Τουρκία: Πέντε χρόνια από τις διαμαρτυρίες στο πάρκο Γκεζί

Η Γκαγιέ Μποράλιογλου κοιτάει την πλατεία Ταξίμ. Εργάτες δουλεύουν εντατικά για την κατασκευή ενός νέου τζαμιού. Θα πάρει τη θέση του πολιτιστικού κέντρου Κεμάλ Ατατούρκ, μιας πρώην όπερας και συμβόλου μιας Τουρκίας με ευρωπαϊκό προσανατολισμό.

Η Γκαγιέ είναι συγγραφέας. «Μετά το πάρκο Γκεζί τα κατέστρεψαν όλα εδώ. Οι δρόμοι, τα δέντρα που κάποτε ήταν εδώ δεν υπάρχουν πλέον. Είναι μόνο μπετόν».

Πραγματικά τίποτα δεν θυμίζει πλέον στην καρδιά της πόλης ότι πριν από πέντε χρόνια γίνονταν εδώ μαζικές διαδηλώσεις. «Το Γκεζί είχε μια δική του ενέργεια, ήταν μια εξέγερση, αλλά είχε και πολύ χιούμορ. Ήταν η ελπίδα μας για μια άλλη Τουρκία» λέει η Γκαγιέ Μποράλιογλου.

Την άνοιξη του 2013 χιλιάδες άνθρωποι σε όλη τη χώρα διαδήλωναν κατά της αυταρχικής πολιτικής του Ταγίπ Ερντογάν και του κόμματός του AKP. Αριστεροί, εθνικιστές, οπαδοί ποδοσφαίρου, Κούρδοι, γυναίκες με μαντήλα – η τουρκική κοινωνία σε μια σπάνια επίδειξη ενότητας. Αφορμή για τις διαδηλώσεις ήταν τα οικοδομικά σχέδια της κυβέρνησης σε ένα πάρκο κοντά στη γνωστή πλατεία Ταξίμ. Ο Ερντογάν ήθελε να μετατρέψει ένα πρώην οθωμανικό στρατόπεδο -που κατεδαφίστηκε το 1940- μεταξύ άλλων και σε εμπορικό κέντρο.

Οι διαδηλωτές κατέλαβαν το πάρκο και κατασκήνωσαν με σκηνές μέρα-νύχτα στο χώρο. Η Γκαγιέ Μποραλιόγλου επισκεπτόταν και αυτή συχνά το χώρο. «Συνάντησα εδώ πολλούς παλιούς φίλους. Σε μια γωνιά μαγείρευαν, σε μια άλλη χόρευαν. Όλοι βοηθούσαν όλους, χωρίς λεφτά. Ήμασταν ευτυχισμένοι».

Με όπλο τις σκέψεις και τα μολύβια

Παρά τις επιθέσεις της αστυνομίας με αντλίες νερού και δακρυγόνα οι συγκεντρωμένοι παρέμειναν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο πάρκο. Οι φωτογραφίες έκαναν τον γύρο του κόσμου και ο Ερντογάν αποκαλούσε τους συγκεντρωμένους «τρομοκράτες».

Πόση πραγματικά αποδοχή είχε όλη αυτή η διαμαρτυρία στην τουρκική κοινωνία δεν είναι σαφές. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Konda, το 40% των ερωτηθέντων θεωρούσε πως οι διαμαρτυρίες είχαν στόχο «έναν δημοκρατικό αγώνα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία». Ωστόσο πάνω από το 50% διέκρινε «μια θεωρία συνομωσίας εναντίον της Τουρκίας». Μια θεωρία πάντως που την πίστευαν περισσότερο οι οπαδοί του AKP.

Οι συγκεντρώσεις στο τέλος διαλύθηκαν βίαια. Πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πάνω από 8.000 τραυματίστηκαν. Από τότε απαγορεύθηκαν και οι διαδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ ενώ διευρύνθηκαν οι εξουσίες του προέδρου Ερντογάν.

Η Γκαγιέ Μποραλιόγλου δηλώνει πως «μερικοί από εμάς είναι στη φυλακή. Πολλοί έχασαν τη δουλειά τους ή έφυγαν για το εξωτερικό. Καλλιτέχνες, ακαδημαϊκοί, διανοούμενοι εγκατέλειψαν την Τουρκία και ζουν τώρα στη Γερμανία. Δεν πειράζει όμως, εμείς έχουμε τις σκέψεις μας και τα μολύβια μας και θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε».

Πηγή: Deutsche Welle