Νoor 1: Στο Ντουμπάι ο Υψηλότερος Ηλιακός Πύργος στον Κόσμο

Στα 262 μέτρα, ο πύργος του ηλιακού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Noor 1 είναι ο ψηλότερος στον κόσμο. Επτά χιλιάδες καθρέφτες ανακατευθύνουν τις ακτίνες του ήλιου προς την κορυφή του πύργου, όπου το λιωμένο αλάτι κυκλοφορεί απορροφώντας τη θερμότητα.

Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει τη χρήση της ηλιακής ενέργειας ακόμα και τη νύχτα, προσφέροντας έως και 15 ώρες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

«Αυτό μας παρέχει 15 ώρες παραγωγή» μετά τη δύση του ηλίου, εξηγεί ο μηχανικός Μοχάμαντ Τζαμέ, Αντιπρόεδρος Καθαρής Ενέργειας και Διαφοροποίησης Παραγωγής Ενέργειας της Αρχής Ηλεκτρισμού και Νερού του Ντουμπάι (DEWA), τονίζοντας ότι αυτό αποτελεί επίσης παγκόσμιο ρεκόρ.

«Το λιωμένο αλάτι θερμαίνεται στους 580°C, στέλνεται σε δεξαμενές και στη συνέχεια χρησιμοποιείται για να θερμάνει νερό για τη λειτουργία ατμοστροβίλων που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια», εξήγησε σε εκπροσώπους πέντε διεθνών μέσων ενημέρωσης που επισκέφθηκαν το χώρο κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Kλιματική Aλλαγή - COP28.

Ο θερμοδυναμικός πύργος Noor 1, που σημαίνει «φως» στα Αραβικά, έχει παραγωγική ικανότητα 100 μεγαβάτ (MW) ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, αυτή είναι μόνο μία φάση (η ανάπτυξη του ηλιακού πάρκου γίνεται σε φάσεις, με κάθε φάση να εισάγει νέες δυνατότητες και τεχνολογίες) του ηλιακού πάρκου Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ αλ-Μακτούμ, που βρίσκεται περίπου εξήντα χιλιόμετρα από την πόλη του Ντουμπάι και το οποίο προς το παρόν έχει παραγωγική ικανότητα 3.200 MW.

Προβλέπεται ότι το ηλιακό πάρκο Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ αλ-Μακτούμ θα έχει ικανότητα παραγωγής 5.000 MW έως το 2030, η οποία είναι σχεδόν ισοδύναμη με αυτή του υδροηλεκτρικού εργοστασίου Robert-Bourassa, του μεγαλύτερου στο Κεμπέκ. Αυτό θα καταστήσει το Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ αλ-Μακτούμ το μεγαλύτερο ηλιακό πάρκο σε μια μόνο τοποθεσία στον κόσμο, όπως εξήγησαν διάφοροι αξιωματούχοι της DEWA.

Ωστόσο, παρά το μέγεθός τους, αυτές οι εγκαταστάσεις παράγουν μόνο ένα μικρό μέρος της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας του Ντουμπάι, η οποία ήταν περίπου 137 τεραβατώρες ώρες (TWh) το 2020. Συγκριτικά, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στο Κεμπέκ ήταν 213 TWh το 2019.

Πράσινο Υδρογόνο

Το 2021, στο πάρκο Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ αλ-Μακτούμ κατασκευάστηκε επίσης μια πιλοτική μονάδα για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, η οποία είναι η πρώτη τέτοιου είδους στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, σύμφωνα με τον Χεσάμ Ισμαήλ, ανώτερο ερευνητή στην DEWA.

«Το υδρογόνο χρησιμεύει για την αποθήκευση ενέργειας· το χρησιμοποιούμε τη νύχτα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας», εξηγεί, σημειώνοντας ότι η εργοστασιακή μονάδα τροφοδοτείται από ηλιακά πάνελ συνολικής ισχύος 1,25 MW.

Mέρος του παραγόμενου αερίου μεταφέρεται επίσης με βυτιοφόρα σε βενζινάδικα της πόλης, όπου οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων που λειτουργούν με υδρογόνο μπορούν να τα ανεφοδιάσουν.

«Δοκιμάζουμε διάφορες δυνατότητες, για να καθορίσουμε την πιο αποτελεσματική χρήση του υδρογόνου», εξήγησε ο κ. Ισμαήλ, διευκρινίζοντας ότι το εργοστάσιο παράγει 20,5 κιλά αερίου την ώρα.

Ωστόσο, το νερό που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του πράσινου υδρογόνου (απαιτούνται 10 λίτρα για να παραχθεί ένα κιλό αερίου) προέρχεται από εγκαταστάσεις αφαλάτωσης που λειτουργούν με φυσικό αέριο - η διαδικασία ηλεκτρόλυσης για την παραγωγή υδρογόνου δε λειτουργεί με αλμυρό νερό.

«Ο όρος ‘πράσινο’ αναφέρεται πάντα στην πηγή ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιείται», τόνισε ο Χεσάμ Ισμαήλ, προσθέτοντας ότι το ροζ υδρογόνο παράγεται με χρήση πυρηνικής ενέργειας, ανεξάρτητα από που προέρχεται το νερού για την παραγωγή του.
Η DEWA σχεδιάζει να μετατρέψει έως το 2050 τα συστήματα αφαλάτωσης του θαλασσινού νερού, τα οποία λειτουργούν επί του παρόντος με φυσικό αέριο, σε πιο «βιώσιμες» λύσεις, όπως η αντίστροφη ώσμωση, η οποία τροφοδοτείται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η δημόσια εταιρεία παράγει 1,9 δισεκατομμύρια λίτρα γλυκού νερού την ημέρα.

Πορεία προς την ουδετερότητα άνθρακα

Ο στόχος που έχει θέσει το εμιράτο του Ντουμπάι για την παραγωγή 100% της ηλεκτρικής του ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2050, κυρίως από ηλιακή ενέργεια, «έχει οικονομική λογική», αφού η ηλιακή ενέργεια κοστίζει λιγότερο από το φυσικό αέριο, αλλά μπορεί επίσης να εξηγηθεί από ζητήματα ενεργειακής ανεξαρτησίας, όπως παρατηρεί ο Πιέρ Ολιβιέ Πινό, κάτοχος της Έδρας Διαχείρισης Ενεργειακού Τομέα στο HEC Montréal.

Παρά το γεγονός ότι είναι η 7η μεγαλύτερη χώρα παραγωγής πετρελαίου στον κόσμο και η 15η μεγαλύτερη παραγωγός φυσικού αερίου – με τον Καναδά να κατέχει την 4η θέση στην παραγωγή πετρελαίου και την 6η στο φυσικό αέριο – τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) είναι, παρ' όλα αυτά, καθαρός εισαγωγέας φυσικού αερίου.

«Αυτό εξηγεί περαιτέρω την επιθυμία τους να μειώσουν την κατανάλωσή τους», τονίζει ο κ. Πινό, ο οποίος το βλέπει επίσης ως ζήτημα εικόνας, με τα Εμιράτα να στοχεύουν στο να «θέσουν στρατηγικά τον εαυτό τους ως μία χώρα που επικεντρώνεται στο μέλλον, αγκαλιάζοντας τις καθαρές τεχνολογίες».

Ωστόσο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διαθέτουν επίσης «τεράστιο δυναμικό για ενεργειακή απόδοση», καθώς είναι οι τέταρτοι μεγαλύτεροι κατά κεφαλήν καταναλωτές ενέργειας στον πλανήτη, όπως επισημαίνει ο κ. Πινό, τονίζοντας ότι ο Καναδάς κατατάσσεται 6ος σε αυτόν τον τομέα.

Τα κράτη που παράγουν ενέργεια την προσφέρουν σε χαμηλή τιμή, αλλά ταυτόχρονα καταναλώνουν υπερβολική ποσότητα από αυτήν την ενέργεια, αντί να την αξιοποιούν, μια προσέγγιση που ο κύριος Πινό θεωρεί «εντελώς ανόητη».

«Δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγαλύτεροι κατά κεφαλήν καταναλωτές ενέργειας είναι επίσης παραγωγοί πετρελαίου», σημειώνει ο κ. Πινό. «Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στο Κεμπέκ με την υδροηλεκτρική ενέργεια».

Ένα υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στην έρημο

Το Ντουμπάι επενδύει επίσης στην υδροηλεκτρική ενέργεια για να επιτύχει την ουδετερότητα άνθρακα. Ένα νέο «υδροηλεκτρικό εργοστάσιο παραγωγής-αποθήκευσης ενέργειας» με χωρητικότητα 250 MW βρίσκεται υπό κατασκευή κοντά στον ταμιευτήρα νερού Χάττα, ο οποίος κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1990 για την άρδευση αυτής της ορεινής περιοχής στα σύνορα με το Ομάν και για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε τοπικό επίπεδο. Αυτός ο τύπος εργοστασίου χρησιμοποιεί δύο δεξαμενές: αφού τροφοδοτήσει τις τουρμπίνες κατά τις περιόδους αιχμής κατανάλωσης, το νερό αντλείται πίσω σε μια υπερυψωμένη δεξαμενή, συνήθως κατά τη διάρκεια της νύχτας, για μελλοντική χρήση. Η λειτουργία του προγραμματίζεται να ξεκινήσει στο τέλος του 2024, «Insha'Allah» [Αν θέλει ο Θεός], δήλωσε στον Τύπο εκπρόσωπος της Αρχής Ηλεκτρισμού και Νερού του Ντουμπάι.

Πηγή: Actual News Magazine