ΟΗΕ: Περισσότεροι από 600 δημοσιογράφοι νεκροί

Περισσότεροι από 600 δημοσιογράφοι έχουν χάσει την ζωή τους τα τελευταία πέντε χρόνια σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε συνέδριο που οργάνωσαν από κοινού η μόνιμη αντιπροσωπεία της Ελλάδας και της Γαλλίας στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, τη Νέα Υόρκη, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα του Τύπου που είναι στις 3 Μαϊου. 

Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, Πρέσβης κ. Αναστάσης Μητσιάλης και ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Γαλλίας, Πρέσβης κ. Gérard Araud, συνδιοργάνωσαν στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, με την ενεργή συμμετοχή και της UNESCO, εκδήλωση με τίτλο «Προστατεύοντας τους δημοσιογράφους: Πέντε χρόνια μετά την απόφαση 1738 - Διδάγματα και προοπτικές».

Το συνέδριο παρακολούθησαν εκτός  από πρέσβεις χωρών και σημαίνοντες  προσωπικότητες από τη διεθνή διπλωματία, καθώς και περισσότεροι από 300 δημοσιογράφοι  που είτε είναι διαπιστευμένοι στον ΟΗΕ ως εκπρόσωποι ΜΜΕ είτε βρέθηκαν ειδικά στην Νέα Υόρκη προσκεκλημένοι των διοργανωτών.

Το συνέδριο υποστήριξε και η  Ευρωπαϊκή ένωση με τον μόνιμο  εκπρόσωπο της στον ΟΗΕ, τον Έλληνα Πρέσβης  κ. Γιάννη  Βραϊλα ο οποίος αφενός υποστήριξε εκ μέρους της ΕΕ την πρωτοβουλία Ελλάδος Γαλλίας και αφετέρου αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και μέτρα που έχει υιοθετήσει η ΕΕ για την προστασία των λειτουργών του Τύπου εντός της Ε.Ε.

Υπενθυμίζεται ότι το 2006 Ελλάδα και  Γαλλία προώθησαν από κοινού προς ψήφιση και υιοθέτηση από τις  χώρες μέλη του οργανισμού των  ηνωμένων εθνών το ψήφισμα 1738 σύμφωνα  με το οποίο οι χώρες μέλη οφείλουν να προστατεύουν τους δημοσιογράφους ειδικά σε εμπόλεμες ζώνες.

Η εν λόγω πρωτοβουλία είχε ως στόχο να ευαισθητοποιήσει τη διεθνή κοινή γνώμη για το πρόβλημα των  επιθέσεων κατά των εκπροσώπων του  Τύπου - μέσω του διαλόγου μεταξύ των  διαφόρων παραγόντων στη διεθνή σκηνή, συμπεριλαμβανομένων των κρατών, ακαδημαϊκών, του Τύπου και της  κοινωνίας των πολιτών - και ταυτόχρονα να αναδείξει τα νομικά και πολιτικά μέσα για την ενίσχυση της ασφάλειας  των δημοσιογράφων στις περιοχές ενόπλων συγκρούσεων.

Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, Πρέσβης, κ. Αναστάσης Μητσιάλης, στην εισαγωγική του ομιλία αναφέρθηκε στην Απόφαση 1738 του 2006 του Συμβουλίου Ασφαλείας, κύριοι εισηγητές της οποίας ήταν η Ελλάδα και η Γαλλία, και υπογράμμισε ότι παρά την ξεκάθαρη καταδίκη των επιθέσεων κατά των εργαζόμενων στα ΜΜΕ, από το 2006 μέχρι σήμερα έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 400 εκπρόσωποι του Τύπου, ενώ ο αριθμός των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν το πρώτο τρίμηνο του 2012 είναι αυξημένος κατά 50% σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2011. Ανάμεσα στους πολλούς που άφησαν την τελευταία τους πνοή κατά την εκτέλεση της αποστολής τους σε εμπόλεμες ζώνες, ο Πρέσβης Α. Μητσιάλης ανέφερε τον ελληνικής καταγωγής Αμερικανό φωτογράφο, Chris Hondros, για τον οποίο σημείωσε ότι «οι φωτογραφίες του μας θυμίζουν πόσο ουσιαστικός είναι ο ρόλος των εργαζομένων στα ΜΜΕ για την κατανόηση από το ευρύ κοινό των δεινών των πολέμων και των ένοπλων συγκρούσεων». Παράλληλα, αναφέρθηκε στην επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί από τη διεθνή κοινότητα ένα ασφαλές και ελεύθερο περιβάλλον εργασίας για τους δημοσιογράφους, φωτογράφους και τεχνικούς των ΜΜΕ και να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ατιμωρησίας όσων επιτίθενται κατά των εκπροσώπων του Τύπου σε εμπόλεμες ζώνες. «Πέρα από την υποχρέωση των κρατών να συμμορφώνονται με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο», σημείωσε ο κ. Πρέσβης, «υπάρχει η ανάγκη για περισσότερη και πιο ολοκληρωμένη δράση σε διεθνές επίπεδο». 

