Τουρισμός και κορωνοϊός: Το προφίλ του επισκέπτη της Ελλάδας

Πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις διατυπώθηκαν στο Greek Tourism Debate σχετικά με το προφίλ του επισκέπτη της χώρας μετά το ξέσπασμα της κρίσης του κορωνοιού. Αυτό το θέμα κάλυψε το πάνελ «Luxury hotels και Destination Marketing» που το συνέθεταν οι Κωσταντζα Σμπώκου(Διευθύνουσα Σύμβουλος του Ομίλου Phaea Resorts) η Κάλλια Κωνσταντινίδου (ιδιοκτήτρια και αντιπρόεδρος Kanava SA) και ο Εμμανουήλ Βορδώνης Πρόεδρος του Poseidonion Grand Hotel στις Σπέτσες. Το ενδιαφέρον βρίσκεται στην αλλαγή του προφίλ του ταξιδιώτη. Ο επισκέπτης της Ελλάδας ψάχνει μια αυθεντική εμπειρία. Να βελτιωθεί ο ίδιος σαν άνθρωπος μέσα από το ταξίδι. Να συνδεθεί και να συνεισφέρει στην τοπική κοινωνία. Επιπλέον, να μπορεί να τηλεεργαστεί και να μείνει παραπάνω. Μια σημαντική παράμετρος που παίζει ρόλο στην επιλογή του προορισμού είναι βέβαια αυτή της υγειονομικής ασφάλειας, κάτι στο οποίο κατά κοινή συμφωνία, επενδύει η κυβέρνηση. Ένα άλλο στοιχείο που χαρακτηρίζει τον καινούργιο ταξιδιώτη είναι η επιλογή προορισμών που είναι κοντά στη φύση. Και το όλο ταξίδι ξεκινά με έντονη πειραματική διάθεση! Η διάρκεια διαμονής μεγαλώνει. Και σε αυτό συμβάλει το γεγονός ότι προς το παρόν δεν υπάρχουν οι Αμερικάνοι τουρίστες που τους αρέσει το λεγόμενο “island hopping”. Οι παραπάνω διαπιστώσεις έγιναν από την Κωστάντζα Σμπώκου, τα αποδίδουμε με δικά μας λόγια, που θεωρούμε ότι δεν απέχουν από την ουσία των σκέψεων της. Στο ίδιο νόημα κινήθηκε και η Κάλλια Κωνσταντινίδου. «Ο τουρισμός πολυτελείας κατευθύνεται προς τις εμπειρίες και όχι απαραίτητα τα αγαθά» είπε και προσέθεσε ότι η νέα πολυτέλεια είναι ο συνδυασμός της ασφάλειας(και υγειονομικής) και άνεσης. Σκοπός του επισκέπτη είναι πλέον να γίνει μέρος της τοπικής κοινωνίας. Ο πρόεδρος του Posidonian hotels είπε «Υπάρχει μια φάση ωρίμανσης του ταξιδιώτη. Ξεπερνά την περίοδο της γυαλιστερής πολυτέλειας και αναζητά τη βαθύτερη πολυτέλεια που πλησιάζει την πνευματικότητα. Οι άνθρωποι έχουν γίνει πιο ήπιοι και ευγενείς.


Η αισθητική των επενδύσεων
Σ’αυτό το πάνελ, που συντόνιζε η Δανάη Μακρή, Head of content στη Design Ambassador, συμμετείχαν οι Ρία Βογιατζή(ιδρύτρια των Elastic Architects), o Δημήτρης Τραβασάρος, συνιδρυτής των Diversity Architects. Να σημειώσουμε ότι και οι δύο τους έχουν αναλάβει τον σχεδιασμό μερικών από τα πιο πολυτελή ξενοδοχεία όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στον κόσμο(π.χ. Aman Resorts, Grace Hotels κλπ). Ο Μανώλης Σιγάλας Αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος για τη Νότια Ευρώπη της Αμερικάνικης πολυεθνικής που δραστηριοποιείται στον τομέα των κατασκευών Hill International. Τέλος σε ζωντανή σύνδεση από το Τελ Αβίβ μιλούσε ο ιδρυτής και συνιδιοκτήτης των Brown Hotels, Leon Avigad.

Ας ξεκινήσουμε από τον τελευταίο. Οι απόψεις του είναι ενδεικτικές της σκοπιάς του ξένου επενδυτή στην Ελλάδα. Ένα σπορ καθόλου εύκολο, σύμφωνα με τον Ισραηλινό που προσθέτει: «Επενδύουμε 200 εκατομύρια ευρώ σε αστικά ξενοδοχεία στην Αθήνα και στην Αθηναική Ριβιέρα και στη Θεσσαλονίκη». Σήμερα(30 Ιουνίου) φωτογραφίσαμε το καινούργιο μας ξενοδοχείο, το θρυλικό «Ακροπόλ» κοντά στην πλατεία Ομόνοιας». Ο Ισραηλινός επιχειρηματίας εγκωμίασε τη ριζική ανανέωση που έχει γίνει από τον δήμο Αθηναίων στην πλατεία Ομονοίας. «Δύο χρόνια πριν ήταν τρομακτική» είπε χαρακτηριστικά παρότι απείχε μόνο 5-6 λεπτά από το Μοναστηράκι. «Είναι εντυπωσιακό πως άλλαξε και για αυτό ξεφύτρωσαν 6 ξενοδοχεία στην πλατεία και άλλα 3 στην περιοχή. Θα γίνει πάλι το καινούργιο κέντρο της πόλης με όλα τα bar και clubs». Επίσης φτιάχνουν ένα ξενοδοχείο στο Σούνιο με τη συμβολή των Elastic Architects. «Και παρά τις δυσκολίες σε 2-3 χρόνια η κατάσταση στην Ελλάδα θα είναι συναρπαστική» προσθέτει ο CEO της αλυσίδας Brown Hotels. Ενώ ο Έλληνας αντιπρόεδρος της Hill επιβεβαίωσε πως όλα τα projects της εταιρείας του στην Ελλάδα θα συνεχιστούν κανονικά μέχρι την ολοκλήρωση τους. Η Ρία Βογιατζή τόνισε πως το πρώτο πράγμα που αναζητούν με το που θα τους αναθέσει ο πελάτης τους ένα έργο είναι το «concept», δηλαδή η αισθητική που μπορεί να εκφράζει και τις δύο πλευρές αλλά και να ευχαριστεί το κοινό. O Δημήτρης Τραβασάρος, προσέθεσε: «Oι Divercity Architects εδρεύουν στο Λονδίνο και την Αθήνα. Σχεδιάζουμε οικιστικά έργα, κτίρια γραφείων, ξενοδοχεία, ξενοδοχεία πόλης και θέρετρα. Εστιάζουμε σε έργα μεγάλης κλίμακας. Κατά τη διάρκεια της περιόδου Covid-19 εργαζόμαστε εξ αποστάσεως, αλλά βασικά όλα αυτά τα 15 χρόνια δουλεύουμε με τον ίδιο τρόπο. Όσον αφορά το τι πρόκειται να συμβεί στην τουριστική αγορά την επόμενη περίοδο, πρόκειται να είναι μια δύσκολη περίοδος, αλλά από την άλλη πλευρά πιστεύω ότι είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση το ταξίδι η εξερεύνηση σε νέα περιβάλλοντα». Όλοι συμφώνησαν ότι ναι μεν βαδίζουμε σε αχαρτογράφητα νερά, αλλά ο τουρισμός στην Ελλάδα οφείλει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Από ότι φάνηκε και στο Greek Tourism Debate οι ιθύνοντες του ελληνικού τουρισμού έχουν λάβει γνώση των εξελίξεων και επενδύουν στα νέα δεδομένα, της ασφάλειας αλλά και άνεσης.


Το «Greek Tourism Debate» που έγινε την Τρίτη 30 Ιουνίου στο New Hotel προσέφερε πράγματι κάποιες κορυφαίες φωνές «διαύγειας» στο θέμα που η κρίση του κορωνοιού μετέτρεψε σε «ακανθώδες»: τον ελληνικό τουρισμό.

