Μόλις 4 στους 10 Έλληνες γιατρούς ξέρουν πώς να χειριστούν τα συναισθήματα ενός ασθενή

«Έλλειμμα», και μάλιστα μεγάλο, καταγράφεται στην επικοινωνία επαγγελματιών υγείας και ασθενών στην Ευρώπη. Η επιστημοσύνη και η κατάρτιση των επαγγελματιών σε θέματα υγείας μοιάζουν αντιστρόφως ανάλογες με τις εξίσου σημαντικές δεξιότητες επικοινωνίας που (πρέπει να) έχουν στη σχέση τους με τους ασθενείς. Είναι ενδεικτικό πως εννέα στους 10 επαγγελματίες υγείας θεωρούν απαραίτητη την εκπαίδευση τους στις δεξιότητες επικοινωνίας και ζητούν να μην περιορίζεται στον βασικό κύκλο σπουδών. 

Τη δυσλειτουργία στη σχέση λειτουργού υγείας-ασθενή αποτυπώνουν τα αποτελέσματα ευρωπαϊκής μελέτης η οποία παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συμπόσιο με θέμα «Επικοινωνία της Υγείας: Εκπαίδευση, προκλήσεις και δυνατότητες για τον Επαγγελματία Υγείας» (H-Com), που διοργάνωσε πρόσφατα το Ινστιτούτο Prolepsis στην Αθήνα. Στην έρευνα συμμετείχαν 702 επαγγελματίες υγείας (ιατροί, νοσηλευτές και εκπρόσωποι άλλων επαγγελμάτων του κλάδου) από τις χώρες των εταίρων του προγράμματος (Ελλάδα, Ισπανία, Κύπρος, Γερμανία, Πολωνία) και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως Ιταλία, Πορτογαλία κ.ά.

Περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες (54%) στην έρευνα δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα στην επικοινωνία με τους ασθενείς κατά τη διάρκεια
της καθημερινής κλινικής πρακτικής, ενώ πολύ συχνά δηλώνει ότι συναντά προβλήματα το 10%. Τα θέματα στα οποία οι γιατροί επιζητούν επιπλέον δεξιότητες και κατάρτιση είναι η διαχείριση συναισθημάτων άγχους, απογοήτευσης ή φόβου των ασθενών και η ανακοίνωση δυσάρεστων νέων. 

Επίσης, οι επαγγελματίες υγείας δηλώνουν ότι τα βασικότερα εμπόδια στηναποτελεσματική επικοινωνία τους με τους ασθενείς στην πρωτοβάθμια φροντίδια υγείας είναι ο φόρτος εργασίας, η κόπωση, ο περιορισμένος χρόνος, τα γλωσσικά εμπόδια και η έλλειψη κατάρτισης σε δεξιότητες επικοινωνίας. Η πλειονότητα ζητεί επιπλέον γνώση σε αυτο το θέμα, ενώ ένας στους τέσσερις υποστηρίζει ότι η δυνατότητα κατάρτισης θα πρέπει να είναι συνεχής και να μην περιορίζεται στον βασικό κύκλο σπουδών.

Οι ελλείψεις των Ελλήνων γιατρών και νοσηλευτών

Σύμφωνα με την έρευνα, παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις στην κατάρτιση των επαγγελματιών υγείας (και) στην Ελλάδα στον τομέα των δεξιοτήτων επικοινωνίας. Συγκεκριμένα, οι επαγγελματίες υγείας στην Ελλάδα δηλώνουν σε ποσοστό μόλις 38,6% ότι έχουν λάβει σχετική εκπαίδευση στην επικοινωνία της υγείας (κυρίως κατά τη διάρκεια των σπουδών τους και αυτό σε εξαιρετικά περιορισμένο επίπεδο). Το αντίστοιχο ποσοστό στην Κύπρο είναι 72%, ενώ στη Γερμανία και την Ισπανία 66,7%.

Στο Συμπόσιο συμμετείχαν εξειδικευμένοι επιστήμονες από την Ελλάδα και την Ευρώπη, εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών και του ακαδημαϊκού χώρου, καθώς και επαγγελματίες υγείας. Οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν την ανάγκη ανάπτυξης και ενίσχυσης των δεξιοτήτων επικοινωνίας των επαγγελματιών υγείας τόσο σε επίπεδο προγραμμάτων σπουδών όσο και μέσω της συνεχούς επιμόρφωσης.

Η κυρία Αθηνά Λινού, Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Prolepsis δήλωσε για το θέμα: «Η επικοινωνία στον τομέα της υγείας έχει αναγνωριστεί ως αναπόσπαστο μέρος της κλινικής ιατρικής και της δημόσιας υγείας, ενώ διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της σχέσης μεταξύ του επαγγελματία υγείας και του ασθενούς. Με το Ινστιτούτο Prolepsis ξεκινάμε μία μεγάλη προσπάθεια για να καλύψουμε ένα τεράστιο κενό στην εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας που υπάρχει στην Ελλάδα, αξιοποιώντας τα εκπαιδευτικά εργαλεία του H-Com και την πολύτιμη εμπειρία από τη συμμετοχή μας σε αυτό το καινοτόμο πρόγραμμα».
 
Μεταξύ άλλων συζητήθηκαν προβλήματα επικοινωνίας και μεθοδολογία αντιμετώπισης σχετικά με ασθενείς με χρόνια προβλήματα υγείας και προβλήματα της ψυχικής υγείας. Παρουσιάστηκαν επίσης θεματικές που αφορούν στην επικοινωνία με ειδικές ομάδες ασθενών (πρόσφυγες, ηλικιωμένοι, παιδιά/νέοι), καθώς και στην επικοινωνία της υγείας στον χώρο εργασίας.