Μενδώνη στο 9ο Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών: Η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης και δράσης

Η 9η υπουργική Συνάντηση του Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στο Μουσείο της Ακρόπολης, με τη συμμετοχή υψηλόβαθμων εκπροσώπων από τα κράτη-μέλη.

Στις εργασίες συμμετείχαν ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας Sun Yeli, ο Υπουργός Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας Alessandro Giuli, ο Υπουργός Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου Sherif Fathy, ο Υπουργός Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Τουρισμού και Χειροτεχνίας της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν Salehi Amiri Seyed Reza, ο Υπουργός Πολιτισμού, Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Δημοκρατίας του Ιράκ Ahmed Fakkak Al Badrani, η Υφυπουργός Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας Λίνα Κασσιανίδου, ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Αρμενίας Davit Karapetyan, ο Γενικός Διευθυντής Πολιτιστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών της Δημοκρατίας του Περού Carlos German Augusto Amezaga Rodriguez και η Πρέσβης του Πολυεθνικού Κράτους της Βολιβίας στην Αγία Έδρα, με παράλληλη διαπίστευση στην Ελλάδα και στο Τάγμα των Ιπποτών της Μάλτας Teresa Susana Subieta, ενώ το Μεξικό και η Ινδία συμμετείχαν μέσω των Πρέσβεων τους στην Ελλάδα.

Η προεδρεύουσα του Φόρουμ των Αρχαίων Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την εναρκτήρια ομιλία της έθεσε τις δύο θεματικές της 9ης Υπουργικής Συνάντησης:

Α. Τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην πολιτιστική κληρονομιά

Β. Την παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών.

Χαρακτήρισε το ζήτημα της κλιματικής κρίσης ως «επείγον και πολυδιάστατο», υπογραμμίζοντας ότι «η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, υλικής και άυλης από την κλιματική κρίση δεν αποτελεί απλώς τεχνική πρόκληση. Είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης και δράσης, κοινωνικής συνειδητοποίησης και συμμετοχής, διεπιστημονικής προσέγγισης και αντιμετώπισης, στο πλαίσιο διεθνούς συνεργασίας». Τόνισε, ακόμη, ότι «καθώς τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής εντείνονται, η προστασία του πολιτιστικού μας αποθέματος πρέπει να υπερβεί την παραδοσιακή λογική της συντήρησης και της αποκατάστασης. Να υιοθετήσουμε μια ευέλικτη, προσαρμοστική και καθολική διαχείριση, με στόχο την πρόληψη και την ανθεκτικότητα». Επισημαίνοντας τον ρόλο του Φόρουμ δήλωσε ότι «μπορεί να αποτελέσει ισχυρή πλατφόρμα τεχνογνωσίας και συνεργασίας, για αυτές τις προσπάθειες. Μπορεί να διευκολύνει την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, τη διάθεση δεδομένων και την ανάπτυξη κοινών έργων και δράσεων. Η κλιματική κρίση αναδιαμορφώνει τον κόσμο που κληρονομήσαμε. Η δική μας αντίδραση θα διαμορφώσει αυτόν που θα αφήσουμε στους επιγενομένους».

Μιλώντας για την «παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών, σημείωσε, ότι αποτελεί παγκόσμια μάστιγα. Συνδέεται, άμεσα, με την τρομοκρατία και το διεθνές οργανωμένο έγκλημα, δοκιμάζοντας τις χώρες μας, λόγω του μεγάλου πλούτου της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Παρά την ενίσχυση των εθνικών νομικών πλαισίων και την υιοθέτηση των διεθνών Συμβάσεων, καθίσταται σαφές πως δεν επαρκούν για την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος. Η ανάγκη μας μας οδηγεί να πάρουμε νέες πρωτοβουλίες. Να έχουμε ισχυρότερη συνεργασία μεταξύ των χωρών μας». Επισήμανε, επίσης, ότι «τα πλαστά αντικείμενα αλλοιώνουν την πολιτιστική μας κληρονομιά. Παραπλανούν το κοινό συντηρώντας παράνομες αγορές που πολύ συχνά συνδέονται με διακρατικά εγκληματικά δίκτυα» και σημείωσε την αξία των νέων τεχνολογικών εργαλείων: «Σήμερα, σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία, οι δυνατότητες που προσφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορούν, ουσιαστικά, να βοηθήσουν στον εντοπισμό και την πρόληψη της διακίνησης τέτοιων αντικειμένων». Πρότεινε την εξέταση ενός κοινού κώδικα αρχών για την έρευνα της προέλευσης των συλλογών, με τη συνεργασία ειδικών και των διεθνών οργανισμών.