Το συνέδριο που διοργανώθηκε από την εταιρεία Τσομώκος με τη γνώση της Travelworks και τη στρατηγική συνεργασία της Design Ambassador, ξεκίνησε με μια συνέντευξη του Υπουργού Τουρισμού Χάρη Θεοχάρη στη Μαρία Θεοφανοπούλου ιδιοκτήτρια των Greek Travel Pages όπου ο Έλληνας αξιωματούχος υπογράμμισε ανάμεσα σε άλλα, τη σημασία που έχει με τα νέα δεδομένα η διεθνής φήμη της χώρας ως ασφαλής προορισμός. «Κάνουμε τα πάντα ώστε και ο τελευταίος τουρίστας που επιθυμεί να μας επισκεφτεί να το κάνει και να επιστρέψει στη χώρα του ασφαλής».

Ακολούθησε η συνομιλία των δημάρχων Ιωαννίνων και Καστοριάς με θέμα τη στρατηγική επανεκκίνησης προορισμών με συντονιστή τον δημοσιογράφο της εφημερίδας «Μακεδονία» Σάκη Παπαδόπουλο. Και οι δύο δήμαρχοι(Μωυσής Ελισάφ για τα Ιωάννινα, Γιάννης Κορεντσίδης για την Καστοριά) παρουσίασαν τη δική τους στρατηγική για την επανεκκίνηση του τουρισμού. Όλοι συμφώνησαν πως η κρίση μπορεί να ήταν μη αναμενόμενη, αλλά βρήκε όλους τους ανθρώπους που συνεργάζονται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ενωμένους. Η κρίση είχε τη θετική της πλευρά που ακούει στο ρητό «η ισχύς εν τη ενώσει».

Για τα προβλήματα που γεννά η πανδημία στον κλάδο του τουρισμού, καθώς και για την «επόμενη ημέρα» συζήτησαν ο κ. Κωνσταντίνος Βασιλείου, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος και Επικεφαλής Group Corporate & Investment Banking της Eurobank ΑΕ, ο κ. Σπύρος Διβάνης, Διευθύνων Σύμβουλος της Divani Collection Hotels και ο κ. Τάσος Χωμενίδης, Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Λάμψα, με συντονίστρια του πάνελ τη δημοσιογράφο του Πρώτου Θέματος, Στεφανία Σούκη. Ο κύριος Βασιλείου ανέφερε ότι η χρηματοδότηση των ξενοδοχείων δεν είναι δύσκολη υπόθεση εκτός κι αν πρόκειται για ήδη προβληματικές επιχειρήσεις. «Σαν Eurobank, όταν προέκυψε η κρίση, τρέξαμε άκρως συντηρητικά σενάρια σύμφωνα με τα οποία, τα υγιή ξενοδοχεία μπορούν να αντέξουν τον δανεισμό». Ερωτηθείς για το αν υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθεί μια νέα γενιά κόκκινων δανείων, ο κ. Βασιλείου σημείωσε ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την εξέλιξη των κόκκινων δανείων στον κλάδο εφόσον είναι άγνωστες οι επιδημιολογικές εξελίξεις. «Η εκτίμηση της Eurobank είναι ότι στο 80% του χαρτοφυλακίου μας - το 20% αφορά ξενοδοχεία που από πριν είχαν προβλήματα - δεν θα υπάρξει πρόβλημα», ακόμα κι αν ισχύσει το σενάριο όπου φέτος τα έσοδα είναι μηδενικά και τις δύο επόμενες χρονιές κινηθούν στο 60% και το 80% των εσόδων του 2019, όπως εξήγησε. Ωστόσο «αν τα νούμερα αυτά εξελιχθούν προς τα κάτω, τότε τα πράγματα θα αρχίσουν να δυσκολεύουν». Παράλληλα σημείωσε ότι η πλειονότητα των πελατών της τράπεζας έχει «ζητήσει αναστολή των δόσεων, ενώ μετά και το πρόγραμμα με την ελληνική αναπτυξιακή τράπεζα πολλά ξενοδοχεία έχουν αιτηθεί και για την απαιτούμενη ρευστότητα». Η Eurobank έχει ανακοινώσει νέο πακέτο μέτρων συνολικού ύψους 750 εκατ. ευρώ για την επανεκκίνηση του ελληνικού ξενοδοχειακού κλάδου, εκ του οποίου τα 200 εκατ. αφορούν σε αναστολή του συνόλου των δόσεων για δάνεια ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που ήταν ενήμερα την 31η Δεκεμβρίου 2019 αλλά και 250 εκατ. ευρώ να δοθούν ως κεφάλαια κίνησης σε ξενοδόχους για το σύνολο των αναγκών του 2020 και την επανεκκίνηση και της επόμενης τουριστικής περιόδου του 2021.

