Ένα βιβλίο... για τα συνθήματα και τα γήπεδα

Στα γήπεδα η Ελλάδα δεν αναστενάζει μόνο. Συνθηματολογεί κιόλας. Και τραγουδάει. Μοιρασμένη σε ομάδες, αλλά και σε θύρες.

Πολλά τα τραγούδια που στάθηκαν η αφορμή για τα πιο γνωστά συνθήματα των ελληνικών γηπέδων. Αλλά αν ρωτήσεις τον μέσο Έλληνα οπαδό τι μουσική ακούει, η απάντηση που θα πάρεις δείχνει και πως σχηματίζονται όλα αυτά τα δεκάδες συνθήματα.

Οι οπαδοί φωνάζουν τα συνθήματά τους, συνήθως έμμετρα και ομοιοκατάληκτα, και τραγουδάνε πάνω σε γνωστούς ρυθμούς, από τον Εθνικό Ύμνο στα αντάρτικα, και από τον Τσιτσάνη στα κάλαντα.

Έτσι σμίγουν σε μια κοινότητα που διαλύεται κάθε Σαββατοκύριακο και ξαναδημιουργείται με διαφορετική κάθε φορά σύνθεση. Μοναδική σταθερά η «ιδέα», η «θρησκεία», το «ναρκωτικό»: η φανέλα. Και –για τους συντριπτικά περισσότερους– το ανιδιοτελές πάθος γι’ αυτήν.

Με τα τραγούδια και τα συνθήματά τους οι οπαδοί θέλουν να εμψυχώσουν τους παίχτες της λατρεμένης τους ομάδας, γιατί άλλο αποτέλεσμα πλην της νίκης, όποιος κι αν είναι ο αντίπαλος, δεν νοείται. Θέλουν όμως και να χλευάσουν τους παίχτες  (και τους οπαδούς) του αντίπαλου συλλόγου, να τους τσακίσουν το ηθικό. Η επίσημη ρητορική περί του ευ αγωνίζεσθαι και της Ελλάδας ως κοιτίδας κτλ. δεν τους αφορά.

Βαριά ειρωνική και σκληρά σεξιστική η γλώσσα των γηπεδικών συνθημάτων και τραγουδιών, υβρεολογική αλλά και χιουμοριστική, βίαιη αλλά και σποραδικά τρυφερή (όταν αφιερώνεται σε ύμνους), δημιουργεί μια μορφή ανώνυμης, λαϊκής ποίησης.

Μια δημοτική στιχουργική που, αν και «χαμηλή», δεν αποκαλύπτει μόνο τον κόσμο των αισθημάτων των οπαδών αλλά και τις αντιλήψεις τους για κάτι περισσότερο από το τόπι.

Όλα αυτά συγκεντρώνονται στο βιβλίο «Συνθήματα και Τραγούδια των Ελληνικών Γηπέδων» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα. Το πρώτο βιβλίο του είδους, είναι ένα πόνημα των  Σπύρου Μπουκάλα - Καρκαγιάννη και Ιάσωνα Σχινά - Παπαδόπουλου και περιέχει μια λεπτομερή αλλά και χιουμοριστική ανάλυση για την ιστορία των συνθημάτων στον ελλαδικό γηπεδικό χώρο.