια πυκνότητα νοημάτων»
G.: Οι φόρμες σας είναι έξοχα μινιμαλιστικές. Ποια ανάγκη σάς ωθεί στις λιτές γραμμές;
Μ.Λ.: Οι φόρμες μου χαρακτηρίζονται από λιτές, καθαρές γραμμές, που αντλούν έμπνευση από τον μινιμαλισμό των κυκλαδικών ειδωλίων και την αφαιρετική αρχιτεκτονική των Κυκλάδων. Η απλότητα αυτή δεν είναι απλώς μια αισθητική επιλογή, αλλά μια εσωτερική ανάγκη. Πιστεύω πως κάθε καλλιτέχνης ενσωματώνει στη δουλειά του την αισθητική που τον χαρακτηρίζει ως άνθρωπο, ενώ ταυτόχρονα τα έργα του λειτουργούν ως καθρέφτης των βιωμάτων, των αναγνωσμάτων, των αρωμάτων και των συναισθημάτων που τον έχουν διαμορφώσει. Το «less is more» υπήρξε πάντα ένας άτυπος οδηγός στη ζωή και την τέχνη μου. Η λιτότητα δεν σημαίνει απουσία βάθους· αντίθετα, εμπεριέχει μια εσωτερική ένταση, μια πυκνότητα νοημάτων που ξεδιπλώνονται σταδιακά. Σε αυτή τη φιλοσοφία συναντώ τη σύγχρονη επαναδιαπραγμάτευση της «ευγενούς απλότητας» και του «ήσυχου μεγαλείου», όπως τα όρισε ο Γιόχαν Γιόαχιμ Βίνκελμαν, παραλληλίζοντας την αρχαία ελληνική γλυπτική με την άφατη μεγαλοπρέπεια των θαλάσσιων βυθών.
G.: Τι υλικά χρησιμοποιείτε συνήθως;
Μ.Λ.: Η επιλογή των υλικών αποτελεί μια διαρκή πρόκληση και έναν ανοιχτό διάλογο με τη μορφή και την υφή του έργου. Τα τελευταία χρόνια πειραματίζομαι με διαφορετικά υλικά και τεχνικές αναζητώντας εκείνο το σημείο όπου η υλικότητα δεν είναι απλώς φορέας της ιδέας, αλλά αναπόσπαστο στοιχείο της αφήγησης. Η τελική επιλογή προκύπτει μέσα από αλλεπάλληλες δοκιμές στο εργαστήριο, μέχρι να επιτευχθεί μια οργανική συνύπαρξη ανάμεσα στο υλικό και τη σχεδιαστική γραφή του έργου.
G.: Ποιοι εικαστικοί σάς έχουν επηρεάσει περισσότερο;
Μ.Λ.: Αντλώ έμπνευση από καλλιτέχνες όπως ο Ογκίστ Ερμπέν, με την αυστηρή γεωμετρική γλώσσα, ο Ιλια Μπολοτόφσκι, που εξερεύνησε τις ισορροπίες της αφηρημένης σύνθεσης, και ο Ρίχαρντ Πάουλ Λόζε, με τη μαθηματική προσέγγιση στις δομές και τις χρωματικές σχέσεις. Κοινός παρονομαστής όλων αυτών είναι η επιδίωξη της καθαρότητας στη φόρμα και της αρμονίας μέσα από την οικονομία των μέσων, ένα στοιχείο που διατρέχει και τη δική μου εικαστική πορεία.
G.: Εχετε δουλέψει και στο κόσμημα, μια μορφή τέχνης με χρηστικό αποτέλεσμα. Ποιες διαφορές εντοπίσατε από τα εικαστικά;
Μ.Λ.: Το να δώσεις στην τέχνη χρηστική διάσταση αποτελεί πρόκληση. Από τη δισδιάστατη επιφάνεια του καμβά, ξαφνικά η φόρμα αποκτά όγκο, νέα υλικότητα και μια νέα αλληλεπίδραση με τον χώρο και το σώμα που φέρει το κόσμημα. Η αφορμή για την ενασχόλησή μου με το κόσμημα προέκυψε μέσα από τη συνεργασία μου με τη «Roma Gallery» και τη δημιουργία του «Viewing Room», όπου αποφασίσαμε να σχεδιάσουμε ένα νέο έργο, ένα μικρό γλυπτό που θα είχε εφαρμογή ως κόσμημα σε limited edition. Εχοντας συνηθίσει να δουλεύω σε μεγάλη κλίμακα, το να σχεδιάσω κάτι μικρό, διατηρώντας παράλληλα τη δυναμική και την αρμονία της φόρμας, απαιτούσε διαφορετική προσέγγιση. Το αποτέλεσμα μας δικαίωσε και έτσι γεννήθηκαν οι «Διόσκουροι». Εμπνευσμένοι από τον υπερβατικό κόσμο της μυθολογίας και τους αστερισμούς, οι «Διόσκουροι» μετουσιώθηκαν σε μικρής κλίμακας γλυπτά που, μέσω του κοσμήματος, αποκτούν μια νέα αμεσότητα. Η χρηστική διάσταση του έργου δεν το καθιστά απλώς φορέσιμο, αλλά του προσδίδει έναν προσωπικό, σχεδόν τελετουργικό χαρακτήρα, δημιουργώντας έναν διαφορετικό τρόπο επαφής με την τέχνη.
