Η Ρωσία δελεάζει την Ουκρανία μειώνοντας την τιμή του φυσικού αερίου στην Αρμενία

Παραχωρώντας στην Αρμενία μια γενναία έκπτωση στην τιμή του φυσικού αερίου, η Ρωσία έκανε μια επίδειξη των άμεσων ωφελημάτων που θα έχει η Ουκρανία, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, εάν αποφασίσει να «ακολουθήσει» ξεκάθαρα με τη Μόσχα.

Από τον Σεπτέμβριο το Γερεβάν, μολονότι είχε μπει στον πειρασμό της συνεργασίας με τις Βρυξέλλες, απέρριψε την προσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση προτιμώντας να ενταχθεί προσεχώς στην τελωνειακή ένωση που έχει συγκροτήσει η Ρωσία μαζί με το Καζακστάν και τη Λευκορωσία.

Η Αρμενία πήρε μια πρώτη γεύση των πλεονεκτημάτων που απέκτησε με τη στάση της με την ευκαιρία της επίσκεψης του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, την Δευτέρα. Η πρώην σοβιετική δημοκρατία του Καυκάσου θα αγοράζει πλέον πετρέλαιο από τη Ρωσία χωρίς τους δασμούς ύψους 30% που ίσχυαν μέχρι σήμερα, ενώ θα μπορεί να επιλέγει και στρατιωτικό εξοπλισμό στην τιμή της εσωτερικής ρωσικής αγοράς.

Το βασικότερο όλων: το Γερεβάν θα πληρώνει το φυσικό αέριο 189 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα, με βάση τη νέα συμφωνία που υπέγραψε με τη Μόσχα και η οποία θα ισχύει μέχρι το 2018. «Να έχετε υπόψη σας ότι στην Ευρώπη η τιμή είναι περίπου 500 δολάρια», υπογράμμισε ο ίδιος ο Πούτιν.

Ένα τέτοιο πλεονέκτημα θα επιθυμούσε και η Ουκρανία η οποία πληρώνει μια από τις υψηλότερες τιμές -σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες- στη Ρωσία. Παρά τις επενδύσεις στις οποίες έχει προχωρήσει το Κίεβο τα τελευταία χρόνια για να αυξήσει την εγχώρια παραγωγή, το 60% των αναγκών της χώρας σε φυσικό αέριο καλύπτεται ακόμη από τη Ρωσία.

Ταυτοχρόνως, με μια τέτοια έκπτωση θα εξοικονομούσε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια, σε μια περίοδο που είναι αντιμέτωπη με μια σοβαρή οικονομική κρίση καθώς το δημοσιονομικό έλλειμμα αυξάνεται και τα διαθέσιμα αποθέματά της σε ξένο νόμισμα συρρικνώνονται. Αυτό σημαίνει ότι η Ουκρανία κινδυνεύει να βρεθεί γρήγορα σε θέση όπου δεν θα δύναται να αποπληρώσει τα δάνειά της ή να πληρώσει τον λογαριασμό του φυσικού αερίου. Σύμφωνα με την ουκρανική εταιρεία Naftogaz, μετά την άρνηση της Ουκρανίας να υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση η ρωσική εταιρεία Gazprom αποφάσισε να της δώσει περιθώριο μέχρι την άνοιξη για να πληρώσει το φυσικό αέριο που κατανάλωσε κατά την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου.

Η έλλειψη ρευστότητας μπορεί να οδηγήσει επίσης στην υποτίμηση του νομίσματος που θα έχει οδυνηρές επιπτώσεις στους κατοίκους της χώρας.

Παρά την επιδείνωση της κατάστασης η ουκρανική κυβέρνηση αρνείται επίμονα τα δρακόντεια μέτρα (όπως περικοπές στον προϋπολογισμό και αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου) που θέτει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ως προϋπόθεση για να της χορηγήσει ένα δάνειο ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που της είχε υποσχεθεί από το 2010.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς έχει δηλώσει ότι το Κίεβο χρειάζεται ένα «πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας» από την ΕΕ προτού να υπογράψει οποιαδήποτε συμφωνία μαζί της και ανακοίνωσε ότι θα μεταβεί αυτοπροσώπως στη Μόσχα εντός των προσεχών ημερών για να συζητήσει την οικονομική συνεργασία της χώρας του με τη Ρωσία. Παραμένει επομένως ανοιχτό το ενδεχόμενο χορήγησης ενός ρωσικού δανείου στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με τους οικονομολόγους μιας γαλλικής επενδυτικής τράπεζας «η Ουκρανία πρέπει να καταλήξει σε μια συμφωνία με τη Ρωσία γιατί σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να βρεθεί σε κατάσταση αδυναμίας αποπληρωμής των δανείων της στις αρχές του 2014».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρότεινε μια άμεση οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία, σημειώνοντας μόνο ότι η χώρα θα έβγαινε κερδισμένη από τη δημιουργία μιας ζώνης ελευθέρου εμπορίου στην οποία θα καταργούνταν σε ποσοστό 98% οι τελωνειακοί δασμοί, κάτι που σημαίνει ότι μόνο από τις εξαγωγές της θα είχε κέρδος 487 εκατομμυρίων ευρώ σε ετήσια βάση.

"Υπό ρωσική προστασία η Ουκρανία μπορεί να υπολογίζει σε ένα σημαντικό δάνειο και μια μείωση της τιμής του φυσικού αερίου, κάτι που θα καθυστερούσε τη νομισματική υποτίμηση», εκτίμησε ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας Αλεξέι Κούντριν. Αντιθέτως, η συμφωνία με την ΕΕ θα επέφερε «αντιλαϊκά μέτρα για τα επόμενα 2-3 χρόνια» με αντάλλαγμα μια «πιθανή βελτίωση μακροπρόθεσμα» της λειτουργίας των οικονομικών θεσμών «υπό την επιτήρηση των Βρυξελλών και του ΔΝΤ».

Ο Ρώσος ειδικός Ντμίτρι Ορέσκιν είπε από την πλευρά του ότι «η Ρωσία έχει υποσχεθεί 10-20 δισ. δολάρια στην Ουκρανία» και μια συμφωνία με τη Μόσχα «θα επέτρεπε στον Γιανουκόβιτς να παραμείνει στην εξουσία» και μετά τις προεδρικές εκλογές του 2015, χωρίς να χρειαστεί να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις.