Θάνος Ασκητής: Η ιστορία της σεξουαλικότητας στον άνθρωπο

Συνεχίζοντας στον δρόμο της σεξουαλικότητας, στους ιστορικούς χρόνους αλλά και στις πρώτες έρευνες που έγιναν γι’ αυτήν, θέλουμε να φωτίσουμε τις πολιτισμικές και τις βιο-συναισθηματικές συμπεριφορές του ανθρώπου μέσα στον χρόνο.

Ινδία

Σύμφωνα με τον ινδουισμό, το κυρίαρχο στοιχείο για κάθε άνθρωπο είναι το κάρμα του. Η ενσάρκωση σε αυτόν τον κόσμο, σε κάτι τελείως μοναδικό για κάθε άτομο. Οι σεξουαλικές πρακτικές των ατόμων δεν είναι καλές ή κακές: είναι απλώς αυτό που είναι. Ενώ οι ινδουιστές ιερωμένοι δίδασκαν ότι οι σεξουαλικές σχέσεις με σύζυγο άλλου ατόμου δεν επιτρέπονται, πίστευαν ότι το κάρμα οδηγεί τους ανθρώπους στη διαδικασία της αποπλάνησης του άλλου. Ο ινδουισμός ενσωματώνει τη σεξουαλικότητα στην ανθρώπινη ζωή, με σκοπό να φτάσει κανείς στη μοναδική ολοκλήρωση. Ισως το πιο σημαντικό κείμενο που κληροδότησε η αρχαιότητα είναι το ινδουιστικό βιβλίο «Κάμα σούτρα», το οποίο διδάσκει ότι οι άνθρωποι οφείλουν να δώσουν προτεραιότητα στην ικανοποίηση των αισθήσεων. Στον βουδισμό θεωρείται ότι η απελευθέρωση από τον πόνο έρχεται μέσω του πνευματικού και ηθικού αυτο-εξαγνισμού, η σε αγαμία είναι επιθυμητή σε μεγάλο βαθμό. 

Ισλάμ

Ο Μωάμεθ, ο οποίος ίδρυσε τον ισλαμισμό κατά τον 7ο αιώνα μ.Χ, άσκησε επιρροή στους πιστούς του πάνω στα σεξουαλικά ζητήματα τόσο μέσω της ζωής του όσο και μέσω της διδασκαλίας του, όπως αυτή καταγράφεται μέσα στο Κοράνι. Ο Μωάμεθ είχε πολλές παλλακίδες. Ως εκ τούτου, το Ισλάμ έχει πολύ θετική στάση απέναντι στις περισσότερες μορφές σεξουαλικότητας. Η αγαμία δεν ενθαρρύνεται και οι άνδρες μουσουλμάνοι μπορούν να έχουν έως και τέσσερις συζύγους, ενώ η σεξουαλικότητα θεωρείται θεϊκό δώρο. Και ενώ η μοιχεία τιμωρείται με θάνατο, το Ισλάμ είναι αρκετά ανεκτικό ως προς τη σεξουαλικότητα.

Καθολικισμός

Πολλοί καθολικοί ιερωμένοι υποστήριζαν με φανατισμό την αποκλειστική μονογαμία για τον άνδρα, με περιορισμένες σεξουαλικές επαφές, προορισμένες μόνο για την αναπαραγωγή του είδους. Η αγνότητα της σάρκας αποτελούσε τον ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνικής ηθικής των ανδρών και των γυναικών.

Προτεσταντισμός

Ο προτεσταντισμός τοποθετήθηκε απέναντι στα ζητήματα της σεξουαλικότητας με μεγαλύτερο σκεπτικισμό και έδειξε σημαντικά στοιχεία ανεκτικότητας. Οι προτεσταντικές απόψεις ταξινομούνται σε συντηρητικές, μετριοπαθείς και φιλελεύθερες, όπως εκφράστηκαν μέσα από τις διάφορες αιρετικές ομάδες.

Πρώτες έρευνες για τη σεξουαλικότητα

Παρόλο που η θρησκεία καταδίκαζε τις απολαύσεις της σάρκας, η σεξουαλικότητα συνέχιζε να αποτελεί μια πραγματικότητα, γιατί μια τόσο ισχυρή παρόρμηση όπως η σεξουαλική-αναπαραγωγική ανάγκη δεν μπορεί να εξοστρακιστεί από την ανθρώπινη ύπαρξη. Οι άνθρωποι, μυστικά ή φανερά, συνέχιζαν να γεύονται την απόλαυση του έρωτα. Κατά διαστήματα υπήρχαν εκστρατείες κατά της λαγνείας και της πορνείας, όπου οι ύποπτοι για ένοχες συμπεριφορές εξορίζονταν. Παράλληλα, αναπτύχθηκε η διάθεση σε διάφορους επιστήμονες να μελετήσουν την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σεξουαλικών αναγκών και να συνειδητοποιήσουν τον σημαντικό ρόλο της ανθρώπινης σεξουαλικότητας. Συνεπώς, η σεξουαλική συμπεριφορά των ανθρώπων τέθηκε στο μικροσκόπιο των επιστημόνων, παρόλο που πολλοί κληρικοί καταδίκαζαν όλες σχεδόν τις μορφές της. 

Αναγέννηση - ρομαντισμός

Η Αναγέννηση συνοδεύτηκε από χαλάρωση των σεξουαλικών περιορισμών. Ο ρομαντισμός εξιδανίκευσε την αγάπη, την οποία χαρακτήριζαν η συναισθηματική έμφαση και οι φαντασιώσεις. Στις ανώτερες τάξεις αναδύθηκε ένας καινούριος τρόπος ζωής, που επέφερε σημαντικό διαχωρισμό ανάμεσα στην πρακτική εφαρμογή και τα θρησκευτικά διδάγματα. Αυτή η αντίληψη ονομάστηκε ευγενής αγάπη και εισήγαγε έναν νέο κώδικα συμπεριφοράς, κατά τον οποίο οι γυναίκες ανυψώθηκαν σε ένα άσπιλο επίπεδο ρομαντισμού και μυστικοπάθειας, ενώ η γενναιότητα εξυμνήθηκε στα τραγούδια, στην ποίηση και τη λογοτεχνία. Η αγνή αγάπη αντιμετωπιζόταν ως ασυμβίβαστη με τους πειρασμούς της σάρκας. 

Βικτωριανή Εποχή

Με το τέλος του Μεσαίωνα, οι λαϊκοί άνθρωποι ανακαλύπτουν ότι οι σχέσεις ευγενών και βασιλιάδων είναι τελείως διαφορετικές από τους κώδικες της ρομαντικής σεξουαλικής ηθικής. Κατά τον 19ο αιώνα, η σεξουαλική χειραφέτηση ξεφεύγει από τα χέρια της Εκκλησίας και γίνεται οργανωμένη πολιτική της κρατικής εξουσίας που διαπιστώνει πλέον τη σχέση ανάμεσα στη σεξουαλική και την κοινωνική ελευθερία. Ο περιορισμός των σεξουαλικών αναγκών γίνεται πολιτικό πρόγραμμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Ο βικτωριανισμός αποτέλεσε μια κίνηση ενάντια όχι μόνο στην αγνότητα της σκέψης και των πράξεων αλλά και στην εδραίωση της άγνοιας.  Στο επόμενο μέρος, το τρίτο κατά σειρά και τελευταίο, θα αναφερθούμε στις σύγχρονες έρευνες της ανθρώπινης σεξουαλικότητας.

Από τον δρα Θάνο Ε. Ασκητή
νευρολόγο-ψυχίατρο, πρόεδρο του Ινστιτούτου
Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, τηλ.: 210 7789890, δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας 210 7797979 - Δευτέρα - Παρασκευή 10.00-14.00 και
16.00-20.00. Για θέματα άρθρων
που θα θέλατε να γραφτούν, παρακαλώ ενημερώστε μας
(e-mail: thanosaskitis@askitis.gr)


Διαβάστε περισσότερα άρθρα του Θάνου Ασκιτή εδώ