Πιερ Μοσκοβισί: «Θα χρειαστούν νέα μέτρα εκτός μνημονίου»

Την ώρα που η κυβέρνηση ακροβατεί μεταξύ των μνημονιακών και των προεκλογικών της δεσμεύσεων, παίζοντας ένα επικίνδυνο παιχνίδι με τις ασφυκτικές χρονικές προθεσμίες, η Ευρώπη εμφανίζεται όχι μόνο απαιτητική ως προς τις δεσμεύσεις μας, αλλά προχωρά ένα ακόμα βήμα, κάνοντας ευθέως λόγο για ανάγκη λήψης πρόσθετων (του μνημονίου) δημοσιονομικών μέτρων.

Και τούτο όχι μέσω κύκλων και διαρροών, αλλά  με τον πλέον επίσημο τρόπο, όπως προκύπτει από τη  συνέντευξη του επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αρμόδιου για την Οικονομία, Πιερ Μοσκοβισί, που παραχώρησε στο «ΘΕΜΑ».

Ο κ. Μοσκοβισί στη συνέντευξη που ακολουθεί είναι σαφής και στέλνει μήνυμα προς τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, στον οποίο θα τα πει και διά ζώσης στο αυριανό Eurogroup: «Χρειάζονται νέα μέτρα μετά την ψήφιση των προαπαιτούμενων, που θα εμπεριέχουν επιπλέον βήματα σταθεροποίησης των δημόσιων χρηματοοικονομικών».

Μετά ταύτα, καθίσταται σαφές ότι η περίοδος χάριτος έληξε, μετά και την εκλογή της νέας κυβέρνησης. Τώρα η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά στη δύσκολη φάση των αποφάσεων για την εφαρμογή των συμφωνηθεισών μεταρρυθμίσεων. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν αφήνουν περιθώριο παρερμηνείας. Τονίζουν καθημερινά ότι είναι αδήριτη ανάγκη να προχωρήσουν τα προαπαιτούμενα και να ολοκληρωθεί θετικά η πρώτη αξιολόγηση του τρίτου μνημονίου, «αν οι Ελληνες θέλουν να αποφευχθεί η μετάθεση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μετά το τέλος του έτους».

Και τούτο γιατί σε μια τέτοια απευκταία  περίπτωση οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι δραματικές για όλους τους καταθέτες, αφού θα τεθεί σε ισχύ η ευρωπαϊκή οδηγία που προβλέπει διάσωση των τραπεζών με ίδια μέσα (bail-in), δηλαδή ακόμη και με κούρεμα καταθέσεων.

Ο κ. Μοσκοβισί εμφανίζεται ευθύς, άμεσος και ξεκάθαρος. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να προχωρήσουν όλες, χωρίς χάσιμο χρόνου και χωρίς ιδεολογικές αναστολές.

- Ενα από τα κύρια ζητήματα που απασχολούν την Ελλάδα και την ελληνική οικονομία είναι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Θεωρείτε ότι η διαδικασία αυτή μπορεί να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος τους έτους;
Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να πω ότι με το τέλος των εκλογών προσμένω να συνεργαστώ με τη νέα ελληνική κυβέρνηση και να συνεχίσω να βοηθάω τη χώρα να ανακάμψει. Πριν από δύο εβδομάδες ο ελληνικός λαός εκφράστηκε ξεκάθαρα, με τα 2/3 των ψηφοφόρων να υποστηρίζουν τις οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Εκαναν έκκληση επίσης για κοινωνική πρόοδο και ανάπτυξη και καλωσορίζω την έκκληση αυτή. Η Ελλάδα καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες να ξεφύγει από την κρίση και είμαι βέβαιος για το μέλλον της.

