Κίνδυνος για σύρραξη στην Αρκτική

Η κλιματική αλλαγή και ο ανταγωνισμός για πρόσβαση σε φυσικούς πόρους θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε σύρραξη στην Αρκτική, προειδοποίησε ένας από τους πλέον υψηλόβαθμους αξιωματούχους του ΝΑΤΟ.
Παραμονή συνομιλιών με θέμα την περιβαλλοντική ασφάλεια στον Αρκτικό Ωκεανό, ο ελληνικής καταγωγής Ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης, επικεφαλής των συμμαχικών δυνάμεων της Ευρώπης, σημείωσε ότι έως σήμερα «οι αντιπαραθέσεις στο Βορρά έχουν αντιμετωπιστεί ειρηνικά». Προειδοποίησε ωστόσο ότι «η κλιματική αλλαγή θα μπορούσε τα επόμενα χρόνια να μεταβάλει τις ισορροπίες στον αγώνα του πειρασμού για την εκμετάλλευση περισσότερων εύκολα προσβάσιμων φυσικών πόρων».

Οι ΝΑΤΟϊκές συνομιλίες με τη συμμετοχή της Ρωσίας έχουν ως στόχο την έναρξη διαλόγου με τη Μόσχα προκειμένου να αποφευχθεί ένας δεύτερος Ψυχρός Πόλεμος για τον ορυκτό πλούτο της Αρκτικής. Κατά το Ναύαρχο Σταυρίδη, ο ρόλος των στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή θα πρέπει να περιοριστεί στην παροχή βοήθειας που σχετίζεται με εμπορικά ή οικονομικά συμφέροντα, ενώ οι ηγέτες οφείλουν να «διασφαλίσουν ότι η Αρκτική θα παραμείνει ζώνη συνεργασίας, αντί να ακολουθήσουν την παγωμένη πλαγιά που θα τους οδηγήσει σε μια ζώνη ανταγωνισμού ή, ακόμη χειρότερα, σε μια εμπόλεμη ζώνη».

Το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική που καθιστά όλο και ευκολότερη την πρόσβαση στον ορυκτό της πλούτο, έχει δώσει νέα ώθηση στη συζήτηση γύρω από ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο. Πρόσφατα η Cairn Energy ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε για πρώτη φορά πετρέλαιο ανοιχτά της Γροιλανδίας. Ντόπιοι και επενδυτές χαιρέτισαν την εξέλιξη, ενώ οικολογικές οργανώσεις εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους, ιδιαίτερα όταν ο όμιλος γνωστοποίησε ότι τα κοιτάσματα θα δοθούν προς εκμετάλλευση.

Οι Ρώσοι ηγέτες από την άλλη ουδέποτε έκρυψαν τις βλέψεις τους για το Βόρειο Πόλο και το φυσικό του πλούτο. Όποιος είχε αμφιβολίες, πείστηκε το 2007 με την παράτολμη τοποθέτηση ρωσικής σημαίας στο βυθό της Αρκτικής, που σηματοδότησε και επίσημα την έναρξη του αγώνα για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της. Πριν από λίγες ημέρες, σε διάσκεψη στη Μόσχα, ο πρωθυπουργός Βλαντίμιρ Πούτιν εξέπληξε τους συνέδρους όταν –δίπλα στον 71χρονο εξερευνητή, ο οποίος είχε τοποθετήσει τη σημαία- δήλωσε ότι η Αρκτική θα πρέπει να αποτελέσει «ζώνη ειρήνης και συνεργασίας» και ότι η χώρα του μπορεί να μοιραστεί την περιοχή με τις άλλες τέσσερις χώρες που διεκδικούν μερίδιο (ΗΠΑ, Καναδά, Δανία και Νορβηγία) βάσει του διεθνούς δικαίου.

Παρά την ασυνήθιστα διαλλακτική γλώσσα ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι να βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ εθνικών συμφερόντων και του κοινού συμφέροντος, προς όφελος ολόκληρης της ανθρωπότητας. Όπως άλλωστε σημειώνει ο Ναύαρχος Σταυρίδης με ένα λογοπαίγνιο, «το λιώσιμο των πάγων είναι ένα ζήτημα, το οποίο προκαλεί ανησυχία παγκοσμίως γιατί έχει τη δυνατότητα να μεταβάλει τη γεωπολιτική ισορροπία στην Αρκτική που έως σήμερα βρισκόταν παγωμένη στο χρόνο».