Ένα μικρό κέρατο λύνει το μυστήριο της εξαφάνισης των δεινοσαύρων

Ένα μικρό απολιθωμένο κέρατο που ανακαλύφθηκε σε σημείο όπου δεν θα έπρεπε να βρίσκεται κανονικά μπορεί να δώσει την απάντηση στο τι οδήγησε στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων, ένα ερώτημα που απασχολεί εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια τους υποστηρικτές των διαφόρων θεωριών.

Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Biology Letters της βρετανικής Βασιλικής Εταιρείας, η παρουσία αυτού του κέρατου δεινοσαύρου σε ένα γεωλογικό στρώμα στους λόφους της Μοντάνα συνηγορεί υπέρ της βίαιης αλλαγής του κλίματος η οποία προκλήθηκε από την πτώση ενός αστεροειδούς στη Γη.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα η εξαφάνιση των δεινοσαύρων έχει παραμείνει ένα μυστήριο με αποτέλεσμα να εμφανιστούν διάφορες "θεωρίες" και εικασίες, συχνά εντελώς ανισόρροπες: ότι θηλαστικά καταβρόχθισαν όλα τα αυγά των δεινοσαύρων ή ότι έπαθαν γενικευμένη αλλεργία στη... γύρη.

Οι ειδικοί περιορίζονταν στην παρατήρηση ότι τα απολιθώματά των δεινοσαύρων αφθονούν κατά τη μεσοζωική περίοδο (248-65 εκατομμύρια χρόνια πριν) αλλά δεν έχουν βρεθεί ίχνη τους σε πιο πρόσφατα γεωλογικά στρώματα.

Ωστόσο το 1980 επιστήμονες του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, με επικεφαλής τον Λουίς Αλβάρες και το γιο του Γουόλτερ, βρήκαν κάτι που τους προκάλεσε μεγάλη έκπληξη: ένα αργιλώδες στρώμα ηλικίας 65 εκατομμυρίων ετών που περιείχε μεγάλο ποσοστό ιριδίου, ενός πολύ σπάνιου μετάλλου στη Γη που όμως αφθονεί στους... μετεωρίτες. Για τους ερευνητές, αυτή είναι η απόδειξη μιας σύγκρουσης της Γης με ένα μεγάλο αντικείμενο που προήλθε από το διάστημα και προκάλεσε τεράστια οικολογική καταστροφή, εξαφανίζοντας απότομα τους δεινοσαύρους και πολλά άλλα είδη της χλωρίδας και της πανίδας του πλανήτη.

Η θεωρία της εξαφάνισης της Μεσοζωικής-Τριασικής (ΚΤ) περιόδου υποστηρίχθηκε κατόπιν και από πολλές άλλες έρευνες. Τον Μάρτιο του 2010 41 ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ένας αστεροειδής διαμέτρου 15 χιλιομέτρων έπεσε στο Τσικσουλούμπ, στην επαρχία Γιουκατάν του Μεξικού. Από τη βίαιη πρόσκρουση προκλήθηκαν πυρκαγιές τεράστιας έκτασης και σηκώθηκαν σύννεφα σκόνης που "έκρυψαν" τον ήλιο με αποτέλεσμα να πέσει η θερμοκρασία και να εξαφανιστούν πολλά είδη. Άλλοι πάντως είπαν ότι η μαζική εξαφάνιση οφειλόταν σε παλαιότερες εκρήξεις ηφαιστείων από την περιοχή της σημερινής Ινδίας. Οι επαναλαμβανόμενες εκρήξεις οδήγησαν, μετά σε περίοδο 1,5 εκατομμυρίου ετών, στο ίδιο φαινόμενο με αυτό της πτώσης ενός αστεροειδούς: την αργή ψύξη του πλανήτη και τη συσσώρευση ιριδίου και άλλων σπάνιων μετάλλων.

Σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες οι δεινόσαυροι είχαν εξαφανιστεί προτού πέσει ο αστεροειδής στο Γιουκατάν. Ως απόδειξη έφερναν ένα γεωλογικό στρώμα πάχους τριών μέτρων κάτω από τα στρώματα της Μεσοζωικής-Τριασικής όπου δεν είχε βρεθεί ποτέ κανένα απολίθωμα δεινοσαύρου. Μέχρι που μια ομάδα με επικεφαλής τον Τάιλερ Λάισον του Πανεπιστημίου του Γέιλ εντόπισε το μετωπιαίο κέρατο ενός κεράτοπα σε βάθος 13 εκατοστών κάτω από το γεωλογικό όριο που σηματοδοτεί την έναρξη της Μεσοζωικής-Τριασικής περιόδου.

"Αυτό αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει 'κενό τριών μέτρων' και δεν συμβαδίζει με τη θεωρία σύμφωνα με την οποία οι δεινόσαυροι είχαν εξαφανιστεί πριν από την πρόσκρουση" με τον αστεροειδή, συμπεραίνει ο καθηγητής Λάισον.

Η διαμάχη πάντως δεν φαίνεται να τελειώνει εδώ. Άλλωστε, οι γεωλόγοι που εντόπισαν το κέρατο παραδέχονται πως δεν μπορούν να εξηγήσουν την πλήρη απουσία απολιθωμάτων σε ένα στρώμα πάχους 125 εκατοστών του οποίο εναποτέθηκε αμέσως μετά την πτώση του αστεροειδή.