Ως προς την διεύρυνση του Φόρουμ, η Προεδρεύουσα Υπουργός Πολιτισμού σημείωσε ότι «η Κύπρος έχει δηλώσει εγγράφως την πρόθεσή της να καταστεί μέλος του Φόρουμ. Πιστεύουμε ότι το Φόρουμ δεν πρέπει να είναι ένα κλειστό κλαμπ χωρών. Ότι πρέπει να κρατά τις πόρτες του ανοιχτές προς τις χώρες με μακρά και πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, οι οποίες εκφράζουν τη θέληση αλλά και μπορούν να εμπλουτίσουν δημιουργικά τον διάλογό μας. Ισχυρή είναι η πεποίθησή μας ότι η Κύπρος αποτελεί έναν σημαντικό αρχαίο πολιτισμό και μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά στην ενδυνάμωση του Φόρουμ. Χαίρομαι για τη σημερινή παρουσία -για πρώτη φορά- της Ινδίας στις εργασίες μας. Νομίζω πως μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε ότι ένα Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών χωρίς την Ινδία σίγουρα δεν είναι πλήρες».

Η Λίνα Μενδώνη, κλείνοντας την τοποθέτησή της, στις εργασίες της 9ης Υπουργικής Συνάντησης του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, στο Μουσείο της Ακρόπολης σημείωσε: «Νομίζω πως όλη αυτή την ώρα που είμαστε εδώ, όλοι προσέξατε την παραφωνία που αποτελεί η τοποθέτηση των λευκών γύψινων αντιγράφων της ζωφόρου του Παρθενώνα, στη θέση των αυθεντικών Γλυπτών, που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Στη ζωφόρο του Παρθενώνα αποτυπώνεται η πομπή των Παναθηναίων, της μεγαλύτερης γιορτής των αρχαίων Αθηναίων. Στην πραγματικότητα, η ζωφόρος αποτελεί το απείκασμα της αθηναϊκής δημοκρατίας, της οποίας υπέρτατες αξίες είναι η Ειρήνη και η Δημιουργία. Το δημιούργημα του Φειδία εκπέμπει ασύγκριτη δύναμη, τελειότητα και ομορφιά. Αυτή την μοναδική σύνθεση της Δημιουργίας, της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας δικαιούται να δει στην ολότητά της η Ανθρωπότητα. Ελπίζω στην στήριξη όλων σας, ώστε η παραφωνία αυτή να διορθωθεί στο κοντινό μέλλον».

O Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης στην ομιλία του προς τους Υπουργούς και τις αντιπροσωπείες των κρατών-μελών του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, σημείωσε: «Επαναβεβαιώνουμε την κοινή δέσμευση των εθνών μας να προστατεύουν και να προάγουν την πολιτιστική μας κληρονομιά, με τρόπους που ενισχύουν τη συνεργασία και την αμοιβαία κατανόηση, σε μια εποχή πρωτοφανών παγκόσμιων προκλήσεων. Αποτελεί απτή απόδειξη της αταλάντευτης προσήλωσής μας στη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, όπου και αν αυτή απειλείται, καθώς και στην ανάδειξη της σημασίας της για τη διαμόρφωση ειρηνικών και συμπεριληπτικών κοινωνιών […] Σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται, ολοένα και περισσότερο από γεωπολιτικό κατακερματισμό, η αποστολή του Φόρουμ δεν υπήρξε ποτέ πιο κρίσιμη. Η Διακήρυξη του Ερεβάν, της 8ης Υπουργικής Συνόδου, ορθώς επεσήμανε ότι η καταστροφή της πολιτιστικής περιουσίας που ανήκει σε οποιονδήποτε λαό, συνιστά ζημία για την πολιτιστική κληρονομιά ολόκληρης της ανθρωπότητας […] Η ιστορία μας, αγαπητοί φίλοι, μας δείχνει ότι η ανθρωπότητα έχει υπερβεί και στο παρελθόν μεγάλες μεταβάσεις. Μας υπενθυμίζει ότι η αντοχή μας δεν εδράζεται μόνο στην οικονομική ή τη στρατιωτική μας ισχύ, αλλά πρωτίστως στην ανθεκτικότητα των θεμελιωδών μας αξιών. Ας αφήσουμε τα επιτεύγματα των πολιτισμών μας, αγαπητοί φίλοι, να μας εμπνεύσουν ώστε να σταθούμε αντάξιοι των προκλήσεων της εποχής μας».

Η συμπροεδρεύουσα στο Φόρουμ Υφυπουργός Εξωτερικών πρέσβης Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου επεσήμανε: «Το Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών εστιάζει στο διαπολιτισμικό διάλογο με γνώμονα την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η ιστορία, ο πολιτισμός και η καινοτομία μπορούν να αποτελέσουν το κανάλι που συνδέει το παρελθόν με το παρόν, δημιουργώντας εργαλεία για την πορεία προς ένα βιώσιμο μέλλον. Πρέπει να εντάξουμε την πολιτιστική κληρονομιά, υλική και άυλη, στην ατζέντα της βιωσιμότητας και να καταβάλλουμε κοινές προσπάθειες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης σε αυτή. Μέσα από το Φόρουμ αναδεικνύεται η βιωσιμότητα και ο πλουραλισμός των αρχαίων πολιτισμών μας. Για αυτό επιβάλλεται να ενθαρρύνουμε προγράμματα που ενσωματώνουν τη νεολαία, τις τοπικές κοινωνίες, αναγνωρίζοντας τη δυναμική που έχει ο Πολιτισμός».

Οι Υπουργοί και οι επικεφαλής των αντιπροσωπειών των κρατών-μελών του Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών εξαίροντας, στις τοποθετήσεις και τις ομιλίες του, την άρτια διοργάνωση της Ελληνικής Προεδρίας, απέδωσαν τα εύσημα στην Ελλάδα. Η Σύνοδος ολοκληρώθηκε με την ομόφωνη αποδοχή της Διακήρυξης των Αθηνών, στην οποία αποφασίστηκε και η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας ως πλήρους μέλους του Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών, καλωσορίζοντας και την συμμετοχή της Δημοκρατίας της Ινδίας, ως χώρας-παρατηρητή, για πρώτη φορά στο Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών, με την υπογράμμιση της μελλοντικής αποδοχή της. Η Ιταλική Δημοκρατία, δια του Υπουργού Πολιτισμού Alessandro Giuli, αναλαμβάνει την Προεδρία του Φόρουμ, για το 2026.

Μετά την υπογραφή της Διακήρυξης της Αθήνας ακολούθησε η ξενάγηση των αντιπροσωπειών των κρατών-μελών του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, στο Μουσείο της Ακρόπολης, από τον Γενικό Διευθυντή του καθ. Νικόλαου Σταμπολίδη, και η ξενάγηση στον Βράχο της Ακρόπολης από την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, Δρ Έλενας Κουντούρη.

Το πλήρες κείμενο της Διακήρυξης των Αθηνών που υιοθέτησαν ομόφωνα όλα τα κράτη-μέλη

Τα κράτη μέλη του Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών — η Δημοκρατία της Αρμενίας, το Πολυεθνικό Κράτος της Βολιβίας, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου, η Ελληνική Δημοκρατία, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, η Δημοκρατία του Ιράκ, η Ιταλική Δημοκρατία και η Δημοκρατία του Περού — πραγματοποίησαν την 9η Υπουργική Συνάντηση του Φόρουμ στις 12 Δεκεμβρίου 2025 στην Αθήνα.
Οι εκπρόσωποι των κρατών μελών:
Επιβεβαίωσαν τις δεσμεύσεις που περιλαμβάνονται στη Διακήρυξη της Αθήνας (2017), τη Διακήρυξη του Τιουανάκου (2018), τη Διακήρυξη του Πεκίνου (2019), τη Διακήρυξη της Λίμα (2020), τα αποτελέσματα της 5ης Εικονικής Υπουργικής Συνάντησης που φιλοξένησε το Περού (2021), τη Διακήρυξη της Βαγδάτης (2022), τη Διακήρυξη της Τεχεράνης (2023) και τη Διακήρυξη του Ερεβάν (2024)
Επιβεβαίωσαν την κοινή ευθύνη τους για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη διατήρησή της για τις μελλοντικές γενιές.
Υπογράμμισαν τη σημασία του Φόρουμ ως διακυβερνητικής πλατφόρμας που προάγει τον διαπολιτισμικό διάλογο και την κουλτούρα της ειρήνης, βασισμένη στις διαχρονικές αξίες των αρχαίων πολιτισμών.
Υποστήριξαν ότι η συσσωρευμένη γνώση, η πνευματική εμβάθυνση και η ιστορική εμπειρία των αρχαίων πολιτισμών παρέχουν μια μοναδική προοπτική και συμβάλλουν σημαντικά στην αντιμετώπιση των σύγχρονων παγκόσμιων προκλήσεων, προωθώντας τον δημιουργικό μετασχηματισμό και την καινοτόμο ανάπτυξη, υπογραμμίζοντας τον ουσιαστικό ρόλο των αυτοχθόνων πληθυσμών, των τοπικών κοινοτήτων και των φορέων και θεματοφυλάκων της παραδοσιακής γνώσης για την αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών.
Αναγνώρισαν την ανάγκη να υποστηριχθούν οι αρχές της αμοιβαίας μάθησης, του διαλόγου και της συμμετοχικότητας μεταξύ των πολιτισμών, προωθώντας και προστατεύοντας την πολιτιστική πολυμορφία, ενώ παράλληλα επέστησαν την προσοχή στην απειλή της μισαλλοδοξία, των διακρίσεων και της ξενοφοβίας.
Επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους στις βασικές αξίες και αρχές της UNESCO, καθώς και στην εφαρμογή της Σύμβασης της Χάγης του 1954 για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης και των δύο πρωτοκόλλων της, της Σύμβασης της UNESCO του 1970 για τα μέσα απαγόρευσης και πρόληψης της παράνομης εισαγωγής, εξαγωγής και μεταβίβασης της κυριότητας πολιτιστικών αγαθών, τη Σύμβαση του 1972 για την προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς και τη Σύμβαση του 2003 για τη διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Εξέφρασαν βαθιά ανησυχία για την κλιμάκωση και τη συστηματική στοχοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς κατά τη διάρκεια ένοπλων συγκρούσεων και κρίσεων και καταδίκασαν τέτοιες πράξεις καταστροφής, βεβήλωσης και οικειοποίησης ως σοβαρή απειλή για τη συλλογική μνήμη και ταυτότητα της ανθρωπότητας.
Απηυθύναν έκκληση για κοινές δράσεις από κυβερνήσεις, διεθνείς οργανισμούς και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς των κοινοτήτων που εμπλέκονται σε ένοπλες συγκρούσεις και κρίσεις.
Χαιρέτισαν τον καθορισμό από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών της 10ης Ιουνίου 2024 ως Διεθνούς Ημέρας για τον Διάλογο μεταξύ των Πολιτισμών, αναγνώρισε τον πολύτιμο ρόλο του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών στην προώθηση της καλύτερης κατανόησης και του σεβασμού μεταξύ των πολιτισμών και των πολιτισμικών ομάδων και, σε αυτό το πλαίσιο, ενθάρρυναν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να τιμήσουν τη Διεθνή Ημέρα για τον Διάλογο μεταξύ των Πολιτισμών μέσω εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης του κοινού.
Υπογράμμισαν τη θεμελιώδη σημασία της εκπαίδευσης, της ενίσχυσης της γνώσης και της ευαισθητοποίησης του κοινού για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και επιβεβαίωσε εκ νέου την ανάγκη ενίσχυσης της εκπαιδευτικής προβολής, ιδίως μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων, των παιδιών και των νέων, προκειμένου να καλλιεργηθεί μια βαθύτερη κατανόηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της καθολικής αξίας της. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη ενθάρρυναν τις συνεργατικές προσπάθειες για την προώθηση του πολιτισμού, την ανταλλαγή γνώσεων και τη συμμετοχή της κοινότητας, με σκοπό την προώθηση των κοινών στόχων στον τομέα αυτό.
Χαιρέτισαν τα αποτελέσματα της συνάντησης εμπειρογνωμόνων που πραγματοποιήθηκε στις 16-17 Οκτωβρίου 2025 στην Αθήνα σχετικά με την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά, και ενθάρρυναν τη σύγκληση μελλοντικών συναντήσεων εμπειρογνωμόνων του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, προκειμένου να καταστούν δυνατές οι επαφές σε τεχνικό επίπεδο, η ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών και η ανάπτυξη δικτύων συνεργασίας.
Αναγνώρισαν τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας, των νέων και αναδυόμενων τεχνολογιών, της ευαισθητοποίησης του κοινού και ενός ισχυρού νομικού πλαισίου για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και, ιδίως, για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, με στόχο την επιστροφή και την αποκατάστασή τους στη χώρα προέλευσής τους, σύμφωνα με τη Σύμβαση της UNESCO του 1970 για τα Μέσα Απαγόρευσης και Πρόληψης της Παράνομης Εισαγωγής, Εξαγωγής και Μεταβίβασης της Κυριότητας Πολιτιστικών Αγαθών, και συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των μελών του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών σε αυτούς τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης της προστιθέμενης αξίας της σύνταξης ενός πολυμερούς κειμένου, ενδεχομένως με τη μορφή μνημονίου ή δήλωσης αρχών, με στόχο να συμπληρώσει, και όχι να αντικαταστήσει, τα υφιστάμενα κανονιστικά μέσα της UNESCO.
Επισήμαναν το ζήτημα των πλαστών αρχαιοτήτων, οι οποίες παραποιούν την πολιτιστική κληρονομιά, υπονομεύουν την αξία των αυθεντικών αντικειμένων και συντηρούν παράνομες αγορές που συχνά συνδέονται με διακρατικά εγκληματικά δίκτυα, και συμφώνησαν να ενισχύσουν τη διμερή και πολυμερή συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης, μεταξύ άλλων με την INTERPOL, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τελωνείων (WCO) και το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC).
Αναγνώρισαν την ανάγκη θέσπισης ενός κοινού κώδικα αρχών για την έρευνα προέλευσης που θα εφαρμόζεται σε αντικείμενα των συλλογών μουσείων και πολιτιστικών ιδρυμάτων, διασφαλίζοντας ότι ο κώδικας αυτός θα βασίζεται στα πρότυπα της UNESCO, του ICOM, του ICCROM και του UNIDROIT και θα σέβεται τις εθνικές νομοθεσίες και την κυριαρχική εξουσία των κρατών.
Κάλεσαν για έναν ανοικτό και συμπεριληπτικό διάλογο σχετικά με την επιστροφή και την αποκατάσταση πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης, τα οποία έχουν θεμελιώδη πνευματική, ιστορική και πολιτιστική αξία για τους λαούς τους.
