Κωνσταντίνος Καρτελιάς: Ο φωτογράφος των (γυμνών) ανέργων

Ο Κωνσταντίνος Καρτελιάς είναι 33 ετών και τα τελευταία 10 χρόνια φωτογραφίζει την πραγματικότητα. Τον τελευταίο χρόνο φωτογραφίζει κι εκείνες τις στιγμές που κάνουν την πραγματικότητα περισσότερο υποφερτή. Τους γάμους. Τον καλούν στην Αυστρία ειδικά για να φωτογραφίσει τη μεγάλη μέρα. Αρχικά σπούδασε Γραφιστική και Φωτογραφία. Πήγε μέχρι το Λονδίνο για να εξειδικευτεί στην ντοκιμαντερίστικη φωτογραφία. Και επέστρεψε στην Αθήνα. Αλήθεια, μπορεί να βγάλει εύκολα τα προς το ζην; «Οσο πάει και καλύτερα», αποκρίνεται. Το 2013 κέρδισε στον διαγωνισμό Athens Photo Inspiration. «Πήρα μια κάμερα και είχα έξι ώρες στη διάθεσή μου για να βγάλω μια φωτογραφία. Απαιτητικό».

Το 2008 βρέθηκε στην Αφρική. Τι πήγε να κάνει; «Να φωτογραφήσω ασθενείς HIV στο τελικό στάδιο. Αυτό που συναντάς εκεί δεν έχει καμία σχέση με αυτό που περιμένεις. Για καλή μου τύχη η επαφή μου ήταν ένα καθηγητής Δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Ζάμπια, δημοσιογράφος και HIV specialist. Αν δεν ξέρεις τη γλώσσα, δεν είναι εύκολο να τραβάς φωτογραφίες. Η γλώσσα είναι εργαλείο. Ξέρεις τι είναι HIV specialist; Ο άνθρωπος που λέει στους ασθενείς τι πρέπει να κάνουν λίγο πριν πεθάνουν. Σκληρό. Αλλά η καθημερινότητά τους είναι ακόμα σκληρότερη. Τι κάνει λοιπόν ένας φωτογράφος όταν θέλει να κάνει φωτογραφικό ντοκιμαντέρ; Πρέπει να ενταχθεί ο ίδιος στο περιβάλλον και μετά η κάμερά του. Εγώ ξεκίνησα να βγάζω φωτογραφίες ύστερα από δύο εβδομάδες. Πρέπει να κερδίσεις την εμπιστοσύνη τους. Το πιο περίεργο ξέρεις ποιο ήταν; Ηθελα να εκθέσω αυτά τα πορτρέτα, να στείλω τα έσοδα για να ενισχύσω αυτά τα πρόσωπα. Μου ζητούσαν όλοι μα όλοι χρήματα για να κάνω την έκθεση. Την έκανα έναν χρόνο μετά. Εδωσα και τα χρήματα ως δωρεά στο Hospice, αλλά σχεδόν όλοι οι φωτογραφιζόμενοι είχαν πεθάνει».



«Μια φωτογραφία έστειλα - αυτή που τώρα εκτίθεται. Ναι, το όνομά μου και κυρίως η φωτογραφία μου έχουν βρεθεί στο site του “Time”. Η φωτογραφία της Νεφέλης είναι μέρος του πρότζεκτ “Young Greeks under the economic crisis”»

Πώς βρέθηκε η φωτογραφία του στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου; «Συμπλήρωσα τη συμμετοχή μου στο Taylor Wessing Photographic Portrait Prize 2014. Κορυφαίος διαγωνισμός. Περίπου 7.500 φωτογραφίες και 3.500 φωτογράφοι πήραν μέρος.

Μία φωτογραφία έστειλα. Αυτή που τώρα εκτίθεται. Ναι, το όνομά μου και κυρίως η φωτογραφία μου έχει βρεθεί στο site του “Time”. Η φωτογραφία της Νεφέλης είναι μέρος του πρότζεκτ “Young Greeks under the economic crisis”. Τι είναι αυτό; Επιστρέφοντας στην Αθήνα είδα ότι οι μεγαλύτεροι φωτογράφοι photo-documentary είχαν έρθει στην Αθήνα. Ειδικά το 2012 τους είχαν στείλει στην Αθήνα και από το Reuters και από τον “Guardian”. Αποφάσισα λοιπόν το 2013 να ξεκινήσω αυτό το φωτογραφικό πρότζεκτ. Ακόμα το δουλεύω και δεν ξέρω πότε θα ολοκληρωθεί. Δεν θέλω να δείξω καμία μιζέρια. Ηθελα απλώς να δω τι κάνουν οι νέοι που είναι άνεργοι στο σπίτι τους. Οχι στην κρεβατοκάμαρα. Αν φωτογραφίσεις κάποιον γυμνό εκεί είναι σαν να υποδηλώνεις ότι έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης ή κάτι παρόμοιο.



Οι γάμοι που έχει αιχμαλωτίσει με τον φακό του ο Κωνσταντίνος Καρτελιάς τον έχουν κάνει περιζήτητο και πέρα από τα σύνορα της Ελλάδας

Στην κουζίνα. Ετσι το σκέφτηκα. Κουζίνα = φαγητό και τι γίνεται όταν ένας άνεργος δεν μπορεί πλέον να φέρει φαγητό στο σπίτι. Οι άνεργοι βγάζουν ένα αίσθημα ανασφάλειας. Και το γυμνό είναι το πιο απλό εργαλείο για να αισθανθεί κάποιος ανασφαλής, αμήχανα. Ξέρεις ότι πολλές γκαλερί δεν δέχονται να τις εκθέσουν λόγω του γυμνού. Και προτιμούν πιο safe επιλογές από εκείνες που είναι ολόγυμνοι. Εύκολο είναι να βρεις κόσμο. Το ζητούμενό μου είναι να βγει ένα αισιόδοξο αποτέλεσμα. Γι’ αυτό διαλέγω τους νέους. Η νεαρή ηλικία είναι συνώνυμη με την αισιοδοξία. Ναι, φυσικά μου στέλνουν πολλοί που το βλέπουν ως ευκαιρία να φωτογραφηθούν. Θυμάμαι ένα παιδί από την Εκάλη. Δεν έχω ταξικά ζητήματα. Αλλά μου είπε ότι ο πατέρας του είχε τρία εργοστάσια. Θαρρώ δεν τον λες εύκολα άνεργο αυτόν τον νέο. Αντρες ψάχνω τώρα».

Ποιο φωτογραφικό ντοκιμαντέρ τον έχει στιγματίσει; «Αυτό που δεν βγήκε πουθενά. Εχω μια σειρά φωτογραφιών από τοξικομανείς που πηγαίνουν στο Αγιον Ορος για να βρουν τη λύτρωση, να αποτοξινωθούν με τη βοήθεια του Θεού. Τις έχω στείλει παντού. Πλέον είμαι πεπεισμένος ότι δεν υπάρχει περίπτωση να δημοσιοποιηθούν ποτέ».