«Τα έργα μας λειτουργούν ως καθρέφτης των βιωμάτων και των συναισθημάτων που μας έχουν διαμορφώσει»
G.: Η τελευταία έκθεσή σας είχε την ονομασία «Εαρινή Ισημερία». Συνειρμικά σκέφτηκα τη λέξη «αναγέννηση». Εσείς με τι το συνδέσατε;
Μ.Λ.: Ο τίτλος «Εαρινή Ισημερία» προήλθε από το ομώνυμο έργο της έκθεσης και ενσωματώνει συμβολισμούς που συνδέονται βαθιά με τον κύκλο της φύσης και της ύπαρξης. Πράγματι, όπως σωστά επισημάνατε, η ισημερία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την έννοια της αναγέννησης, της μεταμόρφωσης και της ανανέωσης. Αυτή η αίσθηση της μετάβασης και της ισορροπίας μεταξύ φωτός και σκότους, αδράνειας και κίνησης, υπήρξε κεντρική στην προσέγγισή μου για την έκθεση. Οταν λοιπόν η «Roma Gallery» προγραμμάτισε την έκθεση για τον Μάρτιο του 2024, η επιλογή αυτού του τίτλου φάνηκε απολύτως φυσική και ουσιαστική, καθώς αποδίδει την αίσθηση της ανανέωσης, της κυκλικότητας του χρόνου και της δημιουργικής αφύπνισης, που αποτελεί και την ουσία της εαρινής ισημερίας.
G.: Πώς επιλέγετε τις ονομασίες των έργων σας;
Μ.Λ.: Οι τίτλοι των έργων μου δεν λειτουργούν απλώς ως περιγραφές, αλλά ως γέφυρες μεταξύ της τέχνης, του μύθου και της εμπειρίας, μιας Ελλάδας που υπάρχει τόσο στη συλλογική μνήμη όσο και στην προσωπική αίσθηση του τοπίου και της ιστορίας. Οπως εύστοχα έχει παρατηρήσει ο ιστορικός τέχνης Χριστόφορος Μαρίνος, οι τίτλοι μου ανακαλούν το θαλάσσιο στοιχείο, το ελληνικό καλοκαίρι, τον Ομηρο και τη μυθολογία. Σαν ένας εικαστικός χάρτης ελεύθερων συνειρμών, ο θεατής μπορεί να διασχίσει την «Οδύσσεια», να ακολουθήσει την πορεία της «Αργούς» μέσα από τις «Πλειάδες», να ανακαλύψει μυθικά νησιά όπως η «Αία», να συναντήσει την «Κίρκη» και να σταθεί «παρά θίν’ αλός», εκεί όπου η θάλασσα και ο μύθος γίνονται ένα.
G.: Ετοιμάζετε κάτι άλλο αυτή την εποχή;
Μ.Λ.: Συνεχίζω τη συνεργασία μου με τη «Roma Gallery» προετοιμάζοντας την επόμενη ατομική μου έκθεση, η οποία θα παρουσιαστεί το 2026. Παράλληλα, συμμετέχω σε δύο ομαδικές εκθέσεις, μία στη Βαρκελώνη και μία στην Αθήνα, όπου το έργο μου θα συνδιαλλαγεί με διαφορετικά εικαστικά αφηγήματα και δημιουργικές προσεγγίσεις ◆
Make-up/Hair: Ελευθερία Σαββοπούλου. Βοηθός Styling: Ελένη Εξάρχου. Βοηθός Φωτογράφου: Aλεξ Αλεξανδρής
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr