Ο Φρανσουά Φιγιόν ίσως αποδειχθεί «δύσκολος» εταίρος για την Μέρκελ

Το 2007, στην πρώτη επίσκεψή του στο Βερολίνο ως πρωθυπουργός της Γαλλίας, ο Φρανσουά Φιγιόν χάρισε στην Άνγελα Μέρκελ ένα παλαιό αντίτυπο της «Ραδιενέργειας», του βιβλίου που έγραψε μια από τις γυναίκες που θαυμάζει η καγκελάριος, η συνάδελφός της (όσον αφορά τις επιστημονικές σπουδές τους) Μαρί Κιουρί.

Το βιβλίο, που σήμερα εκτίθεται στην καγκελαρία, στο Βερολίνο, είναι ένα σύμβολο της γαλλογερμανικής φιλίας και θυμίζει ότι ο Φιγιόν, ο επικρατέστερος πλέον για το χρίσμα της δεξιάς στις προεδρικές εκλογές μετά την απρόσμενη νίκη του στον πρώτο γύρο, την Κυριακή, είναι γνωστός στη Γερμανία.

Ιδίως στο ζήτημα των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, όπου ο Φιγιόν προτείνει μια προσέγγιση που περιλαμβάνει βαθιές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, θεωρείται από τη γερμανική κυβέρνηση ως σύμμαχος. Όμως σε άλλα θέματα, από τη Ρωσία και την Τουρκία μέχρι το μεταναστευτικό και την Ευρώπη, ο Φιγιόν μπορεί να αποδειχτεί πιο «δύσκολος» εταίρος για τη Μέρκελ η οποία, λίγες ώρες νωρίτερα, ανακοίνωσε ότι θα είναι και πάλι υποψήφια για την Kαγκελαρία.

Η Γερμανία και η Γαλλία είναι οι κινητήριες δυνάμεις της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης εδώ και μισό αιώνα. Και πιθανότατα θα αναλάβουν να καθοδηγήσουν την Ευρώπη και σε αυτήν την «υπαρξιακή κρίση» που πυροδοτείται από την απόφαση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επί μήνες, το περιβάλλον της Μέρκελ άφηνε να εννοηθεί ότι ο Αλέν Ζιπέ, ο πρώην πρωθυπουργός που ήρθε δεύτερος στον πρώτο γύρο των προκριματικών την Κυριακή, με μεγάλη διαφορά από τον Φιγιόν, αντιπροσωπεύει την καλύτερη ελπίδα για αυτόν τον αγώνα.

Όπως και η Μέρκελ, ο Ζιπέ είναι ένας αφοσιωμένος φιλοευρωπαίος πολιτικός. Είναι μια φωνή μετριοπάθειας σε ζητήματα όπως η μετανάστευση και η εθνική ταυτότητα, ενώ υποστηρίζει και μια σκληρή γραμμή απέναντι στη Ρωσία, σαν τη στάση που τηρεί το Βερολίνο. Όμως καθώς οι ελπίδες του Ζιπέ να κερδίσει το χρίσμα φαντάζουν πλέον πολύ μακρινές, η Γερμανία θα πρέπει να αρχίσει να προετοιμάζεται για έναν πρόεδρο που είναι πιθανόν να τηρήσει αποστάσεις από το Βερολίνο σε μια σειρά σημαντικών θεμάτων.

«Η πρώτη αντίδραση του Βερολίνου είναι η ανακούφιση. Ο Φιγιόν τάσσεται υπέρ των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που η Γερμανία θέλει να δει» εξήγησε η Κλερ Ντεμεσμέ του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (DGAP) του Βερολίνου. «Αλλά αν το δούμε λίγο βαθύτερα, είναι σαφές ότι δεν θα είναι ένας εύκολος εταίρος», πρόσθεσε.

