Πώς μιλάμε στο παιδί για την οικονομική κρίση

Το επίπεδο διαβίωσης στις περισσότερες οικογένειες της χώρας μας την εποχή του μνημονίου έχει υποβαθμιστεί σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Οι αλλαγές ήταν καταιγιστικές στις οικογένειες με την εμφάνιση αλλαγών στη συμπεριφορά του γονιού, ο οποίος ξαφνικά έμεινε χωρίς δουλειά. Η αλλαγή αυτή στη συμπεριφορά, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να μεταφράζεται σε πολλά νεύρα, τάσης απομόνωσης, ψυχρότητα ή στο χειρότερο σενάριο βίαιη συμπεριφορά. Η κατάσταση εντείνεται ακόμη περισσότερο όταν έχουν μείνει και οι δύο άνεργοι.

Οι γονείς αναρωτιούνται για το πώς πρέπει να προσεγγίσουν τα παιδιά τους ώστε να τα βοηθήσουν να αποδεχτούν τα νέα δεδομένα. Επίσης συχνά σκέφτονται πως είναι καλύτερο να μην τους πουν ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα γιατί θεωρούν ότι δεν πρόκειται να το καταλάβουν.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα παιδιά είναι και αυτά θύματα της κρίσης και αποδέκτες τους άγχους και της θλίψης που βιώνουν οι γονείς για την παρούσα κατάσταση. Από την άλλη ο ίδιος ο γονιός νιώθει συχνά πολύ άσχημα καθώς δεν μπορεί να παρέχει στο παιδί του αυτά που του ζητάει, ακόμη και βασικά είδη πρώτης ανάγκης σε πολλές περιπτώσεις. Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση; Η ψυχολόγος Αθηνά Στεφανάτου από το Ιατρείο Καρδιακής Αποκατάστασης, Β' Καρδιολογική Κλινική Π.Γ.Ν. ΑΤΤΙΚΟΝ, συμβουλεύει:

-Ποιος είναι ο στόχος; Να κάνω γνωστή την καινούρια πραγματικότητα και ταυτόχρονα να δημιουργήσω ένα πέπλο προστασίας στο παιδί.

-Στα μικρότερα παιδιά, μέχρι την ηλικία των 6 χρόνων, φτάνει να εξηγήσουμε τι δεν θα μπορούμε να κάνουμε ή να αγοράσουμε αυτόν τον καιρό. Να τονίσουμε ότι δεν είναι τιμωρία αλλά δυσκολία της μαμάς ή του μπαμπά αυτόν τον καιρό.

-Στα παιδιά του σχολείου μην τραγικοποιείτε την κατάσταση. Οι φόβοι και οι ανασφάλειες εντείνονται σε αυτές τις ηλικίες. Φαίνεται να είναι επίσης σημαντικός ο ρόλος των δασκάλων που έρχονται σε καθημερινή επαφή με τους μαθητές τους. Ολιγάρκεια, η μη σπατάλη, η υποτίμηση της σπουδαιότητας των υλικών αναγκών, η αποταμίευση, η αλληλοβοήθεια είναι αξίες που έχουν να μαθευτούν από την αρχή. Ας ξεκινήσουμε από την επανένταξη του παιδιού που απομονώνεται επειδή ξαφνικά δεν μπορεί να αγοράσει ούτε ένα κουλούρι από το κυλικείο.

-Στην εφηβεία είναι απαραίτητη η συχνή κουβέντα. Ένας έφηβος εάν βρίσκεται σε μία παρέα και ξαφνικά αισθανθεί ανεπαρκής στα οικονομικά σε σχέση με τα άλλα παιδιά αισθάνεται άσχημα και μπορεί να αποκτήσει συμπλέγματα και τάσεις μελαγχολίας. Επικοινωνία, λοιπόν και τονίστε την προσωρινότητα της κατάστασης.

- Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα που παρουσιάζεται έχει να κάνει με την πολυπολιτισμικότητα στα σχολεία. Το ελληνόπουλο, ο γονέας του οποίου έχασε τη δουλειά του, κατηγορεί τον συμμαθητή του που είναι από άλλη χώρα, ότι του την πήρε ο δικός του γονέας. Ευκαιρία να μάθουμε στα παιδιά την έννοια του ρατσισμού και πως να τον αποφεύγουν.

«Τα παιδιά», καταλήγει η κ. Στεφανάτου, «φαίνεται να έχουν γίνει πολύ πιο επιθετικά, πιο απείθαρχα, πιο ευερέθιστα και ως άμεση προέκταση πιο βίαια. Βία όχι απαραίτητα σωματική, αλλά κυρίως λεκτική και κατά βάση στις μεταξύ τους σχέσεις. Πηγάζουν αυτά από την οικονομική κατάσταση που βιώνουν στο σπίτι τους; Τα παιδιά μιμούνται τους γονείς. Ας τους παρέχουμε τουλάχιστον ειρήνη».