Στην Αθήνα το 1ο Διεθνές Συνέδριο Αγγειακών Ανωμαλιών

Τη νέα εποχή για την αντιμετώπιση των αγγειακών βλαβών αλλά και για τη θέση της χώρας μας στον διεθνή επιστημονικό χάρτη σε ό,τι αφορά τη θεραπεία τους σηματοδοτεί το 1ο Διεθνές Συνέδριο Αγγειακών Ανωμαλιών το οποίο θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, στο Μέγαρο Μουσικής, την Παρασκευή 7 και το Σάββατο 8 Ιουνίου.

Δεκάδες διακεκριμένοι καθηγητές και διευθυντές από σημαντικά νοσηλευτικά ιδρύματα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης, θα παρουσιάσουν, με πολύπλευρη και πολυεπίπεδη ανάλυση, όλα τα ζητημάτα που αφορούν τις νόσους που σχετίζονται με τις αγγειακές δυσπλασίες, σε Έλληνες γιατρούς. Παράλληλα, οι Έλληνες συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για τα σύγχρονα διαγνωστικά και θεραπευτικά πρωτόκολλα που εφαρμόζονται στις αγγειακές δυσπλασίες από τους αλλοδαπούς συναδέλφους τους. Κομβικό ρόλο στον επιστημονικό διάλογο που θα ανοίξει στο συνέδριο θα έχει το Διεθνές Ίδρυμα Vascular Birthmarks Foundation, το οποίο είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες που παρέχει αγωγή και υποστήριξη σε ασθενείς με αγγειακές δυσπλασίες και αιμαγγειώματα από όλο τον κόσμο.

Με την ευκαιρία του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου Αγγειακών Ανωμαλιών το ygeiamou.gr συνομίλησε για τις αγγειακές δυσπλασίες με τον Έλληνα γιατρό που συνέβαλε στη διοργάνωση αυτής της μείζονος επιστημονικής συνάντησης, τον γναθοπροσωπικό χειρουργό, με ειδίκευση στο Tufts University της Βοστώνης, διδάκτωρα της Ιατρικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου και διευθυντή της Κλινικής Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής Ευρωκλινικής Αθηνών, κ. Σταύρο Τομπρή (φωτογραφία). Ο ειδικός – ο οποίος μάλιστα έλαβε το βραβείο “Physician of the Year 2019” του Vascular Birthmarks Foundation και είναι ο πρώτος μη Αμερικανός γιατρός που βραβεύεται για το 20ετές έργο του στην έρευνα και θεραπεία των αγγειακών βλαβών- εξήγησε μεταξύ άλλων γιατί είναι σημαντικό να ενημερωθούν οι Έλληνες γιατροί για τις εξελίξεις στην εντόπιση και την αντιμετώπιση των αγγειακών δυσπλασιών ώστε να βοηθήσουν τους Έλληνες αλλά και αλλοδαπούς ασθενείς που αναζητούν λύσεις στο πρόβλημά τους.

- Πριν μας «μυήσετε» στο άγνωστο για τους περισσότερους πεδίο των αγγειακών δυσπλασιών, πείτε μας τι σημαίνει για σας η βράβευση από ένα τόσο σημαντικό Διεθνές Ίδρυμα;
Σε προσωπικό επίπεδο αποτελεί αναγνώριση της δουλειάς 20 και πλέον ετών στο αντικείμενο των αγγειακών ανωμαλιών, από ένα σπουδαίο Ίδρυμα του εξωτερικού.
Αποδέκτες αυτής της διάκρισης υπήρξαν κατά το παρελθόν καθηγητές αμερικανικών Πανεπιστημίων, με σπουδαίο έργο και συμβολή στην αντιμετώπιση των παθήσεων αυτών.
Θεωρώ σημαντικό ότι είναι η πρώτη φορά που το βραβείο αυτό δίδεται σε μη Αμερικανό Ιατρό.
Σαν Ελληνας γιατρός είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος που διαχέεται διεθνώς, ένα θετικό μήνυμα που αφορά στην αναγνώριση του υψηλού επίπεδου άσκησης της Ιατρικής στη χώρα μας.

- Τι περιλαμβάνει ο όρος αγγειακές ανωμαλίες; Υπάρχει κάποια κατηγοριοποίηση; Είναι επίκτητες ή συγγενείς δυσπλασίες;
Ο όρος αγγειακές ανωμαλίες περιλαμβάνει δυο μεγάλες κατηγορίες παθήσεων. Η πρώτη κατηγορία αναφέρεται ως «αγγειακoί όγκοι» ενώ η δεύτερη ως «αγγειακές δυσπλασίες».
Οι κατηγορίες αυτές έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, εφόσον οι βλάβες αυτές αποτελούνται από αγγεία, έχουν όμως και πολλές διαφορές τόσο σε κλινικό όσο και σε ιστολογικό επίπεδο.

Η πιο συχνή πάθηση της πρώτης κατηγορίας είναι το αιμαγγείωμα.
Τα αιμαγγειώματα εμφανίζονται λίγο μετά τη γέννηση, οφείλονται σε πολλαπλασιασμό των κυττάρων που φτιάχνουν τα αγγεία μας και διακρίνονται από το χαρακτηριστικό της υποστροφής.
Η υποστροφή αυτή αναμένεται, για τα περισσότερα, μέχρι τα έξι χρόνια της ζωής του παιδιού ενώ σε κάποια μπορεί να καθυστερήσει μέχρι τα 12 χρόνια.
Η δεύτερη κατηγορία αναφέρεται στις αγγειακές δυσπλασίες. Οι παθήσεις αυτές είναι πάντα παρούσες κατά τη γέννηση, ίσως όχι όμως κλινικά εμφανείς. Μεγαλώνουν κατά τη διάρκεια της ζωής του ασθενούς και δεν υποστρέφουν ποτέ. Πρόκειται λοιπόν για διαφορετικούς τύπους αγγειακών παθήσεων οι οποίες χρήζουν μιας εξατομικευμένης διαγνωστικής προσέγγισης και εφαρμογής του κατάλληλου πρωτόκολλου θεραπείας.

Πώς αυτές επηρεάζουν τη λειτουργικότητα και τη ζωή των ατόμων που τις φέρουν;
Θα διακρίνω και πάλι τις δύο μεγάλες κατηγορίες και θα αναλύσουμε καθεμία ξεχωριστά.
Στην περίπτωση των αιμαγγειώματων τις περισσότερες φορές μπορεί να μη δημιουργείται κανένα λειτουργικό πρόβλημα αλλά ούτε και να επηρεάζεται η αισθητική, εφόσον το αιμαγγείωμα βρίσκεται σε μη εμφανές σημείο.
Στις περιπτώσεις όμως που είναι εμφανές ένα αιμαγγείωμα, ιδιαίτερα στα αιμαγγειώματα του προσώπου, τότε έχει παρατηρηθεί ότι ο μικρός ασθενής από την ηλικία των δύο ετών και μετά έχει επίγνωση της διαφορετικότητας στην εμφάνιση του.
Το παιδί καταλαβαίνει ότι όλοι το κοιτούν σε ένα συγκεκριμένο σημείο και διαισθάνεται ότι συζητούν για αυτό.
Το γεγονός αυτό είναι δυνατό να επηρεάσει την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του παιδιού και να οδηγήσει σε απομονωτισμό, διαταραχές της κοινωνικής ένταξης και της μαθησιακής διαδικασίας.
Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις που εκτός από το προφανές αισθητικό πρόβλημα συνυπάρχουν και λειτουργικές διαταραχές, αναλόγως της θέσης του αιμαγγειώματος. Είναι πιθανό ότι ένα αιμαγγείωμα το οποίο μεγαλώνει γύρω από το μάτι είναι δυνατό να προκαλέσει προβλήματα στην όραση. Επίσης σκεφτείτε ότι η πίεση που μπορεί να ασκήσει ένα μεγάλο αιμαγγείωμα στα οστά του προσώπου, μπορεί να αλλοιώσει τη φυσιολογική συμμετρία στο σπλαχνικό κρανίο, εφόσον ο σκελετός βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης.

Στις περιπτώσεις των αγγειακών δυσπλασιών τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Οι αγγειακές δυσπλασίες μεγαλώνουν κατά τη διάρκεια της ζωής και είναι δυνατόν να προκαλέσουν εκσεσημασμένα αισθητικά και λειτουργικά προβλήματα.
Οι βλάβες μπορεί να είναι εντοπισμένες ή διάχυτες και να καταλαμβάνουν μεγάλα τμήματα κυρίως του προσώπου, του κορμού ή των άκρων.
Η φιλοσοφία της αντιμετώπισης τους, στις περιπτώσεις αυτές, στοχεύει να επιλύσει καταρχήν τα λειτουργικά προβλήματα αλλά οπωσδήποτε να ικανοποιήσει και τις αισθητικές απαιτήσεις, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που οι βλάβες αυτές εμφανίζονται στο πρόσωπο.