Ο 62χρονος Φιγιόν, που είναι τέσσερις μήνες μεγαλύτερος από τη Μέρκελ, ανέπτυξε στενή σχέση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν την εποχή που και οι δύο ήταν πρωθυπουργοί (2008-2012). Προκάλεσε έκπληξη μάλιστα πριν από μερικά χρόνια, όταν σε μια ομιλία του τον προσφώνησε ως «Αγαπητό Βλαντίμιρ». Έχει ασκήσει κριτική στον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ επειδή ευθυγραμμίστηκε με τις ΗΠΑ και τη Γερμανία εναντίον της Ρωσίας και, όπως και ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, θέλει στενότερη συνεργασία με τον Πούτιν για να επιλυθεί η συριακή κρίση.

Στο μεταναστευτικό, οι θέσεις του Φιγιόν μπορεί να βρίσκονται πιο κοντά σε εκείνες των ηγετών της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. Άλλωστε, έχει κατηγορήσει τη Μέρκελ ότι υποτίμησε τον ισλαμιστικό κίνδυνο με την απόφασή της να επιτρέψει σε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες να μπουν στη Γερμανία πέρσι. Και επιπλέον, ασκεί κριτική στη συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών.

Η «ανακούφιση» του Βερολίνου οφείλεται και σε μια άλλη αιτία: τον αποκλεισμό του Νικολά Σαρκοζί από τον δεύτερο γύρο των προκριματικών. Μεταξύ 2007-2012 η Μέρκελ και ο Σαρκοζί συνεργάστηκαν πολύ στενά για να αντιμετωπίσουν τις δύο οικονομικές κρίσεις, μία παγκόσμια και μία της Ευρωζώνης, τόσο που το "δίδυμο" απέκτησε το παρατσούκλι «Μερκοζί».

Ωστόσο, η σχέση αυτή ήταν ανέκαθεν ταραχώδης και οι Γερμανοί δεν έβλεπαν με συμπάθεια την υποψηφιότητα του Σαρκοζί για δύο διαφορετικούς λόγους: αφενός επειδή ο πρώην πρόεδρος έχει υιοθετήσει "επικίνδυνα λαϊκιστικές θέσεις" –κατά την άποψη του Βερολίνου– στο μεταναστευτικό και αφετέρου επειδή φοβούνταν ότι θα δυσκολευόταν να κερδίσει τη Μαρίν Λεπέν, την ηγέτιδα του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου, αν οι δυο τους βρίσκονταν αντιμέτωποι στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Ο κίνδυνος αυτός περιορίζεται με τον Φιγιόν. Μια δημοσκόπηση, τον Σεπτέμβριο, έδειξε ότι σε μια θεωρητική αναμέτρηση μεταξύ τους θα κέρδιζε εύκολα τη Λεπέν, με ποσοστό 61%.

Ορισμένοι Γερμανοί αξιωματούχοι ανησυχούν πάντως ότι η οικονομική ατζέντα του Φιγιόν –όπως η περικοπή 500.000 θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα μέσα σε μια πενταετία– θα τον φέρει σε ευάλωτη θέση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.

«Εγώ προσωπικά ανέκαθεν προτιμούσα τον Ζιπέ επειδή έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες να προσελκύσει ψήφους τόσο από τα δεξιά όσο και από τα αριστερά εναντίον της Λεπέν», είπε ένας Γερμανός διπλωμάτης.

«Αν ο Φιγιόν κερδίσει όντως το χρίσμα, τότε το (πολιτικό) κέντρο παραμένει ορθάνοιχτο... Τα πράγματα θα γίνουν κάπως λιγότερο προβλέψιμα», εκτίμησε η Ντεμεσμέ.

Μετά το σοκ του Brexit και τη νίκη του Τραμπ στις ΗΠΑ, ίσως αυτός ο βαθμός απροβλεψιμότητας που θα φέρει ο Φιγιόν στην προεκλογική περίοδο αποδειχθεί, όπως και το θέμα του βιβλίου που δώρισε στη Μέρκελ, πραγματικά «ραδιενεργός».