Η Κομισιόν επιμένει: Η Google έχει καταχραστεί τη δεσπόζουσα θέση της

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπεραμύνεται, σε συμπληρωματική κοινοποίηση αιτιάσεων, του προκαταρκτικού συμπεράσματός της ότι η Google έχει καταχραστεί τη δεσπόζουσα θέση της ευνοώντας συστηματικά τη δική της υπηρεσία σύγκρισης τιμών στις οικείες σελίδες αποτελεσμάτων αναζήτησης.

Μεμονωμένα η Επιτροπή γνωστοποίησε επίσης στη Google την προκαταρκτική άποψή της ότι η εταιρεία έχει καταχραστεί τη δεσπόζουσα θέση της περιορίζοντας τεχνητά τη δυνατότητα ιστοτόπων τρίτων μερών να εμφανίζουν διαφημίσεις αναζήτησης των ανταγωνιστών της Google.

Η επίτροπος Margrethe Vestager , αρμόδια για θέματα πολιτικής ανταγωνισμού, δήλωσε: «Η Google έχει παρουσιάσει πολλά καινοτόμα προϊόντα που έχουν βελτιώσει τη ζωή μας. Ωστόσο, αυτό δεν δίνει στη Google το δικαίωμα να στερεί από άλλες εταιρείες τη δυνατότητα να ανταγωνίζονται και να καινοτομούν. Σήμερα υπεραμυνόμαστε περαιτέρω της θέσης μας ότι η Google έχει αδικαιολόγητα ευνοήσει τη δική της υπηρεσία σύγκρισης τιμών στις οικείες ιστοσελίδες γενικών αποτελεσμάτων αναζήτησης. Αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές ενδέχεται να μη λαμβάνουν τα πλέον συναφή αποτελέσματα όταν υποβάλλουν αίτημα αναζήτησης. Έχουμε επίσης εκφράσει τις ανησυχίες μας για το ότι η Google παρεμποδίζει τον ανταγωνισμό, περιορίζοντας τη δυνατότητα των ανταγωνιστών της να τοποθετούν διαφημίσεις αναζήτησης σε ιστοτόπους τρίτων μερών, γεγονός που περιορίζει τις επιλογές των καταναλωτών και αποτελεί τροχοπέδη στην καινοτομία. Η Google έχει πλέον την ευκαιρία να απαντήσει στις ανησυχίες που διατυπώνουμε σήμερα. Θα εξετάσω τα επιχειρήματά της προσεκτικά πριν αποφασίσω για την περαιτέρω πορεία των δύο υποθέσεων. Αλλά, εάν οι έρευνες μας καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η Google έχει παραβιάσει τους κανόνες της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας της ΕΕ, η Επιτροπή έχει καθήκον να αναλάβει δράση με σκοπό την προστασία των Ευρωπαίων καταναλωτών και του θεμιτού ανταγωνισμού στις ευρωπαϊκές αγορές».

«Πιστεύουμε ότι η καινοτομία των προϊόντων μας και οι συνεχείς βελτιώσεις σε αυτά έχουν αυξήσει τις επιλογές για τους Ευρωπαίους καταναλωτές και συμβάλλουν στον ανταγωνισμό. Θα εξετάσουμε την αναθεωρημένη επιχειρηματολογία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θα παρέχουμε μια εμπεριστατωμένη απάντηση μέσα στις επόμενες εβδομάδες», ήταν η τοποθέτηση εκπροσώπου της Google.