Πώς γίνεται η διάγνωσή τους; Μπορεί να γίνει από έναν ειδικευμένο γιατρό ή απαιτείται διεπιστημονική προσέγγιση;
Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Είναι πολύ σημαντικό ο γιατρός να έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει, αρχικά, ποιος τύπος αγγειακής ανωμαλίας αφορά τον ασθενή που εξετάζει.
Στα αιμαγγειώματα συνήθως η διάγνωση γίνεται μόνο από το ιστορικό και την κλινική πορεία.
Ένας εξειδικευμένος γιατρός δε θα χρειαστεί ιδιαίτερα χρονοβόρες ή κοστοβόρες εξετάσεις για να διαγνώσει ένα αιμαγγείωμα.
Στις περιπτώσεις των αγγειακών δυσπλασιών η διαγνωστική διερεύνηση είναι περισσότερο εκτεταμένη, διότι θα πρέπει να να εξακριβώσουμε τον τύπο των αγγείων που συμμετεχουν στην βλάβη.
Τα αγγεία αυτά μπορεί να είναι τα τριχοειδή, μπορεί να είναι φλέβες, μπορεί να είναι λεμφαγγεία, μπορεί να είναι αρτηρίες και φλέβες με ανώμαλη επικοινωνία, ή συνδυασμός όλων των προηγούμενων. Άρα, στις περιπτώσεις των αγγειακών δυσπλασιών η διαγνωστική προσέγγιση απαιτεί πολύ περισσότερα μέσα.
Είναι βέβαια ανάγκη ο γιατρός να έχει την ανάλογη εμπειρία ώστε να διακρίνει το είδος της βλάβης, για να εφαρμόσει τα καταλληλα θεραπευτικά πρωτόκολλα.
Οπωσδήποτε η συνεργασία μεταξύ διαφόρων ειδικοτήτων είναι πάντα χρήσιμη και προς όφελος των ασθενών. Στις περιπτώσεις των αγγειακών δυσπλασιών η διάγνωση και η θεραπεία αποτελεί πολύ συχνά, έργο μιας ομάδας ειδικών.

Πώς αντιμετωπίζονται; Και είναι πάντοτε εφικτή η αντιμετώπισή τους;
Υπάρχουν συγκεκριμένα θεραπευτικά μέσα τα οποία εφαρμόζονται μόνα τους ή σε συνδυασμό, αναλόγως των περιπτώσεων. Τα θεραπευτικά αυτά μέσα είναι η χειρουργική αφαίρεση, ο εμβολισμός, η σκληροπεραπεία, η θεραπεία με λέιζερ και θεραπείες με ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα. Το σημαντικό είναι να κατανοηθεί ότι κάθε αγγειακή βλάβη απαιτεί έναν ιδιαίτερο συνδυασμό των θεραπευτικών αυτών μέσων. Είναι επίσης βασικό η ιατρική ομάδα που αναλαμβάνει ένα περιστατικό αγγειακής ανωμαλίας να γνωρίζει απόλυτα τις ενδείξεις εφαρμογής των θεραπευτικών αυτών μέσων.
Κάθε περίπτωση εξατομικεύεται και απαιτεί την εφαρμογή μίας προσαρμοσμένης θεραπείας σε σχέση με την ηλικία του ασθενούς, το είδος της βλάβης, το μέγεθος της βλάβης, τα πιθανά λειτουργικά και αισθητικά προβλήματα, την εντόπιση της βλάβης και διάφορες άλλες παραμέτρους οι οποίες υπεισέρχονται στη διαμόρφωση και ολοκλήρωση του σχεδίου θεραπείας.
Σχεδόν καμία βλάβη δεν είναι ίδια με την άλλη και ακόμα και αν αντιμετωπίσουμε μια παρόμοια βλάβη, έχει σημασία σε ποια ηλικία βλέπουμε πρώτη φορά τον ασθενή.
Ως προς τη δυνατότητα θεραπείας, θα έλεγα, πως η συντριπτική πλειοψηφία των αγγειακών ανωμαλιών είναι σήμερα εφικτό να αντιμετωπιστεί με ασφάλεια, λόγω της αύξησης της εμπειρίας των γιατρών, της ανάπτυξης εξειδικευμένων κέντρων αγγειακών δυσπλασιών με συσσωρευμένη εμπειρία στις παθήσεις αυτές, στην ανάπτυξη σύγχρονων ιατροτεχνολογικών μέσων και ιατρικών υποδομών και στη διαρκή ερευνητική προσπάθεια για βελτίωση των θεραπευτικών προσεγγίσεων.

