Τελικά, ο Πέτρος είναι ο λύκος!

Ο Αθανάσιος Αλεξανδρίδης στον πρόλογο της νέας έκδοσης του εμβληματικού πλέον βιβλίου του, «Ο Πέτρος είναι ο λύκος» -μια μελέτη της έννοιας της παιδικής συμβιωτικής ψύχωσης- από τις εκδόσεις Ίκαρος, γράφει: «Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά την α΄ έκδοσή του, ο “Πετρό-λυκος” μοιάζει να αντέχει στις δαγκωματιές του χρόνου. Γνώρισε αρκετές ανατυπώσεις και διαβάστηκε από έναν μεγάλο αριθμό επαγγελματιών της ψυχικής υγείας και της παιδαγωγικής. Τον ανακάλυψαν και αρκετοί «ερασιτέχνες» της παιδικής ηλικίας, και ένας από αυτούς μου έκανε την καλύτερη φιλοφρόνηση: “Ένα αισιόδοξο αφήγημα για την πιο σκοτεινή πλευρά της σχέσης μητέρας-παιδιού”».

Ο Αθανάσιος Αλεξανδρίδης σε καμία περίπτωση δεν είναι θεωρητικός. Τα ζει και τα βιώνει εκ τους σύνεγγυς ή, αν προτιμάτε, από τη μέσα μεριά των πραγμάτων. Στη πράξη, στη καθημερινότητα, στο πεδίο της ζωής των ανθρώπων.  Ο συγγραφέας Αλεξανδρίδης είναι ψυχίατρος, παιδοψυχίατρος, ψυχαναλυτής, μέλος της Γαλλικής, της Ελληνικής και της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Εταιρείας.

Στο βιογραφικό του διαβάζω τα εξής: «Από την "Εικόνα του σώματος των σχιζοφρενών" (1982) μέχρι σήμερα έχει ανακοινώσει και δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό εργασιών σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια, περιοδικά και βιβλία. Κύριοι τομείς των ενδιαφερόντων του είναι η ψυχοπαθολογία των ψυχώσεων, των αρχαϊκών τραυμάτων και των ψυχοσωματικών αποδιοργανώσεων, η ψυχογλωσσολογία και η αισθητική.

»Από το 1992, με τη συστηματική παράλληλη έκδοση της ποιητικής του παραγωγής, δημοσιοποιεί και τον επέκεινα της σκέψης λόγο του.

»Πρόσφατα εκδοθέντα έργα "Φύση και Λόγος στην ψυχανάλυση" (2011) και "Υπέρθλιψη" (2011) στις εκδόσεις "Ίκαρος", όπου διευθύνει και την "Ψυχαναλυτική σειρά".».

Δεν είμαι ειδικός για να μιλήσω για τα παιδιά και την ψυχανάλυση. Γι΄ αυτό περιορίζω να μεταφέρω εδώ το κείμενο του πρόλογου της νέας έκδοσης: «Στην παρούσα έκδοση δεν έχει συμβεί καμία ουσιαστική αναθεώρηση του βιβλίου, επειδή, κατά τη γνώμη μου, δεν έχει επέλθει καμία ουσιαστική μεταβολή στις βασικές αρχές της ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας των πρώιμων παιδικών ψυχώσεων, θέμα που αποτελεί και την “καρδιά” του βιβλίου. Ίσως πολλά πράγματα θα τα έλεγα σήμερα με άλλους όρους, αλλά τη βασική δυναμική ανάμεσα στο κενό αυτιστικό κέλυφος του “κανενός” και στον συμβιωτικό ψευδαισθησιακό θύλακα του “ενός”, στον οποίο συντήκονται αδιαφοροποίητα μητέρα και παιδί, συνεχίζω να τη θεωρώ ως το μείζον παθολογικό πεδίο στο οποίο βρίσκουν φαινομενολογική έκφραση οι μορφές του αυτισμού, των πρώιμων παιδικών ψυχώσεων και των δυσαρμονιών της ανάπτυξης.

»Εξακολουθώ να υποστηρίζω το συνεχές της πρώιμης ψυχοπαθολογίας, όχι επειδή δεν παρακολουθώ με ενδιαφέρον τις έρευνες στο βιολογικό επίπεδο, οι οποίες προσπαθούν, με πενιχρά αποτελέσματα, να βρουν φυσιοκρατικές συσχετίσεις ανάμεσα σε οργανικά ευρήματα και σε ειδικές νοσολογικές μορφές, αλλά επειδή για μένα η Νόσος είναι ουσιαστικά μία: η κατάργηση της δημιουργίας του υποκειμένου. Η θεραπεία προσπαθεί να χτίσει το εν δυνάμει “πρόσωπο” πάνω στο επαρκές ή ελλειμματικό οργανικό υπόστρωμα, μέσα στη διάτρητη φαντασιωσικά και συμβολικά γενεαλογία που συχνά επιτρέπει μόνο τη θέση του “νεκρού” ή του “τρελού”. Θεωρητικές και τεχνικές πλευρές αυτών των θεραπειών επεξεργάσθηκα στα χρόνια που ακολούθησαν τον “Πετρόλυκο”, και ελπίζω ότι θα βρουν την έκφρασή τους στους Δυσφανείς, όπως σκέφτομαι να ονομάσω τη νέα συλλογή κειμένων σχετικά με την πρώτη παιδική ηλικία και τις ανεπάρκειες προσωποποίησης-υποκειμενοποίησης.

»Θεωρώντας λοιπόν ότι ουσιαστική κριτική, και στην περίπτωσή μου κριτική συνέχεια, δεν είναι άλλο τι παρά το επόμενο έργο, προτίμησα να αφήσω (εκτός από κάποιες μικρές διορθώσεις και την εισαγωγή ορισμένων σχεδιαγραμμάτων που δείχνουν τις ψυχικές κινήσεις του Πέτρου) ουσιαστικά ανέπαφο το αρχικό κείμενο. Διότι, αν τα κείμενά μας στοιχειοθετούν την πορεία της προσωποποίησής μας, πρέπει να αναλαμβάνουμε την ευθύνη της και να την τιμούμε, παρά τις ανεπάρκειές της».