Ζήτησαν έναν ανοιχτό και χωρίς αποκλεισμούς διάλογο σχετικά με την επιστροφή και την αποκατάσταση στις χώρες προέλευσης των πολιτιστικών αγαθών που έχουν θεμελιώδη πνευματική, ιστορική και πολιτιστική αξία για τους λαούς τους, συμπεριλαμβανομένων των αγαθών που κατασχέθηκαν ως αποτέλεσμα αποικιοκρατίας ή ξένης κατοχής, σύμφωνα με τη Σύμβαση της UNESCO του 1970 για τα μέσα απαγόρευσης και πρόληψης της παράνομης εισαγωγής, εξαγωγής και μεταβίβασης της κυριότητας πολιτιστικών αγαθών και την αναδυόμενη διεθνή συναίνεση.
Αναγνώρισαν την προσαρμογή της πολιτιστικής κληρονομιάς στην κλιματική αλλαγή ως πολιτική, κοινωνική και επιστημονική προτεραιότητα που απαιτεί συνεχή συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, θεσμών και κοινοτήτων, και ενθάρρυνε τη στενότερη συνεργασία μεταξύ των μελών του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών στον τομέα αυτό.
Υπογράμμισαν τη σημασία της ενσωμάτωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, τόσο της υλικής όσο και της άυλης, σε ευρύτερα προγράμματα βιωσιμότητας και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, και ενθάρρυναν τη διατομεακή συνεργασία, την επιστημονική καινοτομία, τους μηχανισμούς ταχείας αντίδρασης, την πρόσβαση σε εξειδικευμένο εξοπλισμό και τις πρωτοβουλίες ανάπτυξης ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης παραδοσιακών γνώσεων και πρακτικών ως μέρος της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, για την πρόληψη, την παρακολούθηση, τη διάσωση και την έκτακτη προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Χαιρέτισαν τις συνεδριάσεις του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και της UNESCO και ενθάρρυναν περαιτέρω κοινές πρωτοβουλίες, όπως τη δημιουργία μιας ομάδας φίλων εντός της UNESCO, προκειμένου να ενισχυθούν οι ικανότητες του Φόρουμ και να βελτιωθεί η προβολή του στα διεθνή φόρα.
Εξέτασαν τη μελλοντική δημιουργία μιας επίσημης ιστοσελίδας αφιερωμένης στο Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών, η οποία θα περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητές του και τα κείμενα που έχει υιοθετήσει, εξασφαλίζοντας παράλληλα την πολυγλωσσική προσβασιμότητα και την ισορροπημένη εκπροσώπηση όλων των χωρών μελών.
Συμφώνησαν να δημιουργήσουν ένα δίκτυο συντονιστικών κέντρων με στόχο τη διασφάλιση του συντονισμού και της συνοχής των δραστηριοτήτων του Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών.
Αποφάσισαν ότι εφεξής η προεδρία του Φόρουμ θα αναλαμβάνεται σε ετήσια βάση, με την ακόλουθη σειρά: Ελλάδα, Ιταλία, Αίγυπτος, Βολιβία, Κίνα, Περού, Ιράκ, Ιράν, Αρμενία. Κάθε χώρα που εκφράζει την επιθυμία να απαλλαγεί από την προεδρία μπορεί να αντικατασταθεί από την επόμενη χώρα στη σειρά.
Καλωσόρισαν τη συμμετοχή της Δημοκρατίας της Ινδίας ως χώρας-παρατηρητή για πρώτη φορά στο Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών και εξέφρασαν την ελπίδα για τη μελλοντική της αποδοχή ως πλήρους μέλους, η οποία θα αποφασιστεί με συναίνεση των μελών του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών.
Αποφάσισαν, με συναίνεση, τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας ως πλήρους μέλους του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών.
Καλωσόρισαν την ανακοίνωση της Ιταλίας ότι είναι έτοιμη να αναλάβει την Προεδρία του Φόρουμ το 2026 και την ενέκριναν ομόφωνα.