Απεφάνθησαν οι «27» στη Σύνοδο Κορυφής

Αποφάσεις για τη χρηματοπιστωτική κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας, για την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών και για το πρόγραμμα της Στοκχόλμης για τη δικαιοσύνη και το άσυλο, έλαβαν την Παρασκευή  οι 27 ηγέτες της Ε.Ε.  στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.

Συγκεκριμένα, στα συμπεράσματά τους οι «27» αναφέρουν τα εξής:

Θεσμικά ζητήματα

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβώνας την 1η Δεκεμβρίου, τονίζοντας ότι η ΕΕ εξοπλίζεται με ένα σταθερό και διαρκές θεσμικό πλαίσιο που της επιτρέπει να αφιερωθεί εξ ολοκλήρου στην αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούν την Ύπατη Εκπρόσωπο, Βαρώνη Κάθριν Άστον, να υποβάλει δίχως χρονοτριβή, την πρόταση για την οργάνωση και τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, προκειμένου η πρόταση αυτή να εκδοθεί έως τα τέλη Απριλίου του 2010.

Oικονομική κατάσταση-απασχόληση

Σε ό,τι αφορά στην ευρωπαϊκή οικονομία, οι Eυρωπαίοι ηγέτες υπογραμμίζουν στα συμπεράσματά τους τα πρώτα σημάδια σταθεροποίησης που αρχίζουν να εμφανίζονται μαζί με την αύξηση της εμπιστοσύνης. Σημειώνουν, επίσης, ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα υπάρξει ελαφρά ανάκαμψη το 2010, ενώ το 2011 θα επιστρέψουμε σε ισχυρότερη οικονομική μεγέθυνση. Ωστόσο, οι «27» τονίζουν ότι η κατάσταση της απασχόλησης και η κοινωνική κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο το 2010. Ως εκ τούτου, οι πολιτικές προς στήριξη της οικονομίας, θα πρέπει να διατηρηθούν και να αρθούν μόνο όταν θα έχει διασφαλισθεί πλήρως η ανάκαμψη.

Για να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη, τονίζει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, είναι σημαντικό να χαραχθούν συντονισμένες στρατηγικές εξόδου από τις πολιτικές τόνωσης της οικονομίας, οι οποίες θα πρέπει να εφαρμοσθούν στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Όσον αφορά στις χώρες σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι οι συστάσεις προς τις χώρες αυτές που εξέδωσε το Συμβούλιο Ecofin στις 2 Δεκεμβρίου, συνιστούν σημαντικό μέσο για την αποκατάσταση υγιών δημόσιων οικονομικών. Εν προκειμένω, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι η στρατηγική εξόδου θα περιλαμβάνει εξυγίανση που θα υπερβαίνει κατά πολύ το σημείο αναφοράς των 0,5% του ΑΕΠ ετησίως σε συνδυασμό με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα υποστηρίξουν την μακροπρόθεσμη δημοσιονομική διατηρησιμότητα. Οι «27» τονίζουν, ακόμη, ότι «η δημοσιονομική εξυγίανση θα πρέπει να αρχίσει το αργότερο το 2011 και νωρίτερα σε ορισμένα κράτη μέλη όπου οι οικονομικές περιστάσεις είναι πρόσφορες προς τούτο, με την προϋπόθεση ότι οι προβλέψεις της Επιτροπής εξακολουθούν να καταδεικνύουν ότι η ανάκαμψη ενισχύεται και γίνεται αυτοτροφοδοτούμενη».

Σε ό,τι αφορά στην εποπτεία των χρηματαγορών, οι ευρωπαίοι ηγέτες στα συμπεράσματρά τους υπογραμμίζουν πως η χρηματοπιστωτική κρίση κατέδειξε τις αδυναμίες του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου και των εποπτικών ρυθμίσεων γα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Επιπλέον, οι «27» επικροτούν τη νέα δομή για τη χρηματοπιστωτική εποπτεία στην Ευρώπη που ενέκρινε το Συμβούλιο, η οποία, όπως σημειώνουν, “θα καθιερωθεί για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επενδυτών στις χρηματαγορές και να παράσχει μεγαλύτερη προστασία από μελλοντικές κερδοσκοπικές εκρήξεις (φούσκες) και κρίσεις στην οικονομία».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει πως μια νέα ευρωπαϊκή επιτροπή συστημικών κινδύνων θα παράσχει στην ΕΕ ένα σύστημα για την προληπτική παρακολούθηση των μακροοικονομικών κινδύνων και την έκδοση προειδοποιήσεων και συστάσεων για τη λήψη διορθωτικών μέτρων αν οι κίνδυνοι είναι σοβαροί. Οι «27» σημειώνουν, ακόμη, ότι οι τρεις νέες εποπτικές αρχές για τις τράπεζες, την ασφαλιστική αγορά και την αγορά κινητών αξιών θα καταρτίσουν κοινά τεχνικά πρότυπα, θα έχουν ισχυρό συντονιστικό ρόλο στα εποπτικά όργανα, θα μπορούν να ενεργούν αποτελεσματικά σε περιπτώσεις εκτάκτων χρηματοπιστωτικών αναγκών και θα μεριμνούν για τη συνεπή εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας μέσω, μεταξύ άλλων, δεσμευτικών διαμεσολαβήσεων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσβλέπει το νέο σύστημα να μπορέσει να λειτουργήσει εντός του 2010.

Επιπλέον, οι ευρωπαίοι ηγέτες τονίζουν ότι οι μισθολογικές πολιτικές στο χρηματοπιστωτικό τομέα πρέπει να προάγουν την υγιή και αποτελεσματική διαχείριση κινδύνου και θα πρέπει να συμβάλουν στην πρόληψη μελλοντικών κρίσεων στην οικονομία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον χρηματοπιστωτικό τομέα να εφαρμόσει αμέσως υγιείς πρακτικές για τις αμοιβές και παροτρύνει τα κράτη μέλη να εξετάσουν ταχέως τις επιλογές τους.

Επίσης, οι «27» επισημαίνουν ότι τώρα, περισσότερο από ποτέ, είναι ανάγκη να χαραχθεί μια νέα στρατηγική της ΕΕ για το 2020, οι οποία θα αναζητά τρόπους για την εξασφάλιση βιώσιμων δημόσιων οικονομικών, τη διατήρηση των επενδύσεων και της κοινωνικής ευημερίας, τη δημιουργία αποδοτικών αγορών εργασίας χωρίς αποκλεισμούς και την ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση της εσωτερικής Αγοράς. Δέκα χρόνια μετά τη στρατηγική της Λισαβόνας, οι «27» τονίζουν την ανάγκη να υπάρξει μια νέα στρατηγική ως το 2020, με δεδομένες τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της κρίσης, αλλά και λόγω νέων προκλήσεων όπως η γήρανση του πληθυσμού, οι αυξανόμενες ανισότητες και η κλιματική αλλαγή.

Πρόγραμμα Στοκχόλμης 200-2014

Στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ επισημαίνεται πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει τη βούληση του να συνεχίσει την ανάπτυξη ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης για την εξυπηρέτηση και προστασία των πολιτών της ΕΕ με την έγκριση ενός νέου πολυετούς προγράμματος για την περίοδο 2010-2014 που θα επικεντρώνεται σε έξι βασικές προτεραιότητες:

1) Προαγωγή της ιθαγένειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων με στόχο η ευρωπαϊκή ιθαγένεια να γίνει πραγματικότητα και να συνεχιστεί η διεύρυνση του χώρου του Σένγκεν.

2) Μια Ευρώπη του δικαίου και της δικαιοσύνης. Επισημαίνεται ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε μηχανισμούς για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, ώστε να μπορεί ο καθένας να διεκδικεί τα δικαιώματα του σε όλη την Ευρώπη και υπογραμμίζεται ότι η συνεργασία μεταξύ των λειτουργών στο δημόσιο τομέα και η κατάρτισή τους πρέπει επίσης να βελτιωθούν, και να κινητοποιηθούν μέσα για την κατάργηση των εμποδίων στην αναγνώριση των νομικών πράξεων σε άλλα κράτη μέλη.

3) Μια Ευρώπη που προστατεύει.

Ειδικότερα, επισημαίνεται ότι θα πρέπει να αναπτυχθεί μια στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας για την περαιτέρω βελτίωση της ασφάλειας στο εσωτερικό της ΕΕ και την προστασία της ζωής και της ακεραιότητας των ευρωπαίων πολιτών, η οποία θα πρέπει να επικεντρώνεται στα ζητήματα του οργανωμένου εγκλήματος της τρομοκρατίας και άλλων απειλών. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, η στρατηγική αυτή θα πρέπει επίσης να επιδιώκει την ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα επιβολής του νόμου, διαχείρισης των συνόρων, πολιτικής προστασίας, διαχείρισης καταστροφών καθώς και στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις ώστε να καταστεί η Ευρώπη ασφαλέστερη.

-Πρόσβαση στην Ευρώπη εντός μιας παγκοσμιοποιημένης υφηλίου. Επισημαίνεται ότι η πρόσβαση στην ΕΕ για τα πρόσωπα τα οποία έχουν αναγνωρισμένα νόμιμο συμφέρον να εισέλθουν στο έδαφος της ΕΕ πρέπει να γίνει αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη και υπογραμμίζεται ότι θα πρέπει να καθιερωθούν μια ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων και πολιτικές θεωρήσεων που να εξυπηρετούν τους σκοπούς αυτούς.

-Μια Ευρώπη ευθύνης, αλληλεγγύης και σύμπραξης σε θέματα μετανάστευσης και ασύλου.

Επισημαίνεται ότι η Ευρώπη θα χρειασθεί μια ευέλικτη μεταναστευτική πολιτική και ότι παραμένει ο στόχος για θέσπιση κοινού συστήματος ασύλου το 2012 ώστε οι πολίτες που χρειάζονται προστασία να έχουν εγγυημένη πρόσβαση σε νομικά ασφαλείς και αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου. Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι προκειμένου να διατηρηθούν αξιόπιστα και βιώσιμα συστήματα μετανάστευσης και ασύλου στην ΕΕ, επιβάλλεται να προλαμβάνεται, να ελέγχεται και να καταστέλλεται η παράνομη μετανάστευση δεδομένου ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει διαρκώς αυξανόμενη πίεση από παράνομες μεταναστευτικές ροές, «κυρίως στα κράτη μέλη που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα, ιδίως δε τα νότια, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου».

-Ο ρόλος της Ευρώπης σε μια παγκοσμιοποιημένη υφήλιο - η εξωτερική διάσταση.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, η εξωτερική διάσταση της ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης είναι κρίσιμη για την επιτυχία των στόχων του προγράμματος της Στοκχόλμης και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε όλε τις πτυχές της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ.

Στο πλαίσιο αυτό αναφέρεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να υποβάλει σχέδιο δράσης για την υλοποίηση του Προγράμματος της Στοκχόλμης, το οποίο θα εγκριθεί τον Ιούνιο του 2010 και να υποβάλει ενδιάμεση επανεξέταση πριν από τον Ιούνιο του 2012.

Διάσκεψη της Κοπεγχάγης

Στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής επισημαίνεται ότι στη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης όλα τα μέρη θα πρέπει να επιδείξουν απόλυτη προσήλωση στην επίτευξη παγκόσμιας, συνολικής, φιλόδοξης και πολιτικά δεσμευτικής συμφωνίας. Ακόμη αναφέρεται ότι ως μέρος μιας παγκόσμιας και συνολικής συμφωνίας για την περίοδο μετά το 2012 η ΕΕ επαναλαμβάνει την υπό όρους προσφορά της να προχωρήσει έως το 2020 σε μείωση των εκπομπών κατά 30% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, αρκεί και άλλες ανεπτυγμένες χώρες να δεσμευθούν για συγκρίσιμες μειώσεις των εκπομπών και οι αναπτυσσόμενες χώρες να συμβάλουν επαρκώς ανάλογα με τις ευθύνες και τις δυνατότητες που τους αναλογούν.

Στο πλαίσιο αυτό η ΕΕ καλεί όλες τις ανεπτυγμένες χώρες να δηλώσουν ποια θα είναι η συνεισφορά τους στην ενίσχυση αυτή και η ΕΕ δηλώνει πεπεισμένη ότι θα συγκεντρωθεί συνολικό ποσό ύψους 7,2 δισ. Ευρώ. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι έτοιμα να συμβάλουν με χρηματοδότηση ταχείας εκκίνησης 2,4 δισ. Ευρώ ετησίως για την περίοδο 2010-2012.

Τέλος, σε ότι αφορά τη Διεύρυνση η Σύνοδος Κορυφής προσυπογράφει τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της 8ης Δεκεμβρίου.