Ουκρανία: Σε αδιέξοδο η ειρηνευτική διαδικασία

Ο Μπαράκ Ομπάμα κάλεσε χθες, Τετάρτη, τη Ρωσία να βάλει τέλος στην «επίθεσή» της στην Ουκρανία και να επιλέξει την «ειρήνη» ως προϋπόθεση για να αρθουν οι δυτικές κυρώσεις, τη στιγμή που οι διαπραγματεύσεις για το μέλλον των αυτονομιστικών περιοχών βρίσκονται σε νεκρό σημείο.

Παίρνοντας το λόγο στο βήμα του ΟΗΕ, ο Αμερικανός πρόεδρος κατήγγειλε μια «ρωσική επίθεση στην Ευρώπη η οποία θυμίζει μια εποχή που τα μεγάλα έθνη ποδοπατούσαν τα μικρά προωθώντας τις εδαφικές φιλοδοξίες τους».

Έπειτα από μια σύγκρουση πέντε μηνών που έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 3.200 ανθρώπους, ο Ομπάμα κάλεσε το Κρεμλίνο να επιλέξει «την οδό της διπλωματίας και της ειρήνης», μοναδικό μέσο για να οδηγηθούν οι Δυτικοί να άρουν τις οικονομικές κυρώσεις τους.
Ως απάντηση, ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ απέρριψε ενώπιον των ρώσων δημοσιογράφων στη Νέα Υόρκη τα σχόλια του αμερικανού προέδρου.

«Οι κυρώσεις είναι υπόθεση των ΗΠΑ. Όμως αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία δεν είναι με κανένα τρόπο δική τους υπόθεση», δήλωσε ο υπουργός, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Ιντερφάξ.

Ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Ουκρανός πρωθυπουργός Αρσένι Γιατσενιούκ κάλεσε χθες, Τετάρτη, το βράδυ τους Δυτικούς να μην άρουν τις κυρώσεις τους εναντίον της Ρωσίας «όσο η Ουκρανία δεν έχει ανακτήσει τον έλεγχο της ακεραιότητας της επικράτειάς της».

Ο Ουκρανός πρωθυπουργός κατήγγειλε επίσης τη στάση της Ρωσίας, η οποία είναι σύμφωνα με τον ίδιο «ένα μέλος ανασφάλειας μάλλον, παρά ένα μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας» του ΟΗΕ.

Μια συνάντηση του Γιατσενιούκ με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν πρόκειται να πραγματοποιηθεί σήμερα, ενώ ο Ποροσένκο θα δώσει συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο.
Οι δηλώσεις αυτές έγιναν την επομένη της ανακοίνωσης από τους φιλορώσους αυτονομιστές των περιφερειών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ πως θα διεξαγάγουν στις 2 Νοεμβρίου προεδρικές και βουλευτικές εκλογές.

Η πρωτοβουλία αυτή ήταν ένα κρύο ντους για το Κίεβο, το οποίο περίμενε εδώ και πολλές ημέρες την απάντηση των αυτονομιστών στην πρόταση για ένα «ειδικό καθεστώς» που διατυπώθηκε από τον Ουκρανό πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο.

Στόχος αυτού του «ειδικού καθεστώτος» είναι να χορηγηθεί μια μεγαλύτερη αυτονομία στις αυτονομιστικές περιοχές ενώ προβλέπει τη διεξαγωγή τοπικών εκλογών στις 7 Δεκεμβρίου και υπό όρους αμνηστία για τους μαχητές.

Όμως η απόρριψη του ειρηνευτικού σχεδίου από τους αυτονομιστές, οι οποίοι επιθυμούν να προχωρήσουν στην οδό της ανεξαρτησίας, φανερώνει τον εύθραυστο χαρακτήρα της ειρηνευτικής διαδικασίας που άρχισε τις τελευταίες εβδομάδες.

Μολονότι η κατάπαυση του πυρός γίνεται γενικά σεβαστή -ο ουκρανικός στρατός έκανε λόγο για οκτώ τραυματίες και δεν κατέγραψε κανένα νεκρό στις τάξεις του στη διάρκεια των τελευταίων 24 ωρών- η πολιτική πτυχή που αφορά το μέλλον των ρωσόφωνων περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας είναι πολύ πιο προβληματική.

Το Κίεβο ανησυχεί πως η Μόσχα και οι αυτονομιστές θα κάνουν τα πάντα για να παγώσουν όχι μόνο τις σημερινές θέσεις, αλλά συνολικότερα τη σύγκρουση, με τη βιομηχανική περιφέρεια του Ντονμπάς να γίνεται ένα είδος νέας Υπερδνειστερίας, ένα απ' αυτά τα μη αναγνωρισμένα μίνι-κράτη της πρώην ΕΣΣΔ.

Σε στρατιωτικό επίπεδο, ο στρατός και οι αντάρτες συνεχίζουν την απόσυρση των πυροβόλων τους από τη γραμμή του μετώπου. Αποσύροντας σταδιακά τα πυροβόλα τους, οι εμπόλεμοι επιτρέπουν τη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλεάις 30 χλμ. κατά μήκος της γραμής του μετώπου που "πάγωσε" στις 19 Σεπτεμβρίου.

Όμως αυτή η αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη δημιουργείται με μεγάλη δυσκολία. Μολονότι σύμφωνα με τις δημοτικές αρχές του Ντονέτσκ, μόνον ένας άμαχος σκοτώθηκε μετά την εγκαθίδρυση της κατάπαυσης του πυρός το Σάββατο, οι μάχες συνεχίζονται ιδιαίτερα στον τομέα του αεροδρομίου της πόλης, που ελέγχεται από τον ουκρανικό στρατό ο οποίος είναι εκεί σχεδόν περικυκλωμένος και δέχεται καθημερινά τα πυρά των ανταρτών.

Σε μια ένδειξη της ζωηρής έντασης που εξακολουθεί να επικρατεί ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο, τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης κατηγορούν τους ουκρανούς στρατιωτικούς ότι βασάνισαν και δολοφόνησαν τέσσερις αμάχους ανατολικά του Ντονέτσκ, πράγμα που ο στρατός του Κιέβου διαψεύδει κατηγορηματικά.

Σύμφωνα με το ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV, αντάρτες ανακάλυψαν τα πτώματα τριών γυναικών και ενός άνδρα κοντά στο χωριό Κομουνάρ. Στη Μόσχα, το κόμμα Ενωμένη Ρωσία, κύριο στήριγμα του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, ζήτησε τη δημιουργία μιας διεθνούς επιτροπής για να εξετάσει την υπόθεση.

Σε ανακοίνωσή του, ο ουκρανικός στρατός δηλώνει πως πρόκειται για ένα «νέο παράδειγμα παραπληροφόρησης από τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.