«Η συνεισφορά του τουρισμού στην ελληνική οικονομία»

Αυτό ήταν το αντικείμενο της συζήτησης μεταξύ του Γιάννη Παπαχρήστου γενικού διευθυντή Ελλάδας και Κύπρου της Coca Cola Τρία Έψιλον, Αλέξανδρου Δανιηλίδη, διευθύνοντα σύμβουλου της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας και του Αριστοτέλη Παντελιάδη, διευθύνοντα σύμβουλου της εταιρείας τροφίμων Μετρό. Αναφερθείς στη στάθμιση που έχει ο τουρισμός στην ετήσια δραστηριότητα της επιχείρησης, ο κ. Παντελιάδης εξήγησε ότι ο κλάδος των σούπερ μάρκετ επηρεάζεται μεν από τον τουρισμό αλλά όχι αισθητά. Στην περίπτωση του Cash & Carry βέβαια, το οποίο, όπως εξήγησε ο κ. Παντελιάδης, τροφοδοτεί όλους τους επαγγελματίες του τουρισμού, υπολογίζεται ότι το 1/3 της δουλειάς - άμεσα κι έμμεσα - σχετίζεται με τον τουρισμό. Αυτό το κομμάτι, όπως εξήγησε, έχει πληγεί και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι. «Δουλεύουμε με πολλά σενάρια αλλά η πραγματικότητα θα μας καθοδηγήσει». Μέχρι στιγμής, όπως τόνισε, πολλοί πελάτες από τον κλάδο HORECA καταφεύγουν στην αίτηση αυξημένης πίστωσης στην εταιρεία σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν την κρίση, «ωστόσο δεν είναι αυτό το κλειδί της επιβίωσής τους. Εμείς προσπαθήσαμε να συνεργαστούμε μαζί τους σε διάφορα επίπεδα και βέβαια προσπαθούμε να βοηθήσουμε με ειδικές προσφορές, ώστε να λειτουργήσουν κερδοφόρα. Μέχρι στιγμής είναι δεκτικοί» ανέφερε χαρακτηριστικά. Παράλληλα ο κ. Παντελιάδης δήλωσε αισιόδοξος ότι μεσοπρόθεσμα η Ελλάδα θα βγει κερδισμένη από την συγκεκριμένη κρίση, τονίζοντας όμως πως γίνεται σαφές ότι η χώρα θα πρέπει να αλλάξει το μοντέλο του τουρισμού, αφενός διευρύνοντας την τουριστική της σεζόν κι αφετέρου προσεγγίζοντας υψηλότερου εισοδήματος τουρίστες.

Το 50% του τζίρου των δραστηριοτήτων της Coca Cola αφορούν στην εστίαση κι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι αυτών είναι συνδεδεμένο με τον τουρισμό, ανέφερε από πλευράς του ο κ. Παπαχρήστου, εξηγώντας ότι ο τουρισμός ήταν που στήριξε την οικονομία κατά την προηγούμενη κρίση, αφού ισοστάθμισε τις απώλειες που προήλθαν από τις ανακατατάξεις του λιανεμπορίου κι από τη μείωση του εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών.

Στην προκειμένη κρίση, ακόμα και πριν το lockdown, όπως εξήγησε ο κ. Παπαχρήστου, «προσπαθήσαμε να διασφαλίσουμε τη ρευστότητα του εμπορίου μεταξύ της Coca Cola και των μικρών σημείων HORECA, να κατανοήσουμε τι ζητούν οι πελάτες μας αλλά και να εκπαιδεύσουμε το προσωπικό των μικρών καταστημάτων με ειδικά σεμινάρια για την επόμενη ημέρα».

