Διαταραχή ολόκληρου του συστήματος του εγκεφάλου η σχιζοφρένεια

Η σχιζοφρένεια αποτελεί μια συστημική διαταραχή σε όλο το σύστημα επικοινωνιών του εγκεφάλου, καθώς προκαλεί γενικευμένες διαταραχές στις «καλωδιώσεις» του εγκεφάλου και όχι μόνο σε μια - δύο περιοχές.

Αυτό είναι το πόρισμα μιας νέας διεθνούς επιστημονικής έρευνας, της μεγαλύτερης που έχει γίνει μέχρι σήμερα πάνω στη φαιά ουσία του εγκεφάλου, με τη βοήθεια της τεχνολογίας των «μεγάλων δεδομένων».

Εδώ και 40 περίπου χρόνια οι απεικονίσεις έχουν αποκαλύψει ανωμαλίες στους εγκεφάλους των ασθενών με σχιζοφρένεια. Αλλά μόλις τώρα γίνεται αντιληπτό ότι πρόκειται για ένα γενικευμένο και όχι τοπικό πρόβλημα του εγκεφάλου.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρα Σίνεαντ Κέλι της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογικής ψυχιατρικής "Nature Molecular Psychiatry", ανέλυσαν τους εγκεφάλους 1.963 ανθρώπων με σχιζοφρένεια και έκαναν συγκρίσεις με τους εγκεφάλους 2.359 ψυχικά υγιών ανθρώπων από όλο τον κόσμο, στο πλαίσιο του ερευνητικού δικτύου ENIGMA (Enhancing Neuro Imaging Genetics through Meta Analysis).

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από 21 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από σχιζοφρένεια διεθνώς. Χωρίς θεραπεία, αρκετοί ασθενείς οδηγούνται να γίνουν άνεργοι, άστεγοι, χρήστες ναρκωτικών ή να αυτοκτονήσουν. Περίπου ένας στους τέσσερις άστεγους στις ΗΠΑ έχει κάποια σοβαρή ψυχική πάθηση όπως σχιζοφρένεια.

Η νέα μελέτη καταρρίπτει την επιστημονική θεωρία ότι η ψυχική νόσος οφείλεται σε προβλήματα «καλωδίωσης» μόνο στον προμετωπιαίο φλοιό και στους κροταφικούς λοβούς. Αντίθετα, δείχνει ότι το πρόβλημα είναι διάσπαρτο σε όλο τον εγκέφαλο.

«Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα για πρώτη φορά ότι η σχιζοφρένεια είναι μια διαταραχή όπου η "καλωδίωση" της φαιάς ουσίας είναι διαταραγμένη σε όλο τον εγκέφαλο», δήλωσε η Κέλι. Κατ' εξοχήν ορατή είναι η βλάβη στο μεσολόβιο, που επιτρέπει την επικοινωνία ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου.

Μέχρι σήμερα η φαρμακευτική θεραπεία της σχιζοφρένειας εστιάζει μόνο στα συμπτώματα, καθώς οι αιτίες της νόσου παραμένουν άγνωστες. Πολλοί ασθενείς παίρνουν αντιψυχωσικά φάρμακα σε όλη τη ζωή τους και μερικοί από αυτούς εμφανίζουν παρενέργειες όπως αύξηση βάρους, τρέμουλα, υπνηλία, συναισθηματική αναισθητοποίηση κ.α.

Μετά τη νέα μελέτη και με δεδομένο ότι η σχιζοφρένεια είναι εν μέρει κληρονομική, η προσοχή των ερευνητών αναμένεται να στραφεί στον εντοπισμό γονιδίων που επηρεάζουν όλη την επικοινωνιακή «υποδομή» του εγκεφάλου, καθώς αποδεικνύεται ότι η εστίαση σε επιμέρους μόνο περιοχές του εγκεφάλου δεν αποτελεί καλή προσέγγιση.