Μαυροβούνιο: Ένας «κινεζικός» αυτοκινητόδρομος και ένα... βουνό χρέους! - Η Ποντγκόριτσα ζητεί βοήθεια από την ΕΕ

Ένα φαραωνικό έργο το οποίο οι αρχές του Μαυροβουνίου θεωρούσαν ως την κατασκευή του αιώνα που θα όριζε την πορεία της χώρας προς το μέλλον. Ένας αυτοκινητόδρομος 165 χιλιομέτρων ο οποίος, περνώντας μέσα από δύσβατους ορεινούς όγκους, θα συνέδεε το λιμάνι Μπαρ στην Αδριατική Θάλασσα με το Βελιγράδι, εκσυγχρονίζοντας τις εμπορικές οδούς στην ευρύτερη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.

Το 2014 η προηγούμενη κυβέρνηση της χώρας, αποφάσισε να υπογράψει μια σύμβαση με την Κίνα για την κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου, παίρνοντας παράλληλα ένα δάνειο το οποίο σήμερα αγγίζει το 1 δισ. ευρώ, περίπου το 1/5 του ΑΕΠ της χώρας, εκτοξεύοντας το χρέος στο 70%. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να αυξήσει τον ΦΠΑ, να παγώσει τους μισθούς στον δημόσιο τομέα και να ακυρώσει μέτρα κοινωνικής πολιτικής. Ωστόσο, επτά χρόνια αργότερα η χώρα των 620.000 κατοίκων αδυνατεί να αποπληρώσει το δάνειο και ζητεί βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να μην αναγκαστεί να υποθηκεύσει υποδομές της στην Κίνα.

Ο συγκεκριμένος αυτοκινητόδρομος βρίσκεται στο επίκεντρο μιας έντονης συζήτησης για την κινεζική επιρροή στην Ευρώπη, τόσο εντός των κρατών μελών της ΕΕ όσο και των χωρών που επιθυμούν να ενταχθούν σε αυτήν, όπως το Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Αλβανία. Η «πρωτοβουλία μιας ζώνης και ενός δρόμου» (Belt and Road Initiative), το φιλόδοξο σχέδιο της Κίνας να επεκτείνει την επιρροή της σε χώρες της Ασίας και της Αφρικής, προκάλεσε το ενδιαφέρον πολλών χωρών χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος, καθώς εκμεταλλεύτηκαν κινεζικά δάνεια με φαινομενικά ελκυστικούς όρους, κατασκευάζοντας έργα υποδομής. Ορισμένες χώρες, όπως η Σρι Λάνκα, το Τζιμπουτί και η Μογγολία, αδυνατούν να αποπληρώσουν τα κινεζικά δάνεια και το Πεκίνο ζητεί σε αντάλλαγμα των έλεγχο συγκεκριμένων έργων υποδομής, όπως σημαντικά εμπορικά λιμάνια.

Το Μαυροβούνιο είναι η πρώτη χώρα της Ευρώπης που βρίσκεται σε αυτήν τη θέση καθώς η κυβέρνησή του συνεχίζει με το όνειρό της για έναν νέο υπερσύγχρονο δρόμο που θα οδηγήσει το έθνος σε ένα λαμπρό μέλλον. Ωστόσο ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Μίλικο Σπάιτς, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Financial Times, ζήτησε επισήμως βοήθεια από την ΕΕ ώστε να αποπληρώσει το κινεζικό χρέος.

Το δάνειο που έλαβε το Μαυροβούνιο από την Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών της Κίνας καλύπτει το 85% του κόστους του πρώτου τμήματος του δρόμου. Εκταμιεύτηκε σε δολάρια και έχει επιτόκιο 2%, 20ετή περίοδο αποπληρωμής και 6ετή περίοδο χάριτος. Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, σε περίπτωση διαφοράς, τα κινεζικά δικαστήρια θα έχουν την αρμοδιότητα να κρίνουν. Η κινεζική κατασκευαστική εταιρεία έλαβε επίσης δεσμεύσεις ότι όλα τα εισαγόμενα δομικά υλικά, εξαιρούνται από τους τελωνειακούς δασμούς και τον φόρο προστιθέμενης αξίας, ενώ το 70% της κατασκευής δόθηκε σε Κινέζους εργαζόμενους.

Τα Βαλκάνια και η Κεντρική Ευρώπη αποτελούν εδώ και καιρό μια σκηνή όπου εξελίσσεται ένα έντονο γεωπολιτικό παιχνίδι. Εκτός από την «παραδοσιακή» επιρροή της Ρωσίας, νέες δυνάμεις, όπως η Κίνα και ακόμα και η Τουρκία, προσπαθούν να επεκτείνουν την επιρροή τους, κάτι που προκαλεί τεράστια ανησυχία στις Βρυξέλλες και σε αρκετές πρωτεύουσες των κρατών μελών της ΕΕ.

Το Πεκίνο δημιούργησε από το 2012 την λεγόμενη «πρωτοβουλία 17 + 1», όπου ο αριθμός «1» ορίζει την Κίνα και τα «17», είναι ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, όπως η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Τσεχία και η Λετονία, καθώς και κάποια υπό ένταξη κράτη στα Δυτικά Βαλκάνια.

Μόνο στα Δυτικά Βαλκάνια, οι κινεζικές επενδύσεις υπολογίζονται στα 6 δισεκατομμύρια ευρώ -συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινητοδρόμων, σιδηροδρομικών γραμμών και των σταθμών παραγωγής ενέργειας. Η Σερβία, η μεγαλύτερη οικονομία στην περιοχή και σύμμαχος του Πεκίνου, έλαβε τη μερίδα του λέοντος.

Το Μαυροβούνιο προσπάθησε να εκμεταλλευτεί τα κινεζικά κεφάλαια, ελπίζοντας ότι θα καταστεί μια ελκυστική χώρα, καθώς δίνει στο Πεκίνο ένα λιμάνι στην Αδριατική μέσω του οποίου η Κίνα αποκτά πρόσβαση στην Ευρώπη, ενώ όταν το Μαυροβούνιο ενταχθεί στην ΕΕ, η Κίνα θα έχει μια σύμμαχο χώρα που θα εκπροσωπείται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Απέναντι σε μια τέτοια προοπτική, η Ευρωπαϊκή Ένωση, εμφανίζεται καταρχάς πρόθυμη να βοηθήσει το Μαυροβούνιο, καθώς όπως δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, κάνοντας αυτήν την πρωτοφανή έκκληση για οικονομική βοήθεια από τις Βρυξέλλες, «το Μαυροβούνιο είναι μια μικρή χώρα και μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε μια εύκολη νίκη για την ΕΕ».

Ειδήσεις σήμερα:

Κούγιας: «Η ΑΕΛ είναι… Μπαρτσελόνα μπροστά στις άλλες ομάδες των play-out»

Το συγκινητικό αντίο της πριγκίπισσας Άννας στον πατέρα της Φίλιππο: «Ήταν ο δάσκαλός μου»

Μεγάλη φωτιά σε εργοστάσιο στην Αγία Πετρούπολη - Νεκρός ένας πυροσβέστης