Μετά την κοινοποίηση αιτιάσεων που εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2015 και την απάντηση της Google τον Σεπτέμβριο του 2015, η Επιτροπή διεξήγαγε περαιτέρω έρευνες. Η συμπληρωματική κοινοποίηση αιτιάσεων περιγράφει ένα ευρύ φάσμα πρόσθετων αποδεικτικών στοιχείων και δεδομένων που ενισχύουν το προκαταρκτικό συμπέρασμα της Επιτροπής σύμφωνα με το οποίο η Google καταχράστηκε τη δεσπόζουσα θέση της ευνοώντας συστηματικά τη δική της υπηρεσία σύγκρισης τιμών στα οικεία γενικά αποτελέσματα αναζήτησης. Πρόσθετη απόδειξη αποτελούν, μεταξύ άλλων, ο τρόπος με τον οποίο η Google ευνοεί τη δική της υπηρεσία σύγκρισης τιμών εις βάρος των υπηρεσιών των ανταγωνιστών της, οι επιπτώσεις από πλευράς κυκλοφορίας της εμφάνισης ενός ιστοτόπου σε περίοπτη θέση στα αποτελέσματα αναζήτησης της Google, και οι εξελίξεις από πλευράς κυκλοφορίας στην υπηρεσία σύγκρισης τιμών της Google σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές της. Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της ότι οι χρήστες δεν λαμβάνουν απαραιτήτως τα πλέον συναφή αποτελέσματα ως απάντηση στο αίτημα αναζήτησής τους, πράγμα που αποβαίνει εις βάρος των καταναλωτών και αποτελεί τροχοπέδη στην καινοτομία.

Επιπλέον, η Επιτροπή εξέτασε επισταμένως το επιχείρημα της Google ότι οι υπηρεσίες σύγκρισης τιμών δεν θα πρέπει να εξετάζονται μεμονωμένα, αλλά σε συνδυασμό με τις υπηρεσίες που παρέχουν εμπορικές πλατφόρμες, όπως η Amazon και η eBay. Η Επιτροπή εξακολουθεί να θεωρεί ότι οι υπηρεσίες σύγκρισης τιμών και οι εμπορικές πλατφόρμες ανήκουν σε διαφορετικές αγορές. Σε κάθε περίπτωση, με τη σημερινή συμπληρωματική κοινοποίηση αιτιάσεων διαπιστώνεται ότι, ακόμη και αν οι εμπορικές πλατφόρμες περιλαμβάνονται στην αγορά που θίγεται από τις πρακτικές της Google, οι υπηρεσίες σύγκρισης τιμών αποτελούν σημαντικό μέρος της εν λόγω αγοράς και η συμπεριφορά της Google έχει αποδυναμώσει ή ακόμα και περιθωριοποιήσει τον ανταγωνισμό από τους πλησιέστερους ανταγωνιστές της.

Η Επιτροπή απέστειλε επίσης κοινοποίηση αιτιάσεων στη Google σχετικά με τους περιορισμούς που έχει επιβάλει η εταιρεία όσον αφορά τη δυνατότητα ορισμένων ιστοτόπων τρίτων μερών να εμφανίζουν διαφημίσεις αναζήτησης των ανταγωνιστών της Google. Η προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής, η οποία παρατίθεται στη σημερινή κοινοποίηση αιτιάσεων, είναι ότι οι εν λόγω πρακτικές επέτρεψαν στη Google να προστατεύει τη δεσπόζουσα θέση της στις διαδικτυακές διαφημίσεις αναζήτησης. Η Google έχει παρεμποδίσει τους υφιστάμενους και τους δυνητικούς ανταγωνιστές της, συμπεριλαμβανομένων και άλλων παρόχων υπηρεσιών αναζήτησης και διαδικτυακών πλατφορμών διαφημίσεων, να εισέλθουν και να αναπτυχθούν σε αυτόν τον σημαντικό από εμπορική άποψη τομέα.

