Στημένο παιχνίδι για το Σκοπιανό

Εξαιρετικά αποκαλυπτικό το ρεπορτάζ της εφημερίδας Εθνος της Κυριακής για τις ιδέες Ράϊς που υλοποιεί ο Μάθιου Νίμιτς προκειμένου να επιβληθεί λύση στο Σκοπιανό.

Με τίτλο Οι ιδέες ήταν τελικά της Ράϊς, διαβάζουμε:

Αμερικανικής έμπνευσης σχέδιο που καταρτίστηκε στα Σκόπια, σε αγαστή συνεργασία με τη σκοπιανή ηγεσία, αποκαλύπτεται ότι ήταν τελικά το περίφημο «πακέτο ιδεών» το οποίο παρουσίασε ως προϊόν των διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα και την ΠΓΔΜ ο διεθνής μεσολαβητής Μ. Νίμιτς, στις 11 Σεπτεμβρίου αρχικώς και στις 8 Οκτωβρίου στην τελική μορφή του.

Η απόρρητη αμερικανική διπλωματική αλληλογραφία, την οποία αποκαλύπτει το «Εθνος της Κυριακής», αφήνει πλήρως εκτεθειμένο τον Μ. Νίμιτς, ακυρώνοντας τον ρόλο του ως υποτιθέμενου «ουδέτερου» μεσολαβητή, καθώς εμφανίζεται να υποβάλλει τον Οκτώβριο υπό μορφή συμβιβαστικού σχεδίου το πλαίσιο λύσης, το οποίο είχε εισηγηθεί μυστικά ήδη από τις 29 Ιουλίου η αμερικανική πρεσβεία στα Σκόπια.

Εκτεθειμένοι όμως είναι και όσοι αφενός στις επαφές που είχαν με τον κ. Νίμιτς και κυρίως με τους Αμερικανούς δεν μπόρεσαν να μαντέψουν το «στημένο παιχνίδι», καθώς και όσοι εκπέμποντας λάθος μηνύματα σχεδόν νομιμοποίησαν και εξωράισαν το «αμερικανοσκοπιανής» έμπνευσης πακέτο, προβάλλοντας το «Βόρεια Μακεδονία» και υποβαθμίζοντας ταυτοχρόνως τη μορφή της διπλής ονομασίας και τη σιωπηρώς... πανηγυρική αναγνώριση «μακεδονικής ταυτότητας».

Το αμερικανικό σχέδιο της 29ης Ιουλίου προέβλεπε την ονομασία «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», εισάγοντας όμως μορφή διπλής ονομασίας, καθώς το νέο όνομα υποχρεωτικώς θα εφαρμοζόταν μόνο σε διεθνείς οργανισμούς και ενδεχομένως σε πολυμερείς συμφωνίες, και στις διμερείς σχέσεις θα αφηνόταν στη διακριτική ευχέρεια των χωρών ποιο όνομα θα χρησιμοποιούν (σ.σ.: αναφέρει χαρακτηριστικά ότι θα χρησιμοποιείται «από όλα τα κράτη τα οποία δεν επιθυμούν να χρησιμοποιούν το συνταγματικό όνομα», διατύπωση η οποία παραπέμπει μόνο στην... Ελλάδα, πιθανόν και στην Κύπρο, καθώς καμία άλλη χώρα αυτοβούλως δεν θα αμφισβητήσει το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού).

Οι Αμερικανοί εκτός του θέματος της διπλής ονομασίας απέδιδαν ιδιαίτερη βαρύτητα στην ικανοποίηση της βασικής διεκδίκησης των Σκοπίων για «μακεδονική» εθνικότητα και γλώσσα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η αμερικανική πλευρά εισηγείται κατόπιν ιδέας που εμφανίζεται να έχει ρίξει στο τραπέζι ο Μ. Τσερβενκόφσκι ότι η «μακεδονική εθνικότητα και γλώσσα» θα κατοχυρωθεί σιωπηρώς μέσω Παραρτήματος στο ψήφισμα του ΣΑ του ΟΗΕ που δεν υπόκειται σε έγκριση της Ελλάδας (κάτι που υιοθέτησε πλήρως ο κ. Νίμιτς στην πρότασή του).

Αποκαλυπτικό είναι επίσης το απόσπασμα του τηλεγραφήματος όπου η αμερικανική πλευρά εξηγεί ότι μπορεί να εκφραστούν αντιρρήσεις από τον κ. Γκρούεφσκι (να απαιτεί το συνθετικό να μπει εντός παρενθέσεως, χρήση της νέας ονομασίας στο πλαίσιο που σήμερα χρησιμοποιείται το FYROM, και ρητή, όχι σιωπηρή, αναγνώριση «μακεδονικής» γλώσσας και εθνικότητας), αλλά τελικώς «θα αποφάσιζε να υποχωρήσει σε αυτά τα θέματα, εάν έτσι εξασφάλιζε συμφωνία».

Ο Σκοπιανός πρωθυπουργός μάλιστα, προκειμένου να ρίξει την ευθύνη για τη στασιμότητα στην Αθήνα, προέβλεψε ότι θα γίνουν πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα στο διάστημα μεταξύ Οκτωβρίου και Απριλίου (εκτίμηση την οποία δεν συμμερίζεται η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα), ενώ αναφέρει στους Αμερικανούς ότι υπήρξε σκλήρυνση του Κ. Καραμανλή από πέρυσι, καθώς «δεν αναζητεί πλέον μια ονομασία για να αντικαταστήσει το FYROM, αλλά επιδιώκει να επεκτείνει το εύρος σε όλες τις χρήσεις και να περιορίσει τη μακεδονική ταυτότητα, ιστορία και τη χρήση τοπωνυμίων».