Πιστεύω ότι οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν κλειδί για το μέλλον της χώρας και, όπως και στο παρελθόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο πρόεδρος Γιούνκερ και εγώ είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε. Υπάρχει πολλή δουλειά μπροστά μας και καθόλου χρόνος για χάσιμο και ανυπομονώ να καλωσορίσω τον Ευκλείδη Τσακαλώτο πίσω στο Eurogroup της Δευτέρας, όπου οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα συζητήσουν το χρονοδιάγραμμα για τα επόμενα βήματα στη μεταρρυθμιστική προσπάθεια.

Φυσικά, όμως, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι ένα πολύ σημαντικό σημείο, καθώς ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) είναι εν μέσω της διαδικασίας της ολοκληρωμένης αξιολόγησης του ελληνικού τραπεζικού τομέα. Αναμένω ότι αυτό θα ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του Οκτωβρίου. Είναι το πρώτο βήμα για την ολοκλήρωση της πολύ σημαντικής τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης πριν από το τέλος του έτους.

Οι επαρκώς ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες είναι αναγκαίες για την αποκατάσταση εμπιστοσύνης και την επανέναρξη ροής χρήματος στην πραγματική οικονομία. Ο καλύτερος τρόπος για να εμπνεύσει η Ελλάδα εμπιστοσύνη στις αγορές και να ανακτήσει πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές είναι η κυβέρνηση να επιδείξει εμπράκτως την ετοιμότητα και ικανότητά της να ολοκληρώσει την εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος που συμφώνησε. Οπως γνωρίζετε, το πρόγραμμα περιέχει μέτρα για την ενδυνάμωση του επιχειρηματικού πλαισίου, την τόνωση του ανταγωνισμού με στόχο τις χαμηλότερες τιμές για τον καταναλωτή και τη μείωση του διοικητικού φόρτου. Περιμένουμε η διαδικασία να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους.

- Η απόφαση του Eurogroup στις 14 Αυγούστου 2015 αναφέρει πως μέχρι και 25 δισ. μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, τα οποία όμως θα αντληθούν από το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων. Θεωρείτε ότι είναι επαρκές το ποσό και πώς θα διεξαχθεί η ανακεφαλαιοποίηση όταν δεν έχει συσταθεί ακόμα το Ταμείο; 

Δεν έχουμε αυτή τη στιγμή λόγο να αλλάξουμε το ποσό και η σύσταση και ενεργοποίηση του Ταμείου αποτελεί προτεραιότητα του Eurogroup.

- Πιστεύετε ότι η Ευρωζώνη και ιδιαίτερα οι χώρες του Νότου θα καταφέρουν να ξεπεράσουν τη δημοσιονομική κρίση στο εγγύς μέλλον; Εχετε κάποιο προσωπικό χρονοδιάγραμμα γι’ αυτό;
Για εμένα η Ευρώπη έχει ξεπεράσει τα χειρότερα της κρίσης, οι προβλέψεις μας (σ.σ.: του φθινόπωρου) θα πραγματοποιηθούν έως το τέλος του Νοεμβρίου και φυσικά παρακολουθούμε με προσοχή το διεθνές περιβάλλον, ιδιαίτερα τη Ρωσία, την Κίνα και τις ανερχόμενες χώρες. Προς το παρόν όμως δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε πως οι υπάρχουσες προοπτικές μας θα αλλάξουν δραματικά. Συνεπώς, πιστεύω πως είμαστε τώρα σε μια ισχυρή ανάκαμψη χάριν της δημοσιονομικής σταθεροποίησης, των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και της ενισχυμένης ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο στόχος μας είναι να ενδυναμώσουμε την ανάκαμψη περαιτέρω, ιδιαίτερα μέσω του επενδυτικού σχεδίου, του λεγόμενου σχεδίου Γιούνκερ. Είμαι πεπεισμένος ότι, όπως ήταν ξεκάθαρο και στη Σύνοδο των G7 στην Αγκυρα στις 4 και 5 Σεπτεμβρίου, η Ευρώπη ήταν μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Η τοποθέτηση αυτή έγινε και από το ΔΝΤ πρόσφατα.