Η Google τοποθετεί διαφημίσεις αναζήτησης απευθείας στον ιστότοπο αναζήτησης της Google, αλλά και ως διαμεσολαβητής σε ιστοτόπους τρίτων μερών μέσω της δικής της πλατφόρμας, της «AdSense for Search» («διαμεσολάβηση για διαφημίσεις αναζήτησης»). Αυτές περιλαμβάνουν ιστοτόπους διαδικτυακών λιανοπωλητών, εταιρειών τηλεπικοινωνιών και εφημερίδων. Οι ιστότοποι περιλαμβάνουν πεδίο αναζήτησης που δίνει στους χρήστες τη δυνατότητα να αναζητούν πληροφορίες. Κάθε φορά που ο χρήστης εισάγει αίτημα αναζήτησης, εκτός από τα αποτελέσματα της αναζήτησης εμφανίζονται επίσης και διαφημίσεις αναζήτησης. Αν ο χρήστης κάνει κλικ σε μια διαφήμιση αναζήτησης, τόσο η Google όσο και το τρίτο μέρος λαμβάνουν προμήθεια.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι στο παρόν στάδιο η Google κατέχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά διαμεσολάβησης διαφημίσεων αναζήτησης εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), με μερίδιο αγοράς περίπου 80% κατά την τελευταία δεκαετία. Μεγάλο μέρος των εσόδων της Google από τη διαμεσολάβηση διαφημίσεων αναζήτησης προέρχεται από συμφωνίες της με περιορισμένο αριθμό ισχυρών τρίτων μερών, των επονομαζόμενων «άμεσων εταίρων».

Η Επιτροπή υποστηρίζει την προκαταρκτική άποψη ότι οι πρακτικές, οι οποίες εφαρμόζονται εδώ και δέκα χρόνια, παρακωλύουν τον ανταγωνισμό σε αυτή την σημαντική από εμπορική άποψη αγορά. Η κοινοποίηση αιτιάσεων καταδικάζει την πρακτική αποκλειστικότητας που ισχύει από το 2006. Η εν λόγω πρακτική αντικαταστάθηκε σταδιακά από το 2009 στις περισσότερες συμβάσεις από την απαίτηση της τοποθέτησης σε περίοπτη θέση/ της τοποθέτησης ελάχιστου αριθμού διαφημίσεων και το δικαίωμα της Google να δίνει την έγκρισή της για τη δημοσίευση ανταγωνιστικών διαφημίσεων. Η Επιτροπή εκφράζει την ανησυχία της ότι οι εν λόγω πρακτικές έχουν τεχνητά μειώσει τις επιλογές και καταπνίξει την καινοτομία στην αγορά όλο αυτό το διάστημα. Επίσης, οι πρακτικές αυτές έχουν μειώσει τεχνητά τις ευκαιρίες των ανταγωνιστών της Google στην εν λόγω σημαντική από εμπορικής πλευράς αγορά και, ως εκ τούτου, τη δυνατότητα των ιστοτόπων τρίτων μερών να επενδύουν στην παροχή επιλογών και καινοτόμων υπηρεσιών στους καταναλωτές.

Η Επιτροπή λαμβάνει υπό σημείωση ότι, στο πλαίσιο των αντιμονοπωλιακών διαδικασιών της, η Google αποφάσισε πρόσφατα να αλλάξει τους όρους των οικείων συμβάσεων AdSense με τους άμεσους εταίρους προκειμένου να τους δώσει μεγαλύτερη ελευθερία να αναρτούν ανταγωνιστικές διαφημίσεις αναζήτησης. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εν λόγω αλλαγές όσον αφορά τις πρακτικές της Google, προκειμένου να αξιολογήσει ποιες είναι οι επιπτώσεις τους στην αγορά.  

Η συμπληρωματική κοινοποίηση αιτιάσεων σχετικά με τη σύγκριση τιμών έπεται της κοινοποίησης αιτιάσεων που εκδόθηκε για την ίδια υπόθεση τον Απρίλιο του 2015. Αμφότερες απευθύνονται στη Google και την Alphabet. Η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει διαδικασία και κατά της Alphabet, μητρικής εταιρείας της Google, η οποία συστάθηκε αφού η Επιτροπή είχε κινήσει διαδικασία κατά της Google Η αποστολή κοινοποίησης αιτιάσεων δεν προδικάζει το πόρισμα της έρευνας.

Η Google και η Alphabet έχουν στη διάθεσή τους 8 και 10 εβδομάδες ανά περίπτωση για να απαντήσουν στις νέες κοινοποιήσεις της Κομισιόν.