Ευρωπαϊκοί αγώνες στο Αζερμπαϊτζάν: Μαγεία από τον Δημήτρη Παπαϊωάννου

Υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Δημήτρη Παπαϊωάννου, η τελετή έναρξης των πρώτων Ευρωπαϊκών Αγώνων εξελίχθηκε σε μια μυσταγωγία εικόνων και ήχων, σε ένα καθηλωτικό πολυθέαμα. Ο Παπαϊώαννου πρόσθεσε άλλον έναν θρίαμβο στο ενεργητικό του, δικαιώνοντας πλήρως τη φήμη του ως ενός από τους ελάχιστους ανθρώπους στον κόσμο που διαθέτουν την ικανότητα, το όραμα και το ταλέντο να σχεδιάζουν και να εκτελούν τόσο σημαντικές, μοναδικές -υπό κάθε έννοια- παραστάσεις.

Παρά την πρόοδο που έχει σημειώσει η τεχνολογία μεταξύ των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας και το σήμερα, ο Δημήτρης Παπαϊώαννου επιμένει στην διακριτική αξιοποίηση των τεχνικών δυνατότητων. Αποφεύγοντας τις παγίδες του εύκολου εντυπωσιασμού και της πρόκλησης δέους στο κοινό, ο Παπαϊάννου αποδεικνύει -και διαφημίζει ανά την υφήλιο- την ανωτερότητα μιας αρχαιοελληνικής αξίας: Του σεβασμού στο μέτρο.

Το κεντρικό θέμα του θεάματος που δημιούργησε ο Παπαϊωάννου το βράδυ της Παρασκευής 12 Ιουνίου ήταν εμπνευσμένο από τις ίδιες τις ρίζες του Αζερμπαϊτζάν, μιας χώρας που αυτοαποκαλείται «Γη της Φωτιάς». Στο Μπακού, το οποίο και αυτό έχει τη φήμη της «Πόλης των Ανέμων», αναδείχθηκαν και αναμίχθηκαν στοιχεία της τοπικής παράδοσης με την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης, συνδυάστηκε το χοροθέατρο με τα, κλασικά για μεγάλες αθλητικές τελετές, χορογραφημένα και πολύχρωμα γραφικά που δημιούργησαν με τις συντονισμένες κινήσεις τους 856 άνδρες και γυναίκες, στο κέντρο, την «ορχήστρα» του σταδίου.

Τα αρχέγονα στοιχεία, η γη, το νερό, η φωτιά, ο άνεμος ήταν τα βασικά συστατικά που χρησιμοποίησε ο Δημήτρης Παπαϊώαννου για να διαπλάσει τις εικόνες της τελετής. Βαθιά ανθρώπινο και ανθρωποκεντρικό, το θέαμα δεν περιέλαβε κανενός είδους υπερβολές, ενώ ακόμη και τα ακροβατικά περιορίστηκαν στην πτήση της Ευρώπης -ως μορφής από την ελληνική μυθολογία- πάνω από τις κερκίδες, στη ράχη του μεταμφιεσμένου σε ταύρο, Δία. Το φινάλε με τον σχηματισμό ενός ανθρώπινου περιγράμματος στο χώμα ήταν απολύτως συμβολικό, καθώς στις φλέβες του έμοιαζε να ρέει η ίδια η ζωή με την μορφή του υγρού πυρός.

Διεθνής κατακραυγή για τα ανθρώπινα δικαιώματα

Ενώ η εναρκτήρια διοργάνωση ενός νέου αθλητικού θεσμού, της «ευρωπαϊκής Ολυμπιάδας» θα βρίσκεται σε εξέλιξη έως τις 28 Ιουνίου με τη συμμετοχή περίπου 6.000 αθλητών από 50 χώρες, οι φωνές διαμαρτυρίας εναντίον της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν εντείνονται. Αιτία γι' αυτό είναι η συστηματική, όπως καταγγέλλουν διαφορετικές πηγές από όλο τον κόσμο, παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη συγκεκριμένη χώρα.

Το καθεστώς υπό τον πρόεδρο Ιχάμ Αλίγιεφ υπερασπίζεται την υπόληψή του λέγοντας ότι όλες οι αντιδράσεις είναι κατευθυνόμενες για να πλήξουν το Αζερμπαϊτζάν που βρίσκεται σε τροχιά αλματώδους ανάπτυξης. Ωστόσο, οι επικριτές του Αλίγιεφ μιλούν για ομαδικές φυλακίσεις και εκτοπισμούς αντιφρονούντων. Δείγμα της νοοτροπίας της τοπικής κυβέρνησης είναι ότι από τη διοργάνωση που με τόση λαμπρότητα εγκαινίασε ο Αλίγιεφ ενώπιον 68.000 θεατών στο στάδιο του Μπακού, οι οποίοι ζητωκραύγαζαν υπέρ του -και αποδοκίμαζαν εν χορώ την αρμενική αποστολή- είχαν αποκλειστεί ως ανεπιθύμητοι πολλοί δημοσιογράφοι και μέσα παγκόσμιας εμβέλειας, όπως το BBC και ο Guardian. Η δικαιολογία γι' αυτή την απαγόρευση ήταν, φυσικά, ότι τα συγκεκριμένα ΜΜΕ συκοφαντούν τη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν.

Υπό το πρίσμα των δημοσιογράφων, νομικών, ακτιβιστών, ανθρώπων του πνεύματος κ.λπ. που βρίσκονται φυλακισμένοι στο Αζερμπαϊτζάν, το Imagine του Τζον Λέννον το οποίο ερμήνευσε με πάθος, συνοδεύοντας τον εαυτό της στο πιάνο, η Lady Gaga, μόνο ως ειρωνία και χαιρεκακία θα μπορούσε να εκληφθεί.