Νέα πειραματικά φάρμακα μειώνουν δραστικά τη χοληστερόλη

Πολύ ενθαρρυντικά στοιχεία ανακοινώθηκαν αυτό το Σαββατοκύριακο, στο ετήσιο συνέδριο του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας, από τις νέες κλινικές δοκιμές πειραματικών φαρμάκων, τα οποία μπορούν να μειώσουν δραστικά τη χοληστερόλη και έτσι προβάλλουν ως το «αντίπαλο δέος» απέναντι στις ευρέως χρησιμοποιούμενες στατίνες.

Έτσι, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς, το φάρμακο evolocumab της φαρμακοβιομηχανίας Amgen, που δοκιμάστηκε από τρεις ξεχωριστές ερευνητικές ομάδες, μείωσε το επίπεδο της «κακής» χοληστερόλης (LDL) από 55% έως 66% σε σχέση με τα εικονικά φάρμακα (πλασίμπο). Μάλιστα την ίδια περίπου μείωση πέτυχαν δύο διαφορετικά σχήματα δόσεων: η χορήγηση είτε 140 μιλιγκράμ κάθε δύο εβδομάδες, είτε 420 μιλιγκράμ μία φορά τον μήνα.

Το νέο φάρμακο, που εμφανίζεται σχεδόν εξίσου ασφαλές με το εικονικό (πλασίμπο), ανήκει στην κατηγορία των αναστολέων PCSK9, που μπλοκάρουν μια πρωτεΐνη, η οποία μειώνει την ικανότητα του ήπατος να απομακρύνει την LDL από το αίμα. Αυτοί οι αναστολείς αναμένεται να χρησιμοποιηθούν πρωτίστως σε όσους ασθενείς δεν είναι καλά ανεκτές οι στατίνες και γενικότερα σε όσους αδυνατούν να μειώσουν την χοληστερόλη τους με τα υπάρχοντα μέχρι σήμερα φάρμακα (φιμπράτες, νιασίνη κ.α.).

Ένα παρεμφερές φάρμακο, το alirocumab, δοκιμάζεται ήδη από την εταιρία Regeneron Pharmaceuticals σε συνεργασία με τη Sanofi, ενώ η Pfizer δοκιμάζει το bococizumab. Οι αναλυτές προβλέπουν μεγάλες ετήσιες πωλήσεις, τουλάχιστον τριών δισεκατομμυρίων δολαρίων, για κάθε ένα από αυτά τα φάρμακα, όταν βγουν στην αγορά - αν και αναμένεται να είναι αρκετά πιο ακριβά από τις στατίνες (οι εταιρίες ακόμη δεν έχουν δώσει ενδείξεις για το κόστος τους).

Οι φαρμακευτικές εταιρίες ήδη διεξάγουν και άλλες έρευνες, με στόχο να αποδείξουν ότι τα νέα φάρμακα -όπως οι στατίνες- όχι μόνο ρίχνουν την «κακή» χοληστερόλη, αλλά έχουν πρακτικό αντίκρισμα, δηλαδή όντως σώζουν ζωές, μειώνοντας τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά. Πάντως οι αρμόδιες εποπτικές Αρχές, όπως η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, αναμένεται να δώσουν τη σχετική έγκριση για την κυκλοφορία τους, χωρίς καν να περιμένουν αυτές τις τελευταίες δοκιμές αποτελεσματικότητας (έτσι, άλλωστε, είχε συμβεί και με τις στατίνες).

Αυξανόμενος ο αριθμός των παιδιών με υψηλή χοληστερόλη

Εξάλλου, στο ίδιο καρδιολογικό συνέδριο, παρουσιάστηκαν ανησυχητικά στοιχεία ότι ένας ολοένα μεγαλύτερος αριθμός παιδιών εμφανίζει αυξημένη χοληστερόλη. Το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο στα αγόρια από ό,τι στα κορίτσια.

Τα αγόρια είναι πιθανότερο να εμφανίσουν αυξημένη ολική ή «κακή» (LDL) χοληστερόλη, ενώ τα κορίτσια είναι πιθανότερο να έχουν μειωμένη «καλή» χοληστερόλη (HDL). Η νέα μελέτη δείχνει επίσης ότι τα παχύσαρκα παιδιά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα τόσο για αυξημένη ολική και κακή χοληστερόλη, όσο και για μειωμένη καλή χοληστερόλη.

Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή καρδιολογίας Τόμας Σίρι του Κολλεγίου Ιατρικής Baylor του Πανεπιστημίου του Τέξας, σχεδόν ένα στα τρία παιδιά ηλικίας εννέα έως 11 ετών στις ΗΠΑ έχει οριακή ή υψηλή χοληστερόλη, γεγονός που αυξάνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο αργότερα στη ζωή του.

Οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία για 12.712 παιδιά, που είχαν κάνει αιματολογικές εξετάσεις σε παιδιατρικές κλινικές. Από αυτά, το 30% εμφάνιζε ολική χοληστερόλη στα όρια του φυσιολογικού ή πάνω από αυτά.

Αν και οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι σπάνιες στα παιδιά, η παρουσία παραγόντων κινδύνου, όπως η αυξημένη χοληστερόλη, αυξάνουν τις πιθανότητες προβλημάτων, όταν πια ενηλικιωθούν. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η αρτηριοσκλήρυνση μπορεί να αρχίσει στην παιδική ηλικία και η ανεβασμένη χοληστερόλη συμβάλλει σε αυτό.

Οι ειδικοί συνιστούν έναν πρώτο έλεγχο των παιδιών για χοληστερόλη στην ηλικία των εννέα έως 11 ετών και έναν επανέλεγχο μεταξύ των 17 και 21 ετών - κάτι που συχνά δεν τηρείται. Όπως είπε ο Τόμας Σίρι, για τα περισσότερα παιδιά δεν συντρέχει λόγος να ξεκινήσουν φαρμακευτική αγωγή προκειμένου να ρίξουν την χοληστερόλη τους, πρέπει όμως να υιοθετήσουν πιο υγιεινή διατροφή και να ασκούνται περισσότερο.

Τα φάρμακα (όπως οι στατίνες) κατά της υψηλής χοληστερόλης εκτιμάται ότι δεν χρειάζονται σε περισσότερα από το 1% έως 2% των παιδιών, κυρίως σε όσα έχουν γενετική προδιάθεση για δυσλιπιδαιμία.

Περισσότερο κρύο, υψηλότερη χοληστερόλη

Το επίπεδο της χοληστερόλης κυμαίνεται διαχρονικά ανάλογα με την εποχή του χρόνου και τείνει να αυξάνεται τους πιο κρύους μήνες του χειμώνα, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι οι θάνατοι από έμφραγμα ή άλλη καρδιοπάθεια τείνουν να αυξάνουν τους χειμωνιάτικους μήνες. Η νέα έρευνα -η μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα- δείχνει ότι η αυξημένη χοληστερόλη, που αποτελεί γνωστό παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου, πιθανότατα συμβάλλει σε αυτό.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καρδιολόγο Πάραγκ Τζόσι του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Τζον Χόπκινς, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο συνέδριο του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας, ανέλυσαν στοιχεία για περίπου 2,8 εκατ. ενήλικες.

Η μελέτη έδειξε ότι τόσο η ολική χοληστερόλη, όσο και η «κακή» (LDL) είναι υψηλότερες το χειμώνα από ό,τι το καλοκαίρι, κάτι που είναι πιο ορατό στους άνδρες (μέση διαφορά 4 mg/dL) σε σχέση με τις γυναίκες (2 mg/dL) - μια αύξηση κατά τους χειμερινούς μήνες της τάξης του 3,5% και του 1,7% αντίστοιχα.

Τα τριγλυκερίδια (λιπίδια) είναι κατά μέσο όρο 2,5% υψηλότερα στους άνδρες το χειμώνα σε σχέση με το καλοκαίρι. Αντίθετα, η «καλή» χοληστερόλη (HDL) δεν εμφανίζει αξιοσημείωτες διαχρονικές διακυμάνσεις ανάλογα με την εποχή του έτους. Συνολικά, ο κίνδυνος αρτηριοσκλήρυνσης είναι χαμηλότερος την άνοιξη και το καλοκαίρι, ενώ το φθινόπωρο και τον χειμώνα αυξάνει.

Οι ερευνητές διευκρίνισαν ότι τα ευρήματά τους δεν πρέπει να οδηγήσουν τους ανθρώπους να ελέγχουν το επίπεδο της χοληστερόλης στο αίμα τους μόνο σε συγκεκριμένες περιόδους του έτους. Όπως είπαν, η νέα μελέτη δείχνει κυρίως την επίπτωση που έχει η αλλαγή στη συμπεριφορά των ανθρώπων ανάλογα με την εποχή.

«Το καλοκαίρι τείνουμε να βγαίνουμε έξω, να είμαστε πιο δραστήριοι και γενικά να κάνουμε πιο υγιεινή ζωή. Αντίθετα, τους πιο κρύους μήνες τρυπώνουμε στις "φωλιές" μας, τρώμε περισσότερα λιπαρά φαγητά και ασκούμαστε λιγότερο, έτσι βλέπουμε την "κακή" χοληστερόλη να αυξάνει», δήλωσε ο Πάραγκ Τζόσι.

Επίσης, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι πιθανό ότι η μικρότερη διάρκεια των ημερών τον χειμώνα και η μικρότερη έκθεση των ανθρώπων στον ήλιο (άρα και η μικρότερη συγκέντρωση βιταμίνης D στον οργανισμό) επιδεινώνουν την αναλογία κακής-καλής χοληστερόλης.