«Το Σχέδιο Δράσης των ΗΕ για την ασφάλεια των δημοσιογράφων και το θέμα της ατιμωρησίας, το οποίο επικυρώθηκε τον Απρίλιο από το Συμβούλιο των Εκτελεστικών Διευθυντών και η Απόφαση της 28ης Συνεδρίασης του Διακυβερνητικού Συμβουλίου για το Διεθνές Πρόγραμμα για την Ανάπτυξη της Συνεργασίας, προχωρούν προς αυτή την κατεύθυνση», σημείωσε ο κ. Πρέσβης, για να κλείσει την εναρκτήρια ομιλία του ως εξής: «Στην αρχαία Ελλάδα οι αγγελιοφόροι που μετέφεραν τις ειδήσεις από τον πόλεμο ήταν άτομα που έχαιραν αναμφισβήτητης εκτίμησης και σεβασμού, ανεξάρτητα του περιεχομένου του μηνύματος που μετέφεραν. Ήρθε η ώρα να αναβιώσουμε αυτή την αρχαία παράδοση».

Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ, κ. Ban Ki-moon, σε μήνυμά του - που ανέγνωσε ο κ. Maher Nasser προσωρινός επικεφαλής του Τμήματος Δημόσιας Πληροφόρησης των ΗΕ – χαιρέτισε την πρωτοβουλία των δύο πρέσβεων και αναφέρθηκε στην πρόοδο που έχει σημειωθεί στο θέμα της προστασίας των εκπροσώπων του Τύπου από το 2006 που υιοθετήθηκε η Απόφαση 1738 από το Συμβούλιο Ασφαλείας, αλλά και στα προβλήματα που συνεχίζουν να υφίστανται σε πολλές χώρες. Σημειώνοντας το μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων που έχουν σκοτωθεί τα τελευταία πέντε χρόνια, κάλεσε όλες τις χώρες να εντείνουν τις προσπάθειές τους στην προαγωγή της ελευθερίας της έκφρασης και να συμμορφωθούν με όλες τις σχετικές διεθνείς συνθήκες, βελτιώνοντας, μεταξύ άλλων, τις εθνικές νομοθεσίες αναφορικά με το θέμα της προστασίας των εργαζόμενων στα ΜΜΕ και δημιουργώντας τους απαραίτητους μηχανισμούς αντίδρασης. Τέλος, ο Γ.Γ. αναφέρθηκε στη δέσμευση των ΗΕ να δημιουργηθεί ένα ασφαλές περιβάλλον για τους δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο και στο «νέο εργαλείο» του ΟΗΕ σε αυτήν την προσπάθεια, το Σχέδιο Δράσης για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και το Ζήτημα της Ατιμωρησίας.  

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, την οποία παρακολούθησαν περίπου 200 άτομα (διπλωμάτες, μέλη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, δημοσιογράφοι, ακαδημαϊκοί  κα) διεξήχθη ουσιαστική συζήτηση για  την αποτίμηση της μέχρι τώρα εφαρμογής της Απόφασης 1738. Μεταξύ άλλων, έγιναν αναφορές στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι  στα ΜΜΕ στις εμπόλεμες ζώνες  και εκφράστηκαν οι ανησυχίες  τους για την αύξηση των επιθέσεων  τα τελευταία χρόνια εναντίον τους. Επίσης, έγινε προσπάθεια να διερευνηθούν τα βαθύτερα αίτια του φαινόμενου και συζητήθηκε το ζήτημα της ατιμωρησίας των δραστών και των κενών που υπάρχουν στη διεθνή νομοθεσία. Παράλληλα, αναζητήθηκαν τρόποι ενίσχυσης της εφαρμογής της Απόφασης 1738 και έγιναν προτάσεις για τη βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας για τους εκπροσώπους του Τύπου στις ζώνες των συγκρούσεων. Επιπλέον ακούστηκαν μαρτυρίες γνωστών φωτογράφων, φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφων που συνελήφθησαν ή τραυματίστηκαν ενώ κάλυπταν ένοπλες συγκρούσεις στη Λιβυή, Λιβερία, Ιράκ, το Αφγανιστάν και αλλού.  

