Εύα Σταυρογιάννη: Body language

Αν ενστερνιστούμε το τσιτάτο του Αλμπερτ Αϊνστάιν «οι χορευτές είναι οι αθλητές του Θεού», τότε η Εύα Σταυρογιάννη είναι μια αθλήτρια μεγάλων αποστάσεων. Ανήκει στους αθλητές με τις πουέντ που επιστρατεύουν όλα τους τα εκφραστικά μέσα για να δημιουργήσουν έναν διάλογο για ιστορίες αγάπης, μίσους, ονείρων και μεγάλων ή μικρών ιδανικών. Ο χορός έχει άλλωστε μια γλώσσα που όλοι καταλαβαίνουν. Η Εύα αποφάσισε από μικρή ότι με αυτόν τον τρόπο θέλει να μιλά. Γεννήθηκε στην Αθήνα και εκτελώντας άριστα τις ασκήσεις της στα μαθήματα ρυθμικής γυμναστικής, αντιλήφθηκε πόσο πολύ της άρεσε να χορεύει. Δεν ήθελε απλά να είναι ακριβής στη δοκό, καθώς η ίδια ήταν «μια μηχανή που είχε μόνο “ON”, με 7 ώρες προπονήσεις καθημερινά και ήμουν μόνο 9 ετών», όπως ομολογεί. Λίγα χρόνια αργότερα, η μητέρα της μαζί με την προπονήτριά της την πήραν κυριολεκτικά από το χέρι και την πήγαν να παρακολουθήσει το σεμινάριο του Ανατόλι Κοβαλένκο στην Ελλάδα. Και κάπως έτσι, η αθλήτρια της ρυθμικής έγινε η αθλήτρια του Θεού.

Xορός για λίγους

Σε ηλικία 13 ετών ξεκίνησε τις σπουδές της στην Κρατική Ακαδημία Χορού της Μόσχας από την οποία αποφοίτησε με άριστα. Εκεί, συνεργάστηκε με το θέατρο Μπολσόι σε σπουδαία και μεγάλα έργα, όπως η «Ωραία Κοιμωμένη», «Le Corsaire» κ.ά. Η «Απόλυτη Πρίμα Μπαλαρίνα» Μάγια Πλισέτσκαγια έγινε η μέντοράς της, ενώ χορογραφήθηκε και διδάχθηκε από θρύλους όπως ο «κυρίαρχος του ρωσικού μπαλέτου» Γιούρι Γκριγκορόβιτς και ο «Σπάρτακος» Βλαντίμιρ Βασίλιεφ. Ποιος χορευτής δεν θα σκότωνε αρονοφσκικά για μια τέτοια θέση; «Αν μπορούσα με μια φράση να περιγράψω εκείνη την περίοδο, θα ήταν σίγουρα μια “απότομη ενηλικίωση”. Πειθαρχία και ιεραρχία από το Α έως το Ω για τη Μόσχα, ακολουθώντας ένα πρόγραμμα πολύ απαιτητικό και αυστηρό. Κάθε μέρα υπήρχε το άγχος να μη σε διώξουν, καθώς εκεί η βαθμολόγηση είναι καθημερινή και στο τέλος της εβδομάδας εάν οι βαθμοί ήταν στη βάση, σε έδιωχναν. Είχαμε ολόκληρη ιατρική ομάδα, η οποία παρακολουθούσε τόσο την κατάσταση της υγείας μας, σωματικής και ψυχικής, όσο και τη διατροφή μας, σε εβδομαδιαία βάση. Την περίοδο που σπούδαζα εγώ, ετοιμάζονταν για τα εγκαίνια της Νέας Σκηνής του θεάτρου με την “Ωραία Κοιμωμένη”. Εγινε ακρόαση για να πλαισιωθεί το chorus και ήμουν μέσα στους επιτυχόντες. Ετσι ξεκίνησε το ταξίδι στο όνειρο», θυμάται χαμογελώντας.

Τα Μπολσόι έχουν πολλές φορές βρεθεί στο προσκήνιο των διεθνών ειδήσεων - όχι πάντα για το καλλιτεχνικό τους έργο. Πρώην σπουδαστές έχουν δηλώσει ότι το κλίμα στα παρκέ της σχολής είναι άκρως τοξικό, ο ανταγωνισμός καταλήγει σε εμμονή και η πίεση έχει οδηγήσει πολλούς σε εξάντληση ή σε χρήση απαγορευμένων ουσιών. «Μιλάμε για ένα από τα μεγαλύτερα και πιο ιστορικά θέατρα παγκοσμίως, οπότε αυτό από μόνο του το κάνει ανταγωνιστικό. Και ποιος δεν θα ήθελε να είναι μέρος ενός τέτοιου μεγέθους! Ευτυχώς προσωπικά δεν έχω βιώσει κάτι ακραίο, αλλά είδα πολλά και καθόλου ευχάριστα περιστατικά. Καθετί “μεγάλο” έχει εξαιρετικές απαιτήσεις και πολλές εκρήξεις». Αξίζει τη θυσία όμως όλο αυτό; Αυτός ο διακαής πόθος για το υψηλότερο βάθρο; «Σίγουρα! Ομως όταν ξεκινάει κανείς να σπουδάζει χορό γνωρίζει ότι δεν είναι εύκολο, όπως και με οτιδήποτε παθιαστεί ο καθένας μας γνωρίζει ότι θα αντιμετωπίσει δυσκολίες», τονίζει. «Αυτό που κάνει τη διαφορά είναι ότι εμείς σε καθημερινή βάση χρησιμοποιούμε το σώμα μας, συνδυαστικά με το μυαλό και το συναίσθημά μας. Είναι αρκετά απαιτητική η ζωή ενός χορευτή και χρειάζεται να γίνουν αρκετές θυσίες, για παράδειγμα, στην προσωπική ζωή.
Οι ρυθμοί της καθημερινότητάς σου είναι πολύ διαφορετικοί. Από κει και πέρα όλα είναι θέμα επιλογών και προτεραιοτήτων. Προτιμώ το freelance, για να έχω την ευκαιρία να ταξιδεύω περισσότερο και να αφήνω το σώμα και το πνεύμα ελεύθερα να βιώνουν διαφορετικές εμπειρίες και συνθήκες. Αυτό από μόνο του ανεβάζει τον βαθμό δυσκολίας, καθώς σε καθημερινή βάση βάζεις τον εαυτό σου σε μια συνεχή έρευνα εργασίας, δυνατοτήτων, διαφορετικής προοπτικής, προσπαθώντας πάντα να διατηρείς το σώμα σου σε καλή φυσική κατάσταση», καταλήγει.

Υστερα ήρθαν οι διεθνείς διαγωνισμοί, όπου η Εύα Σταυρογιάννη αφάνιζε τις συναγωνιζόμενες απλά με ένα λιφτ. Παράλληκα αποφοίτησε από τη δραματική σχολή «ΙΑΣΜΟΣ», ενώ μέχρι το 2021 είχε πάρει πτυχίο από την ανώτερη επαγγελματική σχολή χορού «Ραλλού Μάνου» και την Εθνική Λυρική Σκηνή. Εκτοτε, ζει, χορεύει και εργάζεται μεταξύ Αθήνας και Αμερικής έχοντας κάνει συνεργασίες με τους Complexions, τη Yue Yin και τους Whim W’Him. Είναι τελικά η Αμερική η χώρα του μεγάλου ονείρου, των ευκαιριών, όπως περιέγραφαν οι πρώτοι μετανάστες;

«Η Αμερική ήταν όνειρο ζωής. Πηγαίνω κυρίως για δουλειά δύο φορές τον χρόνο, για αρκετό διάστημα. Για μένα είναι μια από τις πιο δύσκολες αγορές καθώς όλος ο πλανήτης πηγαίνει εκεί για να ζήσει το “όνειρο”. Τελείως διαφορετικοί ρυθμοί ζωής, όλα γίνονται πολύ γρήγορα και ταυτόχρονα. Πάντα υπάρχει ένας άνθρωπος που καθορίζει τις δουλειές σου και σε προωθεί. Χωρίς μάνατζερ, μπορεί να χάσεις πολύ εύκολα μια μεγάλη παραγωγή. Είναι το άλλο άκρο της Ρωσίας, δύο εντελώς αντίθετες χώρες. Στην Αμερική υπάρχουν οι πάντες και τα πάντα, ενώ στη Ρωσία κυριαρχεί η παράδοση του κλασικού χορού. Οσο για την Ελλάδα υπάρχουν αρκετά ταλέντα που παραμένουν στάσιμα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν εξαιρετικές δουλειές», διευκρινίζει.

