Η Κομισιόν θα υποβάλει «μήνυση» στο Ηνωμένο Βασίλειο!

Ένα ακόμα επεισόδιο στη σουρεαλιστική παράσταση του Brexit εξελίσσεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να υποβάλει «μήνυση» στο Ηνωμένο Βασίλειο λόγω της άρνησης του Μπόρις Τζόνσον να προτείνει υποψήφιο Επίτροπο για την επόμενη Κομισιόν.

Tο εκτελεστικό όργανο της ΕΕ «ως θεματοφύλακας των Συνθηκών, έστειλε σήμερα επίσημη προειδοποιητική επιστολή στο Ηνωμένο Βασίλειο για παραβίαση των υποχρεώσεών της βάσει της Συνθήκης ΕΕ, μη υποδεικνύοντας υποψήφιο για τη θέση του Επιτρόπου της ΕΕ».

Η συγκεκριμένη διαδικασία, γνωστή ως «διαδικασία επί παραβάσει», προβλέπεται από τις Συνθήκες όταν ένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν εφαρμόζει το Δίκαιο της ΕΕ. Η απόφαση του πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον να μην προτείνει Επίτροπο για την Κομισιόν της κυρίας φον ντερ Λάιεν, παρόλο που η χώρα εξακολουθεί να αποτελεί κράτος μέλος της ΕΕ δημιουργεί ένα νομικό κενό. Η Συνθήκη της Λισαβόνας όρισε ότι, από 1ης Νοεμβρίου 2014, ο αριθμός των Επιτρόπων θα αντιστοιχούσε στα δύο τρίτα του αριθμού των κρατών- μελών. Παράλληλα εισήγαγε ένα στοιχείο ευελιξίας, επιτρέποντας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να καθορίζει τον αριθμό των μελών της Επιτροπής. Το 2013 οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ αποφάσισαν ότι «η Επιτροπή θα απαρτίζεται από αριθμό μελών, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της και του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, ίσο με τον αριθμό των κρατών μελών».

Συνεπώς, το Ηνωμένο Βασίλειο οφείλει να προτείνει έναν Επίτροπο καθώς σε άλλη περίπτωση μπορεί να αμφισβητηθεί η νομιμότητα ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η άρνηση του Μπόρις Τζόνσον να προτείνει Επίτροπο, παρόλο που η χώρα του, ύστερα από δικό του αίτημα, εξακολουθεί να αποτελεί κράτος  μέλος της ΕΕ, ενδέχεται να παραβιάζει το Δίκαιο της ΕΕ. Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποστέλλει επίσημη επιστολή ζητώντας περισσότερες πληροφορίες από το Λονδίνο, το οποίο με τη σειρά του πρέπει να αποστείλει αιτιολογημένη απάντηση εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, συνήθως 2 μηνών. Στη συνέχεια και εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που υπέχει από το δίκαιο της Ένωσης, έχει δικαίωμα να διαβιβάσει αιτιολογημένη γνώμη: πρόκειται για επίσημο αίτημα συμμόρφωσης με το δίκαιο της ΕΕ. Αν το κράτος μέλος εξακολουθεί να μην συμμορφώνεται, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το οποίο μπορεί να επιβάλει πρόστιμο στο εν λόγω κράτος μέλος. Οι περισσότερες περιπτώσεις επιλύονται χωρίς να χρειαστεί η προσφυγή στο Δικαστήριο.

Ωστόσο η διαδικασία επί παραβάσει μπορεί να διαρκέσει πολλούς μήνες ή χρόνια κάτι που σημαίνει ότι η Βρετανία μπορεί να έχει εγκαταλείψει την ΕΕ ή να ορίσει έναν Επίτροπο προτού η υπόθεση φθάσει σε αυτό το σημείο. Παράλληλα, οι νομικές υπηρεσίες των τριών κυρίων θεσμικών οργάνων της ΕΕ (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Κομισιόν, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) προσπαθούν να βρουν την κατάλληλη ερμηνεία των Συνθηκών ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα παράτασης της θητείας της Επιτροπής Γιούνκερ, ενδεχομένως και μέχρι τον Ιανουάριο του 2020. Εκτός από το γεγονός ότι ο Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ αναρρώνει μετά από μια δύσκολη επέμβαση για ανεύρυσμα, η πιθανότητα η κυρία φον ντερ Λάιεν να χρειαστεί να περιμένει δύο μήνες, θα αποτελούσε ένα ακόμα πλήγμα στην αξιοπιστία της ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, μια ακόμα λύση θα μπορούσε να ήταν μια επίσημη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με την οποία θα μειώνεται ο αριθμός των μελών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.