Ο Έλληνας φωτορεπόρτερ του πρακτορείου  ειδήσεων Associated Press, με έδρα το Λονδίνο, Λευτέρης Πιταράκης, αναφέρθηκε στις εμπειρίες του καλύπτοντας τις εξελίξεις σε θερμές περιοχές όπως η Μέση Ανατολή, το Αφγανιστάν και το Πακιστάν όπου και τραυματίστηκε κατά την εκτέλεση της δημοσιογραφικής του αποστολής. Τόνισε την ανάγκη να γίνει ευρύτερα γνωστή η ύπαρξη και το περιεχόμενο της Απόφασης 1738 και υπογράμμισε ότι οι δημοσιογράφοι της χώρας που βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο από τους δημοσιογράφους των διεθνών ΜΜΕ που τυγχάνουν μεγαλύτερης προσοχής και προστασίας.

 

Την εκδήλωση συντόνισε η γνωστή Γαλλίδα δημοσιογράφος Charlotte le Grix de la Salle, ενώ μεταξύ των ομιλητών ήταν:

-          η κα Catherine Bragg, Βοηθός Γενικός Γραμματέας και αναπληρώτρια Συντονίστρια Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ΟΗΕ,

-          o κ. Mogens Schmidt, Διευθυντής του Γραφείου Συντονισμού της UNESCO,

-          ο κ. Robert Young, Αναπληρωτής Μόνιμος Παρατηρητής και Νομικός Σύμβουλος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού,

-          ο κ. Charles Radcliffe, επικεφαλής του Γραφείου της Υπάτου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Νέα Υόρκη και διευθυντής του τμήματος Διεθνών Υποθέσεων,

-          η κα Judith Matloff, Διευθύντρια Βορείου Αμερικής του Ινστιτούτου Διεθνούς Ασφάλειας Ειδήσεων και αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου Columbia,

-          ο κ. Joel Simon, Εκτελεστικός Διευθυντής της Επιτροπής για την Προστασία των Δημοσιογράφων,

-          ο κ. Λευτέρης Πιταράκης, βραβευμένος φωτορεπόρτερ του Associated Press

-          η κα Carolyn Cole, βραβευμένη με βραβείο Πούλιτζερ (2004) φωτογράφος της εφημερίδας Los Angeles Times,

-          ο Andrees Latif, βραβευμένος με βραβείο Πούλιτζερ (2008) φωτογράφος του Thomson Reuters και

-          ο κ. Andrei Netto, ανταποκριτής στο Παρίσι της εφημερίδας O Estado de Sao Paolo,  

Τέλος, ο Εκπρόσωπος του γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών, κ. Romain Nadal, έκλεισε την εκδήλωση κάνοντας μια ανακεφαλαίωση των κύριων σημείων των ομιλιών και παρεμβάσεων, υπογραμμίζοντας τη μεγάλη σημασία της Απόφασης 1738 του Συμβουλίου Ασφαλείας. Παράλληλα, εξήρε την απόφαση των ΗΕ να προχωρήσουν με το Σχέδιο Δράσης για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και το Ζήτημα της Ατιμωρησίας, χαρακτηρίζοντάς το ως εξαιρετική πρωτοβουλία που θα μπορούσε να βοηθήσει τη διεθνή κοινότητα να αντιμετωπίσει το μεγάλο πρόβλημα της ατιμωρησίας των εγκλημάτων κατά των εκπροσώπων του Τύπου. Τέλος, εξέφρασε την ελπίδα το Συμβούλιο Ασφαλείας να συνεχίσει τις πρωτοβουλίες αυτές ώστε οι δημοσιογράφοι να μπορούν να ασκούν ελεύθερα το επάγγελμά τους.