Εξαφανίστηκε μυστηριωδώς o μεγαλύτερος δορυφόρος παρατήρησης της Γης

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) κήρυξε και επίσημα «νεκρό» τον Εnvisat, τον μεγαλύτερο επιστημονικό δορυφόρο παρατήρησης της Γης, o οποίος στις 8 Απριλίου σταμάτησε ξαφνικά να επικοινωνεί με τους χειριστές του στο έδαφος.

Οι προσπάθειες να αποκατασταθεί η επαφή με τον γιγάντιο δορυφόρο απέτυχαν τελικά και έτσι δεν απέμενε παρά η αποδοχή από πλευράς των επιστημόνων ότι το έργο του τερματίσθηκε.

Ο δορυφόρος, που είχε μέγεθος σχολικού λεωφορείου και, μεταξύ άλλων, τραβούσε θεαματικές και υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες του πλανήτη μας από ψηλά, είχε πρόσφατα γιορτάσει τα δέκατα γενέθλιά του στο διάστημα και δεν έδειχνε ότι αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα. Αρχικά, ο αξίας 2,2 δισ. ευρώ δορυφόρος σχεδιάστηκε για να λειτουργήσει πέντε χρόνια, αλλά η αποστολή του, που ξεκίνησε το 2001, ξεπέρασε τελικά τη δεκαετία.

Ο Envisat με τα δέκα επιστημονικά όργανά του μετέδωσε πολύτιμες πληροφορίες για τους ωκεανούς, την επιφάνεια του πλανήτη, τους πάγους και τη γήινη ατμόσφαιρα, τροφοδοτώντας με στοιχεία περίπου 2.500 επιστημονικές έρευνες.

Έχει καταγράψει, μεταξύ άλλων, τη σταδιακή υποχώρηση των αρκτικών πάγων, την άνοδο της θερμοκρασίας και της στάθμης των ωκεανών, την αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε διάφορα μέρη του κόσμου, τις γεωλογικές επιπτώσεις των σεισμών και των εκρήξεων ηφαιστείων, την παρακολούθηση των φυσικών καταστροφών και των πετρελαιοκηλίδων κ.α.

Σύμφωνα με την ESA η «σιγή» του δορυφόρου είναι πιθανό ότι οφείλεται σε μία ενεργειακή βλάβη που μπορεί να έχει μπλοκάρει τα συστήματα τηλεμετρίας και τηλεχειρισμού του. Εναλλακτικά μπορεί να οφείλεται και σε κάποιο βραχυκύκλωμα που ίσως να έθεσε το δορυφόρο αυτομάτως σε κατάσταση «ασφαλούς λειτουργίας» για λόγους αυτοπροστασίας. Μία δεύτερη παράλληλη δυσλειτουργία μπορεί να τον κατέστησε ανίκανο να δέχεται εντολές από τους σταθμούς εδάφους.

Ο Envisat έχει μήκος περίπου εννέα και πλάτος πέντε μέτρα, ενώ ζυγίζει γύρω στα 8.000 κιλά. Οι ειδικοί φοβούνται ότι για τα επόμενα 150 χρόνια ο εκτός λειτουργίας ογκώδης δορυφόρος θα αποτελεί ένα επικίνδυνο διαστημικό «σκουπίδι» για τη Γη.

Οι τεχνικοί της ESA, παρά το επίσημο τέλος της αποστολής, θα συνεχίσουν πάντως για ένα ακόμα δίμηνο τις προσπάθειές τους για αποκατάσταση της επαφή με τον σιωπηλό δορυφόρο. Η εκτόξευση του πρώτου από τη νέα γενιά δορυφόρων γεωεπισκόπησης GMES Sentinel, που θα διαδεχτεί τον Envisat, προγραμματίζεται για το 2013.