Σημαντική για την Ελλάδα και τους μελλοντικούς χειρισμούς της είναι η αποκάλυψη των μύχιων σκέψεων της σκοπιανής ηγεσίας για τους «Αιγαιάτες Μακεδόνες».

Ο πρόεδρος Τσερβενκόφσκι αποκαλύπτει ότι το θέμα των «Αιγαιατών», των αποζημιώσεων των περιουσιών τους και της ελεύθερης πρόσβασής τους στην Ελλάδα θα λυθεί μόνο αφού βρεθεί λύση και η «Μακεδονία» ενταχθεί στην ΕΕ.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί επίσης η παρότρυνση της αμερικανικής πλευράς προς τον κ. Γκρούεφσκι, την οποία συμμερίζεται πλήρως και ο πρόεδρος της χώρας, ότι θα πρέπει η διαδικασία να επικεντρωθεί μόνο στα «σημεία-κλειδιά, το όνομα και το εύρος χρήσης», ώστε να διευκολυνθεί η επίτευξη συμφωνίας, μια και τα άλλα ζητήματα θα ρυθμίζονταν σιωπηρώς με τρόπο ώστε να «σωθούν τα προσχήματα» για την Ελλάδα (σύμφωνα με τον κ. Τσερβενκόφσκι...).

Δημιουργεί προβληματισμό πάντως ότι στη διάρκεια του Αυγούστου και μέχρι τα μέσα του Σεπτεμβρίου η ίδια διατύπωση είχε υιοθετηθεί και από την ηγεσία του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, προκαλώντας τότε πολλά ερωτηματικά, καθώς ακόμη και η κ. Μπακογιάννη δήλωνε ότι το μόνο αντικείμενο διαπραγμάτευσης είναι το «όνομα και το εύρος», ενώ η επίσημη ελληνική θέση ήταν ότι δεν υφίσταται θέμα συζήτησης περί εύρους χρήσης, μια και η Αθήνα επιζητεί όνομα erga omnes.

Η σημερινή αποκάλυψη αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς πιθανότατα αυτήν την εβδομάδα οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ θα επιδώσουν τις απαντήσεις τους στον κ. Νίμιτς.

Η αμερικανική πλευρά μάλιστα έχει προγραμματίσει και το χρονοδιάγραμμα για τη λύση, προβλέποντας ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία μέσα στον Σεπτέμβριο, η οποία θα επικυρωνόταν σε συνάντηση των κ. Καραμανλή και Γκρούεφσκι, παρουσία της Κοντολίζα Ράις, ώστε να υπήρχε επαρκής χρόνος για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στα Σκόπια μέχρι τον Δεκέμβριο, και στη συνέχεια να αποφασιζόταν η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Παρότι το χρονοδιάγραμμα των ΗΠΑ και του κ. Νίμιτς δεν εξελίχθηκε όπως είχε σχεδιασθεί, θεωρητικά υπάρχουν ακόμη περιθώρια για την υλοποίησή του, πολύ περισσότερο που καμία πλευρά δεν έχει απορρίψει μέχρι στιγμής το πακέτο Νίμιτς.

(Έθνος της Κυριακής, 19 Οκτωβρίου 2008)

Ας θυμηθούμε τώρα αυτά που έγραφε το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ online στις 19 Σεπτεμβρίου 2008 και με τίτλο: Η Κοντολίζα Ράϊς σερβίρει λύση για το Σκοπιανό:

Οι πολύχρονες διαμεσολαβήσεις του Μάθιου Νίμιτς και οι τεράστιοι φάκελοι που έχουν σχηματιστεί για την υπόθεση της διαφοράς ανάμεσα σε Ελλάδα και ΠΓΔΜ, είναι πιθανόν να μην καταλήξουν σε κάποια λύση στα πλαίσια του ΟΗΕ αλλά σε απόφαση που θα σερβιριστεί από το Στέϊτ Ντιπάρτμεντ.

Είναι ασφαλώς αφελές να πιστέψει κανείς ότι όλα αυτά τα χρόνια ο κ. Νίμιτς ενεργούσε αποκλειστικά και μόνον εντός των στρατηγικών κατευθύνσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και ότι δεν ήταν παράλληλα αποδέκτης και εκφραστής των πολιτικών σχεδιασμών του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Μετά τις συναντήσεις των Μπακογιάννη-Μιλόσοσκι στο σπίτι της κ. Νούλαντ πρεσβευτού ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, έγιναν και οι δύο συναντήσεις των υπουργών στο Παρίσι την Πέμπτη και την Παρασκευή, εν’ όψει των ταξιδιών τους στη Ν. Υόρκη για τη Σύνοδο του ΟΗΕ όπου και θα ξαναμιλήσουν απ’ευθείας.

Σύμφωνα με πληροφορίες την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου η Κοντολίζα Ράϊς θα παρουσιάσει στους Μπακογιάννη-Μιλόσοσκι σχέδιο επίλυσης του θέματος του ονόματος των Σκοπίων και το ίδιο σχέδιο θα τεθεί υπ’ όψιν του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 24 Σεπτεμβρίου.

Είναι σαφές ότι η Ουάσιγκτον επείγεται για την επίλυση της διαφοράς Ελλάδας-ΠΓΔΜ εντός του Σεπτεμβρίου, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ τον προσεχή Δεκέμβριο.