Υπολογιστής-ρομπότ βαθμολογεί διαγωνίσματα

Οι καθηγητές θα πρέπει να χαρούν -ή μήπως να ανησυχήσουν;- επειδή θα έχουν λιγότερη δουλειά, χάρη σε ένα λογισμικό ηλεκτρονικού υπολογιστή που αναλαμβάνει να διορθώσει και να βαθμολογήσει μόνο του τα online διαγωνίσματα των σπουδαστών.

Μάλιστα η αυτόματη διόρθωση περιλαμβάνει και το απαιτητικό μάθημα της συγγραφής δοκιμίου - έκθεσης για κάποιο θέμα.

Η μη κερδοσκοπική πλατφόρμα EdX, που δημιούργησαν τα αμερικανικά πανεπιστήμια Χάρβαρντ, ΜΙΤ και Καλιφόρνιας - Μπέρκλεϊ για να προσφέρουν online μαθήματα μέσω του διαδικτύου σε κάθε ενδιαφερόμενο σε όλο τον κόσμο, μόλις έθεσε σε λειτουργία ένα τέτοιο σύστημα, που απελευθερώνει πολύτιμο χρόνο του διδακτικού προσωπικού.

Το λογισμικό αυτόματης αξιολόγησης σύντομα θα διατεθεί δωρεάν στο Ίντερνετ σε οποιοδήποτε αντίστοιχο εκπαιδευτικό φορέα θέλει να το χρησιμοποιήσει.

Το πρόγραμμα, σύμφωνα με τους «Times της Νέας Υόρκης», χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να βαθμολογήσει τα γραπτά, τα οποία μπορεί να είναι όχι μόνο σύντομες απαντήσεις σε ερωτήσεις, αλλά και δοκίμια έκθεσης.

Αντί ο μαθητής να παραδώσει το τεστ στον καθηγητή του και να περιμένει μερικές ημέρες ή εβδομάδες για να δει τους βαθμούς του, χάρη στο νέο πρόγραμμα, μόλις ο σπουδαστής στείλει ηλεκτρονικά το τεστ μέσω του διαδικτύου, αμέσως βλέπει τη βαθμολογία του, αφού το γραπτό του αξιολογείται χωρίς καμία χρονοτριβή. Αν ο βαθμός δεν είναι ικανοποιητικός, το πρόγραμμα επιτρέπει στον σπουδαστή να ξαναπροσπαθήσει για να βελτιώσει τις επιδόσεις του και έτσι πάλι σε χρόνο - ρεκόρ να δει το νέο βαθμό του.

Το λογισμικό «μαθαίνει» να βαθμολογεί μέσω της ανθρώπινης εμπειρίας. Σε πρώτη φάση, οι αρμόδιοι εκπαιδευτικοί βαθμολογούν τα γραπτά και τα δοκίμια - εκθέσεις και, στη συνέχεια, το πρόγραμμα, με τη βοήθεια διαφόρων τεχνικών της τεχνητής νοημοσύνης, αυτο-εκπαιδεύεται, ώστε να μπορεί πια μόνο του να αξιολογεί τα τεστ.

Η νέα υπηρεσία αναμένεται να αναζωπυρώσει τη συζήτηση στην εκπαιδευτική κοινότητα διεθνώς κατά πόσο είναι επιθυμητό και αξιόπιστο ένας υπολογιστής να διορθώνει ακόμα και δοκίμια - εκθέσεις και όχι απλά τεστ όπου οι επιλογές των απαντήσεων μπορεί να είναι «ναι» - «όχι» ή «σωστό» - «λάθος». Ενώ η αυτόματη διόρθωση σε τέτοια τεστ πολλαπλών επιλογών έχει γίνει ήδη αποδεκτή, δεν ισχύει το ίδιο για τη διόρθωση εκθέσεων - δοκιμίων με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, κάτι που ακόμα θεωρείται «ταμπού» για πολλούς εκπαιδευτικούς.

Ο ηλεκτρολόγος - μηχανολόγος Άναντ Αγκαρβάλ, πρόεδρος της πλατφόρμας EdX, υποστηρίζει ότι το λογισμικό αυτόματης διόρθωσης είναι ένα χρήσιμο παιδαγωγικό εργαλείο που θα βοηθήσει τους σπουδαστές να γράφουν καλύτερες εκθέσεις - δοκίμια, επειδή θα μπορούν να ξαναγράφουν πολλές φορές το κείμενο για να το βελτιώσουν και να βλέπουν αμέσως αν κατάφεραν να πάρουν καλύτερο βαθμό.

Αντίθετα με το σύστημα της παραδοσιακής τάξης, όπως είπε, το νέο ηλεκτρονικό σύστημα «επιτρέπει στους σπουδαστές να μαθαίνουν πολύ καλύτερα χάρη στην άμεση ανάδραση που έχουν από τον υπολογιστή».

Από την άλλη, οι σκεπτικιστές καθηγητές επιμένουν ότι ένα αυτόματο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης ποτέ δεν θα μπορέσει να υποκαταστήσει πραγματικά έναν ζωντανό δάσκαλο. Ενδεικτικά, ο ερευνητής του ΜΙΤ Λες Πέρελμαν αναφέρει το χαρακτηριστικό παράδειγμα της συγγραφής σκόπιμα ανόητων δοκιμίων - εκθέσεων, που έχουν καταφέρει επί τούτου να ξεγελάσουν το λογισμικό και να πάρουν πολύ καλούς βαθμούς.

Ήδη μια ομάδα εκπαιδευτικών (με την εύγλωττη ονομασία «Επαγγελματίες Εναντίον της Μηχανικής Βαθμολόγησης των Φοιτητικών Δοκιμίων») άρχισε να κυκλοφορεί στο διαδίκτυο μια έκκληση κατά του λογισμικού αυτόματης διόρθωσης, έχοντας κιόλας συγκεντρώσει πάνω από 2.000 υπογραφές, μεταξύ των οποίων του πανταχού παρόντος Νόαμ Τσόμσκι.

Όμως η φιλόδοξη πλατφόρμα EdX, όπου ήδη 12 πανεπιστήμια προσφέρουν online τάξεις, αισιοδοξεί ότι το επίμαχο λογισμικό της θα υιοθετηθεί ευρέως στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι υποστηρικτές του λογισμικού υποστηρίζουν ότι σταδιακά το πρόγραμμα θα προσεγγίσει την ικανότητα αξιολόγησης και βαθμολόγησης ενός αληθινού δασκάλου.

Η αρχή της τεχνολογίας αυτόματης (μηχανικής) αξιολόγησης έχει τις ρίζες της στη δεκαετία του ’60 και στη δημιουργία των μεγάλων τότε υπολογιστών. Ορισμένες εταιρίες έχουν πια αρχίσει να προσφέρουν σχετικά εμπορικά εκπαιδευτικά προγράμματα, αν και όχι στο επίπεδο της EdX.

Δύο άλλες πλατφόρμες ηλεκτρονικών μαθημάτων, που κι αυτές έχουν δημιουργηθεί από κοινοπραξίες διεθνών πανεπιστημίων, η Coursera και η Udacity, έχουν επίσης ταχθεί υπέρ τέτοιων αυτόματων συστημάτων αξιολόγησης. Ο λόγος είναι πρακτικός.

Αυτά τα online μαθήματα προσελκύουν δεκάδες χιλιάδες μαθητές κάθε ηλικίας από πολλές χώρες (και από την Ελλάδα), οι οποίοι γοητεύονται από την προοπτική να παρακολουθήσουν εξ αποστάσεως μια «τάξη» ενός φημισμένου ξένου πανεπιστημίου.

Είναι ανθρωπίνως αδύνατο ένας δάσκαλος να αξιολογεί τόσα τεστ, που συρρέουν καθημερινά στη διαδικτυακή πλατφόρμα από όλο τον κόσμο, οπότε η βοήθεια από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή φαντάζει μονόδρομος.