11 χρόνια από τους ΝΑΤΟϊκούς βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία

Ήταν 24 Μαρτίου του 1999, λίγο πριν από τις οχτώ η ώρα το βράδυ και τα  ΝΑΤΟϊκά αεροσκάφη, ύστερα από διαταγή του Γενικού Γραμματέα της βορειοατλαντικής συμμαχίας, Χαβιέρ Σολάνα, άρχισαν να πλήττουν στόχους στο χώρο της Γιουγκοσλαβίας. Είχαν προηγηθεί διαπραγματεύσεις στο Ραμπουγιέ και το Παρίσι, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, που δεν απέδωσαν καρπούς.

Οι βομβαρδισμοί διήρκησαν 78 ημέρες, μέχρι την υπογραφή της "στρατιωτικο-τεχνικής συμφωνίας του Κουμάνοβο", με την οποία το καθεστώς Μιλόσεβιτς αποδέχθηκε την είσοδο των ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων στο Κόσοβο και την αποχώρηση των δυνάμεων ασφαλείας της Γιουγκοσλαβίας.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις διαφόρων πηγών, στους βομβαρδισμούς σκοτώθηκαν 1.002 στρατιώτες και 2.500 άμαχοι πολίτες, ενώ τραυματίστηκαν 12.500 άνθρωποι. Τα αεροσκάφη 19 χωρών, που συμμετείχαν στην επιχείρηση "Ευσπλαχνικός άγγελος", έριξαν συνολικά 70.000 τόνους πολεμικό υλικό, καταστρέφοντας όλα τα στρατόπεδα του γιουγκοσλαβικού στρατού, τα περισσότερα εργοστάσια, 42 γέφυρες, ενώ υπέστησαν ζημιές σχολεία, νοσοκομεία και ιστορικά μνημεία. Ομάδα Σέρβων οικονομολόγων εκτίμησε πως οι ζημιές ανέρχονται σε 29,6 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τυπικά, οι βομβαρδισμοί τερματίστηκαν στις 10 Ιουνίου με την ψήφιση, από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, της διακήρυξης 1244, με την οποία το Κόσοβο τίθεται υπό καθεστώς διεθνούς προτεκτοράτου, αναγνωρίζονται ωστόσο τα κυριαρχικά δικαιώματα της Σερβίας στην περιοχή.

Στις 12 Ιουνίου, άρχισε η είσοδος ξένων στρατευμάτων στο Κόσοβο και η αποχώρηση του γιουγκοσλαβικού στρατού και της σερβικής αστυνομίας. Στην διεθνή στρατιωτική δύναμη, υπό την ονομασία KFOR, συμμετείχαν 36 χώρες και συνολικά στο Κόσοβο εισήλθαν 37.200 ξένοι στρατιώτες.

Τις πρώτες ημέρες μετά την είσοδο των ξένων στρατευμάτων, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του UNHCR επέστρεψαν στο Κόσοβο 800.000 Αλβανοί, που διώχθηκαν από το καθεστώς Μιλόσεβιτς και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους 230.000 Σέρβοι.

Σε πράξεις βίας κατά του σερβικού πληθυσμού, τον πρώτο χρόνο της διοίκησης του ΟΗΕ, σκοτώθηκαν 927 Σέρβοι, ενώ αγνοείται η τύχη περίπου 1.500 Σέρβων. Σύμφωνα με στοιχεία της κυβέρνησης του Κοσόβου, από τους Σέρβους που εγκατέλειψαν την περιοχή επέστρεψαν μόνο 18.000 ενώ υπολογίζεται ότι, σήμερα, στο Κόσοβο ζουν περίπου 80.000 Σέρβοι.

Στις 17 Φεβρουαρίου του 2008, η βουλή του Κοσόβου κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία που έχει αναγνωριστεί, μέχρι σήμερα, από 65 χώρες. Η Σερβία δεν αποδέχεται την ανεξαρτησία του Κοσόβου και προσέφυγε στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης, ζητώντας γνωμοδοτική απόφαση, η οποία αναμένεται να ληφθεί μέσα στο 2010.