Απειλούν να φύγουν από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο οι χώρες της Αφρικής

Πολλές αφρικανικές χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο μιας συντονισμένης αποχώρησης τους από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης, αν δεν υπάρξουν μεταρρυθμίσεις που θα αντιμετωπίζουν την μεροληψία, όπως την χαρακτηρίζουν, του Δικαστηρίου εναντίον κρατών της αφρικανικής Ηπείρου, σύμφωνα με ένα έγγραφο που φέρνει στην δημοσιότητα το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.

Σχεδόν το ένα τρίτο των 124 μελών που απαρτίζουν το ΔΠΔ είναι χώρες της Αφρικής και μια μαζική αποχώρηση τους θα πλήξει το Δικαστήριο που μέχρι σήμερα δεν έχει εκπληρώσει τις προσδοκίες να μην μένουν ατιμώρητοι εγκληματίες πολέμου και δράστες γενοκτονιών.

Τρεις αφρικανικές χώρες δήλωσαν την πρόθεση τους πέρσι να αποχωρήσουν από το ΔΠΔ, το μόνιμο δικαστικό όργανο αρμόδιο για ποινική δίωξη προσώπων για το έγκλημα της γενοκτονίας, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εγκλήματα πολέμου και το έγκλημα της επίθεσης, υποστηρίζοντας ότι διώκει κατά τρόπο μεροληπτικό και άδικο εγκλήματα στην Αφρική.

Το ΔΠΔ, στα 15 χρόνια λειτουργίας του, έχει απαγγείλει κατηγορίες μόνο σε Αφρικανούς, εκ των οποίων στους προέδρους της Κένυας και του Σουδάν, παρόλο που έχει ανοίξει δικαστικές υποθέσεις για εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί στην Ανατολική Ευρώπη, την Μέση Ανατολή και την Νότια Αμερική.

Στο προσχέδιο του εγγράφου που διανεμήθηκε σε ανώτερους αξιωματούχους της Αφρικανικής Ένωσης ενόψει της συνόδου του οργανισμού την επόμενη εβδομάδα, αναπτύσσεται μια «στρατηγική αποχώρησης» για τα κράτη–μέλη του Δικαστηρίου που πρόκειται να ακολουθηθεί στην περίπτωση που οι μεταρρυθμίσεις που ζητούν τα αφρικανικά κράτη δεν προχωρήσουν.

Σύμφωνα με το προσχέδιο, οι αφρικανικές χώρες καλούν για «δίκαιη και αδιάβλητη» απονομή διεθνούς δικαιοσύνης που δεν θα δεσμεύεται από «δύο μέτρα και δύο σταθμά», σε μια αναφορά στις προτάσεις για την ίδρυση ενός δικαστηρίου για εγκλήματα πολέμου στην Αφρική.

Τα κράτη που γίνονται στόχος από το ΔΠΔ θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να ζητούν την αναβολή δίωξης, όπως αναφέρεται. Ανώτερος αξιωματούχος επιβεβαίωσε την γνησιότητα του προσχεδίου. Οι περισσότερες από τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις για να εγκριθούν θα χρειαστεί να έχουν την στήριξη των 2/3 από τα μέλη του Δικαστηρίου.

Η αποτυχημένη προσπάθεια του ΔΠΔ πριν από δύο χρόνια να καταδικάσει τον Κενυάτη προέδρο Ουχούρου Κενιάτα, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που φέρονται να διαπράχθηκαν στις μετεκλογικές ταραχές που ξέσπασαν την περίοδο 2007-2008, προκάλεσε διαδηλώσεις σε όλη την αφρικανική Ήπειρο. Η Νότια Αφρική, η Γκάμπια και το Μπουρούντι ανακοίνωσαν πέρσι ότι θα αποχωρήσουν από το ΔΠΔ.
Η εισαγγελέας του ΔΠΔ Φάτου Μπενσούντα κάλεσε χθες τα κράτη–μέλη να στηρίξουν το Δικαστήριο και εξέφρασε την ελπίδα ότι η Γκάμπια, χώρα καταγωγής της, θα επανεξετάσει την απόφαση αποχώρησης της.

Όπως τόνισε στο Ρόιτερς τα κράτη που επεξεργάζονται την αποχώρηση τους επιχειρούν να προστατεύσουν τους εαυτούς τους από την απονομή δικαιοσύνης. Οι υπερασπιστές του Δικαστηρίου διαρκώς υπερθεματίζουν ότι η εστίαση του ΔΠΔ σε υποθέσεις στην Αφρική αντικατοπτρίζει την μεγάλη συχνότητα διάπραξης σοβαρών εγκλημάτων πολέμου στην Ήπειρο και την αδυναμία του δικαστικού συστήματος των χωρών αυτών.

Παρά την έντονη στήριξη της πλειονότητας των δυτικών χωρών, το ΔΠΔ έχει αποδειχθεί ανίσχυρο να αντιμετωπίσει μερικές από τις μεγαλύτερες και πιο αιματηρές συγκρούσεις στην υφήλιο, όπως το συριακό πόλεμο.