Αποχή των καθηγητών της Φιλοσοφικής του ΕΚΠΑ σήμερα, «επανεγγραφή φοιτητών αντί διαγραφών», προτείνει ο Κοσμήτορας

Με αφορμή τη σημερινή (12/12) αποχή από τα διδακτικά καθήκοντα των Καθηγητών της Φιλοσοφικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Κοσμήτορας και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Καθηγητών της Φιλοσοφικής, Καθηγητής Δημήτριος Δρόσος μιλά στο protothema.gr.

Αιχμή του δόρατος, οι διαγραφές των φοιτητών βάσει νόμου με την καταληκτική προθεσμία να είναι στις 31 Δεκεμβρίου του 2025. Το ζήτημα προκαλεί έντονες αντιδράσεις όχι μόνο στους ίδιους τους φοιτητές αλλά και στο ακαδημαϊκό προσωπικό.

Προβληματισμοί για την οριζόντια εφαρμογή του νόμου

Το ζήτημα των ανενεργών φοιτητών δεν είναι νέο, καθώς υπάρχουν φοιτητές που παραμένουν εγγεγραμμένοι χωρίς να ολοκληρώνουν τις σπουδές τους εδώ και δεκαετίες. Ο κ. Δρόσος τονίζει, ωστόσο, ότι η οριζόντια εφαρμογή του νόμου από το υπουργείο Παιδείας για όσους που υπερβαίνουν το όριο ν+2 έτη, δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε τμήματος και τα πραγματικά δεδομένα της στιγμής. «Υπάρχουν τμήματα όπου ο μέσος όρος αποφοίτησης υπερβαίνει τα 5-6 χρόνια, ακόμη και για τετραετείς σπουδές», σημειώνει, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν φοιτητές, που χρωστούν ένα μόνο μάθημα για χρόνια και κινδυνεύουν να διαγραφούν, παρά το γεγονός ότι έχουν συμπληρώσει σχεδόν όλες τις απαιτούμενες πιστωτικές μονάδες για την απόκτηση πτυχίου.

Προτάσεις για στοχευμένες διαγραφές

Στο σαφή διαχωρισμό μεταξύ ενεργών και μη ενεργών φοιτητών, στοχεύουν οι προτάσεις τόσο της ΠΟΣΔΕΠ, όσο και της διοίκησης του ΕΚΠΑ. Σύμφωνα με τον κοσμήτορα, «ορίζοντας ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, για παράδειγμα τα τελευταία 5-7 χρόνια, προκειμένου να προσδιοριστεί ποιοι έχουν επιδείξει πάγια αδιαφορία, θα μπορούσε να γίνει ένα γενικό ‘κάλεσμα’ προς τους φοιτητές για νέα εγγραφή. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούσαν απευθείας να διαγραφούν οι πραγματικά μη ενεργοί φοιτητές, ενώ όσοι επιθυμούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους να έχουν τη δυνατότητα να το πράξουν», τονίζει.
«Υπάρχει μια μεγάλη μερίδα φοιτητών, περίπου 70-80%, που είναι πραγματικά μη ενεργοί, καθώς έχουν καριέρα ή άλλες δεσμεύσεις. Υπάρχει όμως και ένα ποσοστό, όσοι είναι δηλαδή σήμερα περίπου 24-30 ετών, που λόγω οικονομικών συνθηκών ή πανδημίας αναγκάστηκε να εργαστεί αλλά επιθυμεί να πάρει το πτυχίο του», προσθέτει.

«Τα πανεπιστήμια του εξωτερικού δεν έχουν αιώνιους φοιτητές», επισημαίνει ο Κοσμήτορας, καθώς εκεί «ο φοιτητής, που δεν ανανεώνει την εγγραφή του για ορισμένο χρονικό διάστημα θεωρείται μη φοιτητής. Αντίθετα, στην Ελλάδα, η Πολιτεία δεν απαιτούσε προηγουμένως ανανέωση της εγγραφής, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση ανενεργών φοιτητών».

Εκτιμήσεις για τον αριθμό των φοιτητών που θα διαγραφούν

Ο κ. Δρόσος υπολογίζει ότι, εάν εφαρμοστεί οριζόντια ο νόμος, περίπου 280.000 φοιτητές αναμένεται να διαγραφούν από τα ελληνικά πανεπιστήμια, ενώ η πρόταση της ακαδημαϊκής κοινότητας θα μειώσει τον αριθμό αυτό κατά 10-15%, διασφαλίζοντας τη δυνατότητα σε όσους επιθυμούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Να σημειωθεί, ότι ο νόμος προβλέπει μειωμένη φοίτηση για όσους αποδεδειγμένα εργάζονται, αλλά δεν δίνει παράταση χρόνου σε φοιτητές, που εργάζονται χωρίς να έχουν πάρει ακόμη το πτυχίο τους.

