Τι; Είσθε τέσσερα άτομα; Εγώ δεν πηγαίνω παρά μόνον σε ανδρόγυνο!

Από την περίοδο της Belle Époque η Αθήνα είχε γεμίσει υπηρέτριες, αφού όχι μόνο τα αριστοκρατικά σπίτια αλλά ακόμη και πολλοί μεγαλοαστοί –διάβαζε νεόπλουτοι- χρησιμοποιούσαν τις περίφημες «ψυχοκόρες» που κατέφθαναν ανελλιπώς, από τα νησιά μας κυρίως. Οι συνθήκες ζωής για τα κορίτσια αυτά ήταν συνήθως άθλιες. Δούλευαν για ένα κομμάτι ψωμί και υπέμεναν όχι μόνο τις παραξενιές της κυρίας-αφέντρας τους, αλλά όχι σπάνια τις μουρνταριές των αρρένων της οικογενείας.  

Έχουν όμως οι καιροί γυρίσματα. Μετά το 1925 η ζήτηση αυξήθηκε. Η προσφορά μειώθηκε, αφού έγινε γνωστό πλέον στην επαρχία το τι γινόταν στην πρωτεύουσα και οι συνθήκες ζωής βελτιώθηκαν και εκεί. Αποτέλεσμα: Άντε να βρεις υπηρέτρια.



Τα γράφω όλα αυτά για να γίνει πιο κατανοητό το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γράφτηκε το παρακάτω κείμενο στην εφημερίδα «Εβδομάς» το 1928.

«Νομίζετε πως είμεθα ελεύθεροι; Κάθε άλλο, είμεθα σκλάβοι, και σκλάβοι τίνων; Των μοντέρνων υπηρετριών.
Ακούστε τι συνέβη εις μίαν φίλην μου.
Η κακή μοίρα τα έφερε να χάση μια καλή παληά υπηρέτρια που είχε από χρόνια σπίτι της. Επαντρεύθηκε. Τι να κάμη λοιπόν; Εδημοσίευσε μίαν αγγελία στην «Εστία», και αυτό ήταν αρκετό για να μεταβληθή το σπίτι της εις μεσιτικόν γραφείον.
Παρήλασε απ’ εκεί κάθε καρυδιάς καρύδι και κάθε μια είχε τις απαιτήσεις της, και τι απαιτήσεις; Εξωφρενικές! Αφήνω κατά μέρος τους υπερόγκους μισθούς -αυτό επιτέλους είναι το λιγώτερο- αλλά να εννοούν να επιβληθούν και εις τα της οικογενειακής ζωής του σπιτιού, το οποίον θα είχε την… τιμήν να τας προσλάβη:
-Έχετε παιδιά; Γιατί να ξεύρετε ότι δεν μ’ αρέσουν τα παιδιά. Έπειτα το σπίτι σας έχει σκάλες, και τι βλέπω; Δεν έχετε ηλεκτρικό φως; Α! επ’ ουδενί λόγω μπορώ να υπηρετήσω σε σπίτι που δεν έχει ηλεκτρικό φως.
Και φεύγει περιφρονώντας τους δυστυχείς θνητούς που δεν έχουν την τύχη να έχουν ηλεκτρικό φως και έχουν δώδεκα σκαλοπάτια για ν’ ανεβαίνουν στο σπίτι τους.



Έρχεται άλλη:

-Τι; Είσθε τέσσερα άτομα; Εγώ δεν πηγαίνω παρά μόνον σε ανδρόγυνο.
Μια άλλη:
-Εννοείτε δεν θα έχετε ποτέ ξένους στο τραπέζι, δεν θα δίνετε τσάγια και το βράδυ στις 9 θα κοιμούμαι.
-Μήπως θέλεις να σου φέρνουμε και τον καφέ σου στο κρεββάτι; Είχα την διάθεσι να την ρωτήσω, αλλά δεν είπα τίποτε και εκράτησα την αγανάκτησί μου.
Λοιπόν αγαπητή μου, εάν θέλετε να έχετε το προνόμιον να έχετε μοντέρνες υπηρέτριες εις το σπίτι σας πρέπει απαραιτήτως:
Να μη έχετε παιδιά, να έχετε ηλεκτρικό φως, να κάθεσθε σε σπίτι ισόγειο, να μη δέχεσθε ψυχή ζωντανή σπίτι σας, και να κουρνιάζετε το βράδυ στις 7 με τις κόττες. Αυτό θα πη εξέλιξις!».




Σιταράς Θωμάς

Αθηναιογράφος, www.paliaathina.com