Πέρυσι η καταξιωμένη χορογράφος ίδρυσε τη δική της ομάδα χορού «INDAK Dance Co» με την οποία ετοιμάζει και την πρώτη της παράσταση στην Ελλάδα με τίτλο «Platform B, ένας αγώνας σιωπής». Καιρός δεν ήταν; «Η ιδέα γεννήθηκε από δύο πολύ σπουδαίες Ελληνίδες και λειτούργησε ως σπίθα για να ξεκινήσω να σκέφτομαι προς αυτή την κατεύθυνση. Επειτα η όλη κατάσταση της κοινωνίας, το γεγονός ότι ηθικά οδηγούμαστε προς κάποια σκοτεινά μονοπάτια ήρθε και συμπλήρωσε την ιδέα για να δημιουργηθεί ένα τέτοιο έργο», λέει. Η παράσταση καταπιάνεται με το πιο επίκαιρο θέμα της εποχής, τη βία. Πρόκειται άραγε για μια παράσταση που προέρχεται από προσωπικό βίωμα; «Οταν ξεκίνησα να φτιάχνω το έργο έκανα μεγάλη έρευνα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Μίλησα με πολύ κόσμο που έχει έρθει αντιμέτωπος με βίαιες συμπεριφορές. Με ανθρώπους που έχουν κακοποιηθεί και περιθωριοποιηθεί. Η λέξη “βία” δυστυχώς έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται εσφαλμένα λίγο σαν καραμέλα. Υπάρχουν άνθρωποι γύρω μας, ανάμεσά μας, που έχουν βιώσει καταστάσεις τόσο απάνθρωπες που ούτε στον χειρότερο εφιάλτη δεν υπάρχουν. Οπότε ναι, έχω διαχειριστεί πολύ δύσκολες καταστάσεις, αλλά όχι βίαιες. Το να επέμβει κάποιος στον εαυτό σου ξεπερνώντας κάθε ηθικό φραγμό, είτε σωματικά είτε λεκτικά, είναι το λιγότερο τρομακτικό. Φτάνεις σε ένα σημείο που αναρωτιέσαι “ωραία, εντέλει τι ξεχωρίζει τα δικά μου από τα ζωώδη ένστικτα; Σε τι έχει βοηθήσει η παιδεία που έχω λάβει;”. Απάνθρωπες καταστάσεις που δεν σταματάνε, και το χειρότερο όλων, που δεν δικαιώνονται ποτέ».

Η Εύα μού περιγράφει ότι στην αρχή της παράστασης πέντε άνθρωποι γεννιούνται επί σκηνής μέσα σε μία «μαύρη τρύπα» εξερευνώντας διαρκώς, μέσα από μια σειρά κινησιολογικών ιδεών, την πολύπλευρη και ταχύρρυθμη ανάπτυξη ενός κακοποιητικού περιβάλλοντος και τις αναπόφευκτες τριβές που προκύπτουν. Ποια είναι η δική της «μαύρη τρύπα»; «Η απογοήτευση. Παρατηρώ πως η ουσιαστική ανθρώπινη επαφή φθίνει όλο και περισσότερο. Στεκόμαστε τόσο πολύ στην εικόνα, στο “τι θα πει ο κόσμος” και κάπου εκεί δημιουργείται ένας ψεύτικος κόσμος γύρω μας. Να βλέπεις έναν νέο άνθρωπο να χάνει τα όνειρά του λόγω στερεοτυπικών αντιλήψεων, αυτό είναι κάτι που με θλίβει πολύ» ◆


Η φωτογράφηση πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Βιομηχανικού Πάρκου ΠΛΥΦΑ (Κορυτσάς 39, Αθήνα)