Κινητοποιήσεις και μέτρα από καθηγητές

Η ΠΟΣΔΕΠ και ο Σύλλογος μελών ΔΕΠ της Φιλοσοφικής έχουν ζητήσει παράταση και πρόσθετα μέτρα για να διευκολυνθεί η συζήτηση με το υπουργείο. Σήμερα, 12 Δεκεμβρίου 2025, έχει προκηρυχθεί αποχή από τη διδασκαλία, με στόχο την ανάδειξη του προβλήματος και την πίεση για επανεξέταση του νόμου. «Εξυπακούεται ότι είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόσουμε το νόμο. Επιθυμούμε να δοθεί η δυνατότητα διαλόγου με την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, προκειμένου να αναζητηθεί η καλύτερη λύση προς το συμφέρον των φοιτητών», καταλήγει ο Καθηγητής Δρόσος.

Κατά την προσωπική του άποψη, «μία ρεαλιστική λύση θα μπορούσε να είναι η επανεγγραφή όλων των φοιτητών εντός ενός χρονικού διαστήματος που θα οριστεί – για παράδειγμα, 8 μηνών - με όσους δεν εγγράφονται για τρία ή τέσσερα εξάμηνα να θεωρούνται μη φοιτητές. Με αυτόν τον τρόπο, περίπου το 70% των μη ενεργών φοιτητών θα αποχωρούσε οικειοθελώς, χωρίς να χρειάζεται οριζόντια διαγραφή. Όσοι όμως εγγραφούν, να μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους μέχρι τη λήψη του πτυχίου. Το μέτρο θα αφορούσε όσους εισήχθησαν πριν το 2022, καθώς τότε ήταν γνωστοί οι ‘όροι του παιχνιδιού’, κάτι που δεν ισχύει για τους προγενέστερους φοιτητές».

Η σύγκλητος και ο Σύλλογος Καθηγητών υποστηρίζουν σαφή διάκριση μεταξύ ενεργών και μη ενεργών φοιτητών, ώστε να διαγραφούν οι μη ενεργοί και να δοθεί η δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας.

Σχετικά με τις κινητοποιήσεις

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Μελών ΔΕΠ της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ κατά την πρόσφατη συνεδρίασή του «επιβεβαίωσε την πλήρη αντίθεση του Συλλόγου στις προωθούμενες διαγραφές των φοιτητών/ριών που υπερβαίνουν τα ν+2 έτη φοίτησης» και έλαβε την απόφαση για αποχή των διδασκόντων στη Φιλοσοφική Σχολή. Πρόκειται για την πρώτη οργανωμένη αντίδραση από το διδακτικό προσωπικό και, σύμφωνα με πανεπιστημιακές πηγές, αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες Σχολές σε πανελλαδικό επίπεδο.

Υπενθυμίζεται, ότι η συγκεκριμένη κινητοποίηση έρχεται σε συνέχεια εκείνης του διοικητικού προσωπικού: η Ομοσπονδία Διοικητικού Προσωπικού Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΟΔΠΤΕ) είχε ξεκινήσει Απεργία–Αποχή από κάθε σχετική με τις διαγραφές φοιτητών διοικητική διαδικασία. Μάλιστα, με απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, απορρίφθηκε (5/12/25) η προσφυγή του Ελληνικού Δημοσίου, με την οποία ζητούσε να κηρυχθεί παράνομη και καταχρηστική η απεργία-αποχή των διοικητικών.
Σύμφωνα με την απόφαση, η αγωγή του Δημοσίου απορρίφθηκε ως αβάσιμη, καθώς θεωρήθηκε ότι η απεργία-αποχή δεν προκαλεί καμία ζημία στο Δημόσιο, αφού οι φοιτητές που βρίσκονται στη διαδικασία διαγραφής έχουν ήδη απολέσει κάθε παροχή, όπως επιδόματα και δωρεάν συγγράμματα. Επομένως, η καθυστέρηση στη σύνταξη των καταλόγων «δεν επιφέρει καμία επιβάρυνση» στο ενάγον.