Παλαιότερα, και ίσως έως και σήμερα, υπήρχε ένας φόβος στην αντιμετώπιση των αγγειακών ανωμαλιών λόγω της αναμενόμενης αιμορραγίας κατά την προσπάθεια αφαίρεσής τους.
Πλέον με την εξέλιξη των χειρουργικών τεχνικών, τη διαρκή εκπαίδευση των γιατρών που ασχολούνται με τις αγγειακές δυσπλασίες και τα αιμμαγγειώματα και την αναγνώριση της ανάγκης διεπιστημονικής προσέγγισης, οι βλάβες αυτές αντιμετωπίζονται με επιτυχία.

Ποια είναι η κατάσταση στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά τη διάγνωση και την αντιμετώπιση των αγγειακών δυσπλασιών; Πού υπάρχουν προβλήματα και ποια είναι τα δυνατά σημεία των επιστημόνων μας και του συστήματος υγείας;
Η διάγνωση και η αντιμετώπιση των αγγειακών δυσπλασιών απαιτεί εξειδικευμένη εκπαίδευση και συνεχή ενημέρωση. Είναι αλήθεια ότι σχεδόν παντού στον κόσμο υπήρχε ένα αναγνωρισμένο έλλειμμα στην εκπαίδευση και εξειδίκευση σχετικά με τις αγγειακές βλάβες.
Η αντιμετώπιση τους πρακτικά δεν αποτελεί αποκλειστικό γνωστικό αντικείμενο κάποιας ειδικότητας και δεν υπάρχουν επίσημα εκπαιδευτικά προγράμματα που να απευθύνονται σε γιατρούς που επιθυμούν να ασχοληθούν με τις βλάβες αυτές.
Άρα μέχρι τώρα ο κάθε γιατρός, ανεξαρτήτως ειδικότητας, είχε τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με τα διαγνωστικά και θεραπευτικά πρωτόκολλα μόνο εφόσον είχε ο ίδιος εκπαιδευτεί σε κάποιο από τα λίγα κέντρο αγγειακών δυσπλασιών που υπήρχαν στον κόσμο τα προηγούμενα χρόνια.

Η αντανάκλαση αυτής της έλλειψης εκπαιδευτικών κέντρων και επίσημης εξειδίκευσης έχει φυσικά επηρεάσει όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας.
Στην Ελλάδα όμως έχουμε την τύχη να υπάρχουν ορισμένοι γιατροί, διαφορετικών ειδικοτήτων, οι οποίοι ασχολούνται με τις αγγειακές δυσπλασίες. Μάλιστα, εδώ και κάποια χρόνια, ασθενείς από το εξωτερικό έρχονται να θεραπευθούν στην Ελλάδα.
Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί πολλές επεμβάσεις σε ασθενείς από ευρωπαϊκές χώρες ακόμα και τις Ηνωμένες Πολιτείες οι οποίοι αναζήτησαν και βρήκαν λύση στο πρόβλημά τους στην Ελλάδα.

Για να ενισχυθεί το επίπεδο ενημέρωσης των Ελλήνων συναδέλφων στο θέμα των αγγειακών βλαβών διοργανώνεται από την κλινική μας ένα διήμερο Διεθνές Συνέδριο Αγγειακών Ανωμαλιών, στις 7 και 8 Ιουνίου, στην Αθήνα, στο οποίο συμμετέχουν 20 διακεκριμένοι καθηγητές και διευθυντές από σημαντικά ιδρύματα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης, με σκοπό την πολύπλευρη και πολυεπίπεδη ανάλυση όλων των ζητημάτων που αφορούν αυτές τις νόσους.
Επίσης υπάρχουν ήδη εγκατεστημένες συνεργασίες με αντίστοιχα Κέντρα Αγγειακών Δυσπλασιών των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γερμανίας ενώ συνεργαζόμαστε με το Διεθνές Ιδρυμα Vascular Birthmarks Foundation, το οποίο είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες που παρέχει αγωγή και υποστήριξη σε ασθενείς με αγγειακές δυσπλασίες και αιμαγγειώματα από όλο τον κόσμο.
Με τις κινήσεις αυτές, προσπαθούμε με τις μικρές δυνάμεις που διαθέτουμε να ανεβάσουμε το επίπεδο των παρεχομένων υπηρεσιών σε σχέση με τις αγγειακές βλάβες, να βάλουμε τη χώρα μας στο χάρτη ως ένα σημείο αναφοράς για την θεραπεία των νόσων αυτών διεθνώς και να ενημερώσουμε τους Έλληνες συναδέλφους για τα σύγχρονα διαγνωστικά και θεραπευτικά πρωτόκολλα, ελπίζοντας ότι κάποιοι απ' αυτούς θα ακολουθήσουν το δρόμο της εξειδίκευσης στις αγγειακές δυσπλασίες.