Κρυμμένο Κόστος Μετακίνησης: Αυτοκίνητο ή ΜΜΜ; Και πώς γεφυρώνεται το κενό μέσω ride sharing

Σύμφωνα με έρευνες, οδηγοί σε μητροπόλεις όπως το Λονδίνο, το Σικάγο και το Παρίσι χάνουν 138 - 156 ώρες ετησίως λόγω κίνησης, ενώ οι αντίστοιχες πιέσεις αυξάνονται και στα ελληνικά αστικά κέντρα. Ιστορικά, οι αστικοί σχεδιαστές έλυναν τη συμφόρηση προσθέτοντας περισσότερες λωρίδες, χωρίς όμως απτό αποτέλεσμα. Οι εφαρμογές πλοήγησης GPS τις οποίες χρησιμοποιούν περίπου 1 δισεκατομμύριο οδηγοί παγκοσμίως πιστεύοντας ότι θα αποφύγουν την κίνηση, μετακινούν τη συμφόρηση από ένα μέρος σε άλλο. Το πρόβλημα δεν είναι απλώς η ταλαιπωρία. Το «κρυμμένο κόστος» της μετακίνησης, δηλαδή ο χρόνος, το άγχος, η ρύπανση, η κακή υγεία και η μειωμένη παραγωγικότητα, είναι πλέον σοβαρότερο από τα φανερά έξοδα (βενζίνη, διόδια, εισιτήρια). Το βασικό πρόβλημα των πόλεων παραμένει: Πάρα πολλοί άνθρωποι θέλουν να κινηθούν τις ίδιες ώρες κάθε μέρα. Όλες αυτές οι «λύσεις» απλώς μετατοπίζουν το πρόβλημα χωρίς να το επιλύουν. 

Η κυκλοφορία επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητα των κατοίκων και των επισκεπτών. Η έντονη κίνηση στους πολυσύχναστους δρόμους, ιδιαίτερα τις ώρες αιχμής, συχνά οδηγεί σε καθυστερήσεις. Οι κύριες δυσκολίες πηγάζουν από την υπερβολική εξάρτησή μας από το ιδιωτικό αυτοκίνητο, την ανεπαρκή διαχείριση του δημόσιου χώρου και την έλλειψη ενός πλήρως ανεπτυγμένου και αξιόπιστου συστήματος δημόσιων συγκοινωνιών. Σε πολλές περιοχές, η μετακίνηση είτε είναι χρονοβόρα, είτε ακριβή, είτε απλώς αδύνατη. Οι πολίτες αναζητούν νέες, ευέλικτες λύσεις. Και έτσι βλέπουμε καθημερινά ένα λαβύρινθο από αυτοκίνητα και μηχανάκια να ξεπροβάλλουν από παντού. Πεζοί να ρισκάρουν τη ζωή τους για να διασχίσουν το δρόμο και διαδρομές μόλις 10 χιλιομέτρων να απαιτούν έως και 30 λεπτά. Μια συμφωνία χάους, όπου ο καθένας προσπαθεί να φτάσει στον προορισμό του -συχνά με τρόπους που αγγίζουν τα όρια του παράλογου. Αυτή η κατάσταση επιβαρύνει σοβαρά την καθημερινότητα, επηρεάζοντας την παραγωγικότητα, την υγεία μας και φυσικά, το κόστος της μετακίνησης.

Ride-sharing: Μια ενδιάμεση λύση στο πρόβλημα
Ανάμεσα στο ιδιωτικό αυτοκίνητο και τις δημόσιες συγκοινωνίες, οι πλατφόρμες ride-sharing όπως η Uber προσφέρουν μια  ευέλικτη, ενδιάμεση λύση. Προσαρμόζοντας τις υπηρεσίες τους ανάλογα με τη χώρα, προσφέρουν μια ευρεία γκάμα επιλογών μετακίνησης -από ταξί και ΙΧ μέχρι Tuk Tuk και ποδήλατα-, κερδίζοντας διαρκώς έδαφος στις προτιμήσεις των πολιτών. Στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, οι χρήστες μπορούν να εντοπίσουν ταξί ή ηλεκτρικά πατίνια μέσω των σχετικών εφαρμογών, ενώ στα νησιά οι διαθέσιμες επιλογές είναι ακόμη περισσότερες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η δυνατότητα μετακίνησης χωρίς την ανάγκη κατοχής ΙΧ, σε συνδυασμό με την ευκολία των εφαρμογών και την άμεση διαθεσιμότητα, καθιστούν τις υπηρεσίες αυτές ιδιαίτερα δημοφιλείς σε κατοίκους, επαγγελματίες και επισκέπτες, ιδίως σε περιοχές όπου οι δημόσιες συγκοινωνίες δεν καλύπτουν αποτελεσματικά τις καθημερινές ανάγκες. 

Οι λύσεις αυτές, πλέον, ενσωματώνονται όλο και περισσότερο στην καθημερινότητα, διευκολύνοντας μετακινήσεις που διαφορετικά θα απαιτούσαν πολύ χρόνο, χρήμα ή υπομονή. Ως εκ τούτου, οι χρήστες στρέφονται σε αυτές όταν χρειάζονται μια εύκολη και ασφαλή εναλλακτική.  

Νέες υπηρεσίες και καινοτομίες

Οι μεταφορές εξελίσσονται διαρκώς, προσαρμοζόμενες στις απαιτήσεις κάθε εποχής. Νέες υπηρεσίες έρχονται να καλύψουν ανάγκες που μέχρι πρότινος δεν υπήρχαν ή δεν μπορούσαν να εξυπηρετηθούν με ευκολία: ασφαλείς μετακινήσεις για εφήβους με δυνατότητα γονικού ελέγχου, οχήματα χαμηλών ρύπων για πιο βιώσιμη καθημερινότητα, ακόμη και έξυπνες λύσεις για τουριστικές περιοχές που καταγράφουν εποχιακά «έκτακτες ανάγκες» σε μετακίνηση. Την ίδια στιγμή, η τεχνολογία ανοίγει τον δρόμο για καινοτομίες όπως τα αυτόνομα οχήματα, που σε λίγα χρόνια ίσως αποτελούν μέρος της νέας κανονικότητας.

Οι υπηρεσίες μεταφοράς κατά παραγγελία μπορούν να εξυπηρετήσουν σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό επιβατών στα ελληνικά αστικά κέντρα τα επόμενα χρόνια, αρκεί να διαμορφωθεί έγκαιρα ένα λειτουργικό και ξεκάθαρο ρυθμιστικό πλαίσιο, που να ευνοεί τον υγιή ανταγωνισμό και την καινοτομία. Η σύγχρονη μετακίνηση δεν είναι πια μόνο ζήτημα απόστασης, αλλά και επιλογής: πώς, πότε και με ποιον τρόπο θα κινηθεί κάποιος. Καθώς οι πόλεις αναζητούν λύσεις στις προκλήσεις της κινητικότητας, αυξάνεται η αξία των υπηρεσιών που σχεδιάζονται με γνώμονα την ευελιξία, την τεχνολογία και -τελικά- τον ίδιο τον επιβάτη.