- Αναφέρατε πριν ότι η Επιτροπή έχει εμπιστοσύνη στις ελληνικές αρχές για την εφαρμογή των συμφωνηθεισών μεταρρυθμίσεων. Θεωρείτε πως η ελληνική κυβέρνηση κινείται με τους σωστούς ρυθμούς; 
Αρχικά αναγνωρίζουμε πως οι εκλογές είναι αρκετά πρόσφατες και η νέα κυβέρνηση λειτουργεί λίγο περισσότερο από μία εβδομάδα, υπάρχει όμως μια συνέχεια, με τον Αλέξη Τσίπρα, τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον Γιώργο Χουλιαράκη, που έκανε πολύ καλή δουλειά ως υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών. Με αυτούς τους ανθρώπους είμαστε εξοικειωμένοι και έχουμε καλή συνεργασία. Πιστεύω πως ο κ. Τσίπρας και η οικονομική του ομάδα καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι δεν υπάρχει εναλλακτική για την Ελλάδα πέρα από τις μεταρρυθμίσεις.  Εκτιμώ το γεγονός ότι σε έναν από τους πρώτους λόγους του ο πρωθυπουργός τόνισε πως ένιωθε δεσμευμένος στο πρόγραμμα και ήθελε τη γρήγορη εφαρμογή του. Συνεπώς, θα επιμείνουμε στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων και την ψήφιση των επόμενων βημάτων της συμφωνίας τις προσεχείς εβδομάδες. Αυτό γίνεται διότι πρέπει να γίνει η εκταμίευση των 3 δισ. που δεσμεύτηκαν για την Ελλάδα τον Αύγουστο.

Συνεπώς χρειαζόμαστε νέα μέτρα μετά την ψήφιση των προαπαιτούμενων  που εμπεριέχουν επιπλέον βήματα σταθεροποίησης των δημόσιων χρηματοοικονομικών, εμπροσθοβαρή μεταρρύθμιση του τραπεζικού τομέα, παροχή βοήθειας στις ελληνικές αρχές για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης και να βελτιώσουμε το επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα. Αυτό είναι το μήνυμα που θα μεταφέρω στον Ευκλείδη Τσακαλώτο κατά το Eurogroup της Δευτέρας. Πρόκειται για μια αμοιβαία επωφελή κατάσταση για όλους, καθώς όσο πιο γρήγορα ψηφιστούν και εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις του προγράμματος, τόσο πιο αποτελεσματικά θα συνεχίσει το πρόγραμμα.

- Συνεπώς, πιστεύετε ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές μπορούν να δημιουργήσουν ένα πραγματικά εύφορο έδαφος για επενδύσεις;  Βοηθούν στην αλλαγή των χρόνιων παθογενειών της ελληνικής οικονομίας; 
Οπως είπα, νιώθω ότι ο κ. Τσίπρας και το οικονομικό επιτελείο του γνωρίζουν πως οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν το κλειδί της οικονομικής προόδου και της κοινωνικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα. Γιατί; Διότι πρόκειται για ζήτημα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Μας πήρε κάποιο χρόνο να ολοκληρώσουμε και να συμφωνήσουμε με την προηγούμενη κυβέρνηση που είχε τον ίδιο πρωθυπουργό. Οικοδομούσαμε εμπιστοσύνη και τώρα υπάρχει αρκετή από αυτή και συνέχεια. Εργαζόμαστε μαζί τους. Δεν πρόκειται όμως για ένα πρόγραμμα λιτότητας, καθώς περιλαμβάνει 86 δισ. που θα πάνε στην Ελλάδα. Οι μεταρρυθμίσεις είναι η προϋπόθεση για την ύπαρξη μιας ελληνικής οικονομίας επαρκώς ανταγωνιστικής για να είναι πραγματικά μια οικονομία της Ευρωζώνης. Εάν το καταφέρουμε αυτό, η Ελλάδα έχει τεράστια περιουσιακά στοιχεία και θα γίνει και πάλι ελκυστική για τους επενδυτές. Αυτή είναι και η φύση των μεταρρυθμίσεων, είναι το κλειδί για την επιτυχία του προγράμματος, την προσέλκυση επενδυτών και την τόνωση της ανάπτυξης.

- Η Ελλάδα όμως αντιμετωπίζει και μια άλλη μεγάλη πρόκληση, δυσανάλογα μεγάλη με το μέγεθός της, την προσφυγική κρίση. Θεωρείτε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βοηθά επαρκώς τη χώρα σε αυτό το ζήτημα;
Εκτιμούμε τις προσπάθειες που γίνονται από την ελληνική κυβέρνηση ώστε να αντιμετωπιστεί η προσφυγική κρίση. Οπως γνωρίζετε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βοηθάει ενεργά τις χώρες που εμπλέκονται, όπως την Ελλάδα, και προς το παρόν πιστεύουμε πως αυτός είναι ο πιο κατάλληλος τρόπος διαχείρισης της κατάστασης.

Περί ελαστικότητας

- Μπορεί να υπάρξει ελαστικότητα στους στόχους του Προϋπολογισμού της Ελλάδας δεδομένης της προσφυγικής κρίσης;
Η Επιτροπή είναι προσηλωμένη στην εφαρμογή των κανονισμών του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Στο σύμφωνο όμως εμπεριέχεται και η ελαστικότητα στην εφαρμογή που έχει συμφωνηθεί από τα κράτη-μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε περίπτωση απρόβλεπτων περιστάσεων.

Αν η Επιτροπή λάβει ένα συγκεκριμένο αίτημα από ένα κράτος-μέλος, τότε θα εξετάσουμε το κατά πόσο μπορεί να υπάρξει ελαστικότητα στην εφαρμογή των κανονισμών του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η εκτίμηση θα γίνει  κατά περίπτωση, στο πλαίσιο της ανάλυσης των εθνικών φορολογικών εγγράφων. Οπως γνωρίζετε, η κρίση των προσφύγων επί του παρόντος εξετάζεται στο πλαίσιο των ειδικών μηχανισμών αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ενωσης που δημιουργήθηκε για τον σκοπό αυτό και το οικονομικό στοιχείο έχει ήδη ληφθεί υπόψη.

- Η Επιτροπή ζήτησε από τη Γαλλία και την Ιταλία να εφαρμόσουν και αυτές μεταρρυθμίσεις ώστε να αποφύγουν ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης όπως η Ελλάδα και τους έχει δοθεί περισσότερος χρόνος. Θεωρείτε πως η πρόοδος που γίνεται από τις χώρες αυτές είναι επαρκής;
Ειλικρινά, δεν πιστεύω πως μπορούμε να συγκρίνουμε τη Γαλλία και την Ιταλία με την ελληνική κατάσταση. Γιατί; Κυρίως γιατί η Ελλάδα λάμβανε χρηματοδοτική βοήθεια από την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ. Και η Γαλλία και η Ιταλία δεν βρίσκονται σε αυτή τη θέση. Καμία από τις χώρες αυτές δεν υποφέρει από το ίδιο επίπεδο έλλειψης ανταγωνιστικότητας, το ίδιο πρόβλημα χρέους ή τις ίδιες διαρθρωτικές δυσκολίες.

Μιλάμε επίσης για τη δεύτερη και την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης. Οι χώρες αυτές χρειάζονται μεταρρυθμίσεις και τις καλούμε να τις εκτελέσουν, όμως τους δόθηκε περισσότερος χρόνος για να τις ολοκληρώσουν, ιδιαίτερα στη Γαλλία. Αυτό όμως έγινε σύμφωνα με τον υπάρχοντα κανονισμό τον οποίο και ακολουθούν πιστά και οι δύο χώρες. Συνεπώς, ενθαρρύνουμε διαρκώς τις κυβερνήσεις  των δύο αυτών κρατών-μελών να κάνουν σωστά τη δουλειά τους γιατί θέλουμε αμφότερα να τονώσουν την ανάπτυξή τους.