Αναφερθείς στην επιστροφή στην κανονικότητα ο κ. Παπαχρήστου σημείωσε ότι στον κλάδο της εστίασης δεν έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής και τόνισε ο κλάδος θα πρέπει να δει συνολικά «τι μπορεί να κάνει για να αυξηθεί κατανάλωση αφού στόχος είναι να μεγαλώσει η πίτα». «Σαφώς ο τουρισμός θα επηρεάσει τα νούμερα αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι το μοντέλο δεν θα είναι βιώσιμο» ανέφερε χαρακτηριστικά σημειώνοντας ότι «η κρίση που περνάμε θα πρέπει να μας βάλει σε δεύτερες σκέψεις όσον αφορά στην υπερεξάρτηση της χώρας από τον τουρισμό».

Ακόμα μεγαλύτερη ήταν η επίδραση της πτώσης του τουρισμού στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία σύμφωνα με τον κ. Δανιηλίδη, αφού «τα 2/3 των πωλήσεων της επιχείρησης αφορούν τον κλάδο που αποκαλείται HORECA» όπως σημείωσε ο κ. Δανιηλίδης «άμεσα κι έμμεσα, μόνο ο εισερχόμενος τουρισμός εκτιμάμε ότι είναι πάνω από το 20% της συνολικής μας δραστηριότητας και για την μπύρα και για το νερό».

Ο κ. Δανιηλίδης ανέφερε ότι «από το lockdown και μόνο η αγορά πιέστηκε στο κομμάτι της ρευστότητας. Τα 2/3 της αγοράς μας έμειναν χωρίς αντικείμενο, γι’ αυτό κι εμείς έπρεπε να βρούμε τον σωστότερο τρόπο για να κατανείμουμε σε όλες τις πλευρές την πίεση αυτή». Παράλληλα αποφασίσαμε να μην μπει η διεύθυνση πωλήσεων σε καθεστώς αναστολής εργασίας, ώστε να προετοιμάσουμε τους πελάτες μας για την επανεκκίνηση αλλά και να κατανοήσουμε τις ανάγκες τους.

Η επόμενη μέρα

Αυτή η «επόμενη μέρα» έχει γίνει το ιερό δισκοπότηρο όλων των στοχασμών της Covid-19 περιόδου. Μακάρι να μπορούσε να γίνει και το ζητούμενο των επενδυτών. Σύμφωνα με το «πάνελ» των Κένυ Ευαγγέλου(διευθύνοντα συμβούλου της Xenium Advisors), Μανούσου Τσουχλαράκη(Αντιπροέδρου του ΔΣ, Zeus International) και του Αναστάσιου Ναούμ, Εμπορικού Διευθυντή των Mykonian Collection Hotel&Resorts οι επενδυτές θα συνεχίσουν να ενδιαφέρονται για την Ελλάδα. Ειδικά αυτοί που κινούνται σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η σημερινή κρίση δεν τους επηρεάζει. Ο Μανούσος Τσουχλαράκης τόνισε ότι ήδη έχουν ξεκινήσει πολλά project που βρίσκονται σε φάση ωρίμανσης και τα οποία δεν έχουν πιθανότητες αναστολής των εργασιών πραγματοποίησης τους. Ενώ ο κύριος Ναούμ τόνισε ότι η Μύκονος μεσοπρόθεσμα θα επηρεαστεί, αλλά μετά θα συνεχιστούν οι επενδύσεις. Άλλωστε, όσο οι τιμές των ακινήτων παραμένουν χαμηλές σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη τόσο η χώρα θα είναι ελκυστική για τους επενδυτές. Αντιθέτως βρήκαν ελαφρώς ζοφερό το μέλλον της βραχυχρόνιας μίσθωσης, οι οποίες στην Αθήνα θα περιοριστούν αρκετά. Στα νησιά θα συνεχιστούν, αλλά δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα ξενοδοχεία σε πρωτόκολλα υγιεινής.

Ειδήσεις σήμερα:

Το μυστικό της ξαφνικής επίσκεψης Δένδια στη Λιβύη

Ροζάκης: Διορίστηκε με απόφαση Κοτζιά - Εκτός ΥΠΕΞ πλέον, ποιοι άλλοι ήταν μέλη της επιτροπής

Για διακοπές στην Ελλάδα παρά την απαγόρευση ο πατέρας του